13.07.2013 Views

iberiul-kavkasiuri enaTmecniereba XXXIX

iberiul-kavkasiuri enaTmecniereba XXXIX

iberiul-kavkasiuri enaTmecniereba XXXIX

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

70<br />

e. gazdeliani<br />

buli zogi sazogado da sakuTari saxeli, rogorc zemoT aGvniSneT,<br />

naTesaobiT brunvaSi umlautdeba da -eS naT. brunvis alomorfs gamoavlens.<br />

mag. sabyo *sabyo+iS > saby…-eS `sabyosi~; sasadilo *sasadilo+iS<br />

> sasadil…-eS `sasadilosi~, saqarTvelo aban…-eS `abanosi~. sakuTari<br />

saxelebi: kako _ naT. kak…-eS `kakosi~, gvedo _ naT. gved…eS<br />

`gvedosi~, Joto _ naT. Jot…-eS `Jotosi~, andro _ naT. andr…eS<br />

`androsi~, sefo _ naT. sef…-eS `sefosi~... e. i. balsqvemouri dialeqtis<br />

zog kilokavebSi saxelis fuZis bolokiduri -o xmovani naT.<br />

brunvis -iS morfemis -i xmovnis gavleniT umlautdeba, warmoiqmneba -<br />

…e kompleqsi, ise rogorc es xdeba balszemour dialeqtis naT. brunvaSi,<br />

sadac garda umlautisa -iSØis i SeerwKmis naumlautari -…e kompleqsis<br />

-eØs da agrZelebs mas, viGebT -ŠS grZelxmovnian naT. brunvis<br />

alomorfs. balsqvemourSi (-i < iS) aumlautebs auslautis oØs,<br />

TviTon ikargeba da naTesaobiT brunvaSi gamoavlens -eS brunvis<br />

niSans, sadac -e fuZis bolo -o xmovnis naumlautari …e<br />

kompleqsiseulia.<br />

gamonaklisia cxumaruli da beCouri kilokavebi, sadac saxelis<br />

fuZis bolo -o xmovani naT. brunvaSi umlauts ar emorCileba da<br />

gvaqvs: abano-S `abanosi~, sasadilo-S `sasadilosi~, sabyo-S `sabyosi~,<br />

gvedo-S `gvedosi~, beso-S `besosi~, sefo-S `sefosi~, gigo-S `gigosi~<br />

da sxv. -iS naT. brunvis niSniseuli -i ukvalod ikargeba.<br />

saintereso formebiT Segvxvda qarTulidan Sesuli saxeli sastumro,<br />

sofel CvabeifarSi (qvemo ifarSi) Caweril teqstSi: sastumvr-eS<br />

gamge `sastumros gamge~, iqve: sastumvreS gamged `sastumros<br />

gamgem~, sastumreS gamges (bq. qr. 231) `sastumros gamges~. pirvel<br />

or SemTxvevaSi naumlautari v gadasulia fuZeSi, xolo mesame SemTxvevaSi<br />

saerTod dakargulia.<br />

saxelis bolo -o xmovani naT. brunvaSi arc lentexur kiloSi<br />

emorCileba umlauts. gvaqvs: abano- S `abanosi~, sabyo- S `sabyosi~,<br />

sefo- S `sefosi~, gigo- S `gigosi~; naso- S `nasosi~, saso- S `sasosi~;<br />

yonto `varika~ _ naT. yonto- S `varikis~, yKero `meseri~ _<br />

naT. yKero- S `mesris~ da sxva. oØs momdevnod -iS naT. brunvis niSniseuli<br />

-i Ød aris qceuli.<br />

balsqvemouri dialeqtis -e boloxmovnian saxelebTan naT. brunvaSi<br />

xSirad dasturdeba -em morfema, romelic moTxrobiTi brunvis<br />

niSania. e. i. moTxrobiTis (ergativis) fuZeze damKarebul naTesaobiT-<br />

Si umetesad -iS naT. brunvis niSani dakargulia. balsqvemourSi Ziri-<br />

Tadad mxolod -em ergativis morfema gvaqvs, romelic naT. brunvas

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!