iberiul-kavkasiuri enaTmecniereba XXXIX

predikatuli sintagma da sintaqsuri konstruqciebi beJitur enaSi 45
Si, mag.: sak. beJ. isti-s (GS) Tofi (RO d ) ge `Zmas Tofi aqvs (zedmiw.
`Zmis Tofi aris~)~, …‰lÀo xalli-s (GS) ho n s J (RO d ) zuyona ge `im
mefes erTi vaJi hyavda (zedmiw. `im mefisa erTi vaJi iyo~)~...; hunz.
olÀus (GS) yuruS (RO d /NOM) gȯW `mas fuli ar aqvs (zedmiw. `misi
fuli ar aris~)~, –gras (GS) zuyun lo s–ro (RO d /NOM) `maT hyoliaT
(zedmiw. `maTi yofila~) cxeni~ da a. S.
5. lokatiuri konstruqcia. lokatiuri konstruqcias ayalibe-
ben metwilad modaluri semantikis Semcveli zmnebi. lokatiur kon-
struqcias qmnian:
1) kuTvnilebis gamomxatveli gardauvali zmnebi: sak. beJ. miJug
SuSa litto, a n wi giWko! `Tqven Tu boTli gaqvT (zedmiw. `TqvenTan
boTli Tu aris~), sasmeli Caasxi!~;
2) adresatis mqone gardamavali da kauzatiuri zmnebi, romlebic
ubralo damatebas erT-erT lokatiur brunvaSi (AD/CONT/SUP) moi-
Txoven: hunz. ogu (RS/ERG) Sugulad miRa-lÀ (RO ind /CONT) …edra
(RO d /NOM) nˆcar `man cxenis kuds vedro dakida~;
3) erTi rigis gardamavali zmnebi (b-iJ-a `mogeba~, b-–ƒ-a `SeZle-
ba~, b-oJ-a `ndoba~, `rwmena~...) ubralo damatebas (sirkonstants) sxva-
dasxva lokatiur brunvaSi svamen [ix. van den bergi 1995 : 123-124;
lomTaZe 2003 : 53-55].
amrigad, beJitur enaSi TavCenil sintaqsur konstruqciebSi um-
Tavresia klasmimarT aqtantTa damokidebuleba predikatTan _ Semasme-
nelTan. rogorc zemoT iyo naCvenebi, predikatul sintagmaSi zmna (Se-
masmeneli) saxels (RS, RO) marTavs saxelobiTSi, ergativSi da micemiT-
Si, riTac iqmneba saTanado sintaqsuri konstruqciebi. rac Seexeba po-
sesiur da lokatiur konstruqciebs, isini klasmiumarTav aqtantTa
konstruqciebia da, amdenad, naklebi funqciuri datvirTva aqvT.
literatura
andRulaZe 1968 _ n. andRulaZe, klasovani da pirovani uRvli-
lebis istoriis zogi sakiTxi iberiul-kavkasiur enebSi. Tbilisi.
ardoteli 2008 _ n. ardoteli, kauzativi xunZur-andiur-dido-
ur enebSi. _ enaTmecnierebis sakiTxebi, I. Tbilisi.