iberiul-kavkasiuri enaTmecniereba XXXIX
iberiul-kavkasiuri enaTmecniereba XXXIX
iberiul-kavkasiuri enaTmecniereba XXXIX
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
70<br />
e. gazdeliani<br />
buli zogi sazogado da sakuTari saxeli, rogorc zemoT aGvniSneT,<br />
naTesaobiT brunvaSi umlautdeba da -eS naT. brunvis alomorfs gamoavlens.<br />
mag. sabyo *sabyo+iS > saby…-eS `sabyosi~; sasadilo *sasadilo+iS<br />
> sasadil…-eS `sasadilosi~, saqarTvelo aban…-eS `abanosi~. sakuTari<br />
saxelebi: kako _ naT. kak…-eS `kakosi~, gvedo _ naT. gved…eS<br />
`gvedosi~, Joto _ naT. Jot…-eS `Jotosi~, andro _ naT. andr…eS<br />
`androsi~, sefo _ naT. sef…-eS `sefosi~... e. i. balsqvemouri dialeqtis<br />
zog kilokavebSi saxelis fuZis bolokiduri -o xmovani naT.<br />
brunvis -iS morfemis -i xmovnis gavleniT umlautdeba, warmoiqmneba -<br />
…e kompleqsi, ise rogorc es xdeba balszemour dialeqtis naT. brunvaSi,<br />
sadac garda umlautisa -iSØis i SeerwKmis naumlautari -…e kompleqsis<br />
-eØs da agrZelebs mas, viGebT -ŠS grZelxmovnian naT. brunvis<br />
alomorfs. balsqvemourSi (-i < iS) aumlautebs auslautis oØs,<br />
TviTon ikargeba da naTesaobiT brunvaSi gamoavlens -eS brunvis<br />
niSans, sadac -e fuZis bolo -o xmovnis naumlautari …e<br />
kompleqsiseulia.<br />
gamonaklisia cxumaruli da beCouri kilokavebi, sadac saxelis<br />
fuZis bolo -o xmovani naT. brunvaSi umlauts ar emorCileba da<br />
gvaqvs: abano-S `abanosi~, sasadilo-S `sasadilosi~, sabyo-S `sabyosi~,<br />
gvedo-S `gvedosi~, beso-S `besosi~, sefo-S `sefosi~, gigo-S `gigosi~<br />
da sxv. -iS naT. brunvis niSniseuli -i ukvalod ikargeba.<br />
saintereso formebiT Segvxvda qarTulidan Sesuli saxeli sastumro,<br />
sofel CvabeifarSi (qvemo ifarSi) Caweril teqstSi: sastumvr-eS<br />
gamge `sastumros gamge~, iqve: sastumvreS gamged `sastumros<br />
gamgem~, sastumreS gamges (bq. qr. 231) `sastumros gamges~. pirvel<br />
or SemTxvevaSi naumlautari v gadasulia fuZeSi, xolo mesame SemTxvevaSi<br />
saerTod dakargulia.<br />
saxelis bolo -o xmovani naT. brunvaSi arc lentexur kiloSi<br />
emorCileba umlauts. gvaqvs: abano- S `abanosi~, sabyo- S `sabyosi~,<br />
sefo- S `sefosi~, gigo- S `gigosi~; naso- S `nasosi~, saso- S `sasosi~;<br />
yonto `varika~ _ naT. yonto- S `varikis~, yKero `meseri~ _<br />
naT. yKero- S `mesris~ da sxva. oØs momdevnod -iS naT. brunvis niSniseuli<br />
-i Ød aris qceuli.<br />
balsqvemouri dialeqtis -e boloxmovnian saxelebTan naT. brunvaSi<br />
xSirad dasturdeba -em morfema, romelic moTxrobiTi brunvis<br />
niSania. e. i. moTxrobiTis (ergativis) fuZeze damKarebul naTesaobiT-<br />
Si umetesad -iS naT. brunvis niSani dakargulia. balsqvemourSi Ziri-<br />
Tadad mxolod -em ergativis morfema gvaqvs, romelic naT. brunvas