13.07.2013 Views

iberiul-kavkasiuri enaTmecniereba XXXIX

iberiul-kavkasiuri enaTmecniereba XXXIX

iberiul-kavkasiuri enaTmecniereba XXXIX

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

akademikosi qeTevan lomTaTiZe da <strong>iberiul</strong>-<strong>kavkasiuri</strong> <strong>enaTmecniereba</strong> 23<br />

logi (arn. Ciqobava), aramed is warmomavlobiT unda iyos naSTi qo- na-<br />

wilakiani ore(n) meSveli zmnisa (qo + oren → qoren), romelic I-II pirebSi<br />

daerTvoda zmnur fuZes: dobRure-q(oren), doRure-q(oren)<br />

(Sdr. movmkvdarvar, momkvdarxar...).<br />

rac Seexeba e. w. uniSno vnebiTebis (T b e b a tipi) uZvelesi<br />

struqturis zmnur fuZeTa bunebas, mkvlevarma Sesabamisi formawarmoebis,<br />

agreTve saTanado (subieqturi tipis) mimReobebis analizis Sedegad<br />

ivarauda, rom am rigis zmnebi istoriulad `arc Tavisi warmoebiT da<br />

arc amosavali mniSvnelobiT vnebiTebi ar unda yofiliyvnen~, rom `istoriulad<br />

isini unda yofiliyvnen erTpiriani dinamikuri ugvaro zmnebi,<br />

g a n s x v a v e b u l n i ugvaro statikuri zmnebisagan~ (gv. 77).<br />

q. lomTaTiZe mudmivad Seiswavlida qarTvelur enaTa leqsikas, er-<br />

Ti mxriv, istoriul-etimologiuri TvalsazrisiT da araerTi sagulisxmo<br />

dakvirveba dagvitova am sferoSi. qarTvelologTa Soris far-<br />

Tod aris cnobili istoriuli leqsikis etimologiuri analizis iseTi<br />

nimuSebi, rogoricaa q. lomTaTiZis dakvirvebani mravali sazogado Tu<br />

sakuTari saxelis warmomavlobis Sesaxeb: yarana, marTve, dila, ubelo,<br />

yvlefa, jakeli, ucxo, xvale, mƒevali, laSa, laSari... xolo mis daskvnebs<br />

iseTi eTnikuri Tu toponimikuri terminebis Sesaxeb, rogorebicaa<br />

afxazi, abazgi, afSili, afsari... foTi, riwa, tyvarCeli, RaliZga...<br />

uaRresad didi mniSvneloba aqvs istoriisa da istoriuli geografiis<br />

TvalsazrisiT.<br />

yvelasaTvis aris cnobili, raoden didi pasuxismgeblobiT ekideboda<br />

mecnieri etimologiur dakvirvebebs, zogjer wlebis ganmavlobaSi<br />

utrialebda azrs romelime sityvis warmomavlobis Sesaxeb; magaliTad,<br />

ramden xans eZebda sabuTebs imisaTvis, rom laSari ara laSa-sTvis,<br />

aramed laSqari sityvisaTvis daekavSirebina (mnaTobi, 1985); (sxvaTa<br />

Soris, analogiuri mosazreba hqonia kirion mRvdelmTavarsac); anda<br />

raoden originalurad aris warmodgenili `vefxistyaosnis~ saTreveli<br />

(`amxanagTa saTrevelad~) sityvis kavSiri Tireba zmnur fuZesTan (krebuli<br />

`SoTa rusTavels~, Tb. 1966); anda raoden Rrma Sinaarsis Semcvelia<br />

erTi lingvisturi miniatura: `saerTo <strong>iberiul</strong>-<strong>kavkasiuri</strong> `nebisa~<br />

da `gamarjvebis~ simbolo (xeli) da misi lingvisturi safuZveli~<br />

(ike, t. 34, 2000) da sxv.<br />

meore mxriv, mecnieri mudmivad zrunavda qarTuli saliteraturo<br />

enis leqsikuri simdidris gamovlenasa da aqtivizaciaze. igi iyo `qar-<br />

Tuli enis ganmartebiTi leqsikonis~ rvatomeulis me-7 tomis redaqtori,<br />

mravali sxva leqsikonis redaqtori da saredaqcio kolegiis<br />

wevri. araerTi mniSvnelovani saqme mas yovelgvari oficialuri saredaqcio<br />

movaleobis gareSe warumarTavs; magaliTad, cnobilia, rom 80-

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!