iberiul-kavkasiuri enaTmecniereba XXXIX
iberiul-kavkasiuri enaTmecniereba XXXIX
iberiul-kavkasiuri enaTmecniereba XXXIX
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
akademikosi qeTevan lomTaTiZe da <strong>iberiul</strong>-<strong>kavkasiuri</strong> <strong>enaTmecniereba</strong> 17<br />
skvnebiT. SeiZleba iTqvas, rom arcerTi sxva mTis <strong>iberiul</strong>-<strong>kavkasiuri</strong><br />
enis fonetika aseTi Rrma da sruli mecnieruli analizis sagani ar<br />
yofila.<br />
q. lomTaTiZis monografiaSi `lokalur preverbTa ZiriTadi saxeobebi<br />
da maTi gaformeba afxazursa da abazurSi~ (1982) kvlevis sagani<br />
gaxda afxazur-abazur zmniswinTa rTuli sistema; gamowvlilviTi analizis<br />
safuZvelze warmoCnda is funqciur-semantikuri datvirTva, rac<br />
preverbebs am enebSi moepoveba.<br />
q. lomTaTiZis monografia `abazuri ena~ (inglisurad _ 1990<br />
wels, qarTulad da rusulad _ 2006 wels) mokle Sejamebaa im kvlevisa,<br />
rac avtors wlebis ganmavlobaSi uwarmoebia.<br />
aRniSnuli monografiebis garda, q. lomTaTiZes ekuTvnis 100-ze meti<br />
calkeuli gamokvleva afxazur-abazur enaTa struqturisa da istoriis<br />
sakiTxebze, romlebic eZRvneba afxazur-abazur enaTa struqturis<br />
iseT sakvanZo sakiTxebs, rogorebicaa: bruneba, gansazRvruloba, statikuroba-dinamikuroba,<br />
gardamavloba, finituroba-infinituroba, qceva,<br />
potencialisi, saurTierTo, saTanao, miCnevisa da uneburobis kategoriebi...<br />
calke unda aRiniSnos q. lomTaTiZis mier warmodgenili friad<br />
sayuradRebo analizi am enebis morfemaTa da fuZeTa agebulebisa (es<br />
exeba rogorc maT amJamindel, ise amosaval struqturas).<br />
metad mniSvnelovania q. lomTaTiZis Ziebani Cerqezul da ubixur<br />
enaTa fonetikis, morfologiisa Tu leqsikis sferoSi da afxazur-Cerqezul<br />
enaTa SedarebiTi gramatikis problemebze.<br />
istoriul-SedarebiTi Ziebis klasikas ganekuTvneba Cerqezul sisin-<br />
SiSina spirantTa sameulis genezisisadmi miZRvnili gamokvleva (1953),<br />
romelSic q. lomTaTiZem eWvmiutanlad daamtkica, rom sibilantebSi<br />
sameulebrivi sistema meoreulia.<br />
q. lomTaTiZe warmatebiT ikvlevda afxazur-Cerqezul enaTa genezisuri<br />
urTierTobis sakiTxebs <strong>iberiul</strong>-kavkasiur enaTa sxva jgufebTan,<br />
kerZod, qarTvelur enebTan. am problemis gadawyvetas emsaxureboda<br />
q. lomTaTiZis warmatebuli Ziebani qarTvelur da afxazur-Cerqezul<br />
enebs Soris bgeraTSesatyvisobaTa dasadgenad, da materialur erToba-<br />
Ta gamovlena (amis Sesaxeb ix. qvemoT).<br />
amave dros, q. lomTaTiZe im sistemur struqturul-tipologiur<br />
Sexvedrebsac uTmobda yuradRebas, romlebic aRniSnul enaTa Soris<br />
naTesauri urTierTobis Tvalsazriss amyarebda (am mxriv gansakuTrebiT<br />
sayuradReboa misi ori statia, romlebic 1976 wels gamoqveynda<br />
`<strong>iberiul</strong>-<strong>kavkasiuri</strong> enaTmecnierebis weliwdeulis~ III tomSi).<br />
didi Rvawli miuZRvis q. lomTaTiZes afxazuri da abazuri enebis<br />
specialistTa aRzrdis saqmeSi. samoc welze meti xnis ganmavlobaSi ki-