iberiul-kavkasiuri enaTmecniereba XXXIX
iberiul-kavkasiuri enaTmecniereba XXXIX
iberiul-kavkasiuri enaTmecniereba XXXIX
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
242<br />
r. ykadua<br />
zogadad, mimGeoba Sedgeba moqmedebis an mdgomareobis semantikis<br />
mqone zmnuri Zirisa da afiqsebisagan. eqspoziciuri kvleva gviCvenebs,<br />
rom svanurSi mimGeobaTa mawarmoeblebi Cveulebriv pirvelad saxeleb-<br />
Tanac gvxvdeba. v. Tofuria sitKvawarmoebaSi ganixilavs pirvelad saxelTa<br />
da mimGeobaTa warmoebas.<br />
fuZedrekad zmnaTa mimGeobebi, ZiriTadad, warmoebis zogad wess<br />
mihKvebian (gansakuTrebiT mawarmoebeli inventaris mixedviT), magram,<br />
radgan svanurSi fuZis fleqsia mkveTrad CamoKalibebuli movlenaa,<br />
amitom saxelzmnur warmoebaSi rigi Taviseburebani vlindeba. magali-<br />
Tad, Tu qarTulSi fuZedrekadTa klasis vnebiTi gvaris mimGeobebi aqtivis<br />
fuZisaTvis damaxasiaTebel -e-s Seicaven (drekil, wKvetil...), svanurSi<br />
pasivis mimGeobebi uSualod vnebiTis Zirs eKrdnobian, risi damadasturebelic<br />
aris lentexuris ureduqcio formebi.<br />
deg-n-i `qreba~ _ me-dg-e `Camqrali~, me-deg-e lnt.<br />
reG…-n-i `iSleba~ _ me-rG…-e `daSlili~, me-reG…-e lnt.<br />
nek…-n-i `ixreba~ _ me-nk…-e `daxrili~, me-nek…-e lnt.<br />
rac Seexeba sawKiss, cnobilia, rom fuZedrekadebs moqmedebiTisa<br />
da vnebiTis korelaciuri formebi gaaCniaT (dige `aqrobs~ _ lidge<br />
`Caqroba~, deg-n-i `qreba~ _ lideg `qroba~; ligye _ ligey `gaZleba~,<br />
liSdxe _ liSdex `damTavreba~ da a. S.<br />
svanurSi SemorCenilia am kategoriis zmnaTa -a sufiqsiani masdaric<br />
(x…eta, k…eS-a, qex-a...), romelic ufro substantiur xasiaTs<br />
atarebs da rogorc aGniSnulia samecniero literaturaSi `...naklebad<br />
aris dakavSirebuli zmnis sistemasTan~ 1 (gamKreliZe, mayavariani 1965:<br />
210). fuZedrekadTa kategoriis mimGeobur warmoebaSi gasaTvaliswinebelia<br />
xmovanmonacvle masdaruli Zirebic.<br />
svanuris mimGeobur warmoebaSi erTmaneTs upirispirdeba lˆ- da<br />
mˆ- odenprefiqsuli mimGeobebi. rig SemTxvevaSi isini Tavisuflad monacvleoben,<br />
gansakuTrebiT maSin, rodesac usufiqsod arian warmodgenili:<br />
lˆ-tK b _ mˆ-tK b `Semwvari~<br />
lˆ-J b _ mˆ-J b `moxarSuli~<br />
lˆ-y b _ mˆ-y b `dabarebuli~<br />
SedarebiT iSviaTad, magram aseTi monacvleoba mainc gvaqvs fu-<br />
ZedrekadTa klasSic:<br />
fxir-e `axels~ _ lˆ-fxir _ mˆ-fxir `gaxelili~<br />
1 -a sufiqsiani masdaris substanciuri xasiaTis gamo v. Tofuria maT ganKenebul<br />
saxelebSi ganixilavs (Tofuria 1967: 212-213).