Johan Nieuhofs Gedenkweerdige Brasiliaense zee ... - Sabrizain.org

Z E E- en
De Hooge Raden vonden goet,hcr
jaght Heemftce na het Noorder gat
\2in hamarikait zenden, oma!dacr,
beneven her jaght de Rhee , goede
vvaght te houden, ten einde niemanr
aldaer uit ncch in zou loopen , om al-
zoofaltijt mede van die zijde op het
eilant te kunnen komen, en den vyant
de gelegenthcit te benemen , om de
Vaert op Faraiba om«;y te maken.
Men zond ook leefroght , tot onderhout
der krijghsbezetting,na//d-
tnarika.
Midlerwijle onze zaken hacr aldus
Grote
hongcrs- eenigen tijt,met vcrfcheide voorvallen,
""RecffF. hadden toegedragen,hoe\velmeefl tot
nadeel van d'onzcn ,en gene fchepcn
uit het vadcrlant quamen, zoo begon
de leeftocht ophetRe^iffvan tijt tot
tijt meer en meer zeer te minderen,
hetwelk na eenigen tijt zoo geweldig
toenam, dat men alles, wat men by
byzondereinwoonders, en in de gemecne
pakhuizen vond,gemcen molte
maken , en aen nicmant meer ais een
pont broodt ter week wiert uirgcdeelt.
Eindelijk wierdt na eenigen tijdt de
hongcrsnoot zoo groot jdat veel volks
te derven quam.
Eerft zwollen de beenen by gebrek
van vervcrfching : waer op zekerlijk
de bleke doot volghde. Katten en
honden, die daer zeer veel zijn , wierden
a 1 s w il t brae t gegc ten . De Z war-
tcn haelden de beenen van half- verrotte
peerden uit den gront, en lekt jn de
vezelen van het gebeente.
Niet minder was dedorfl,dienoch
door degewonelijkehittedeslants, en
door de herde en zoute koft acngeftoken
wierdt : want men had'er geen
verfch water; en al het water, dacr on-
trent gegraven, was brak.
D'oogcn der flaven , die wel het
minfte kregen, en zelfs niet hadden,
waren door bitreren en fchcrpen hon-
ger ingevallen, en ftonden zoo wilt,
dat het d'onvertzaeghfte herten deed
verfchrikkcn.
Het quam , in 't kort te gezeit, zoo
verre,datde Hoge Raden (^niettegenftaendezy
alle uittcrfte zuinigheitge.
bruikten , om in genen decle in hunnen
plicht nalatigh te zijn} de borgerye
het een pont broot , dar zy gehad
hadden , hebben moeten opzeggen,
om den Soldaten, die zeer tot
,
I Doch
I
A N T - R E 1 Z E. i7f
;
overloopen by den vynnt aengezoghc
' wierden , noch twee mael ccn ponc
broot ter wcckc te mogen geven : waer
mede alsdan te gelijk alle vivres cil
levensmiddelen ten einde waren: zoo
' den,katfcn
dat ten tijde ,
toen de borgerye hetlae-
fte broot inden monthad,de fchepel
farinha van tag'.ientigh tot honderc
gulden gerezen \vas,enpacrden,hon-
en ratten mei.ft opgegeten
waren , de twee ecrflc fchepcn van het
gezonden fèkoers op den twee en
twintighften van Zomcrmaentop het
Re§iif quamen te landen.
Yv'"anncer wydan in d'uirterfte be-
nauthcir waren , en g:nc uitkomft za^
gen ,
zoo wiert byde Hocge Raden
voorgeflagen, en ook vnft gcftelt, door
den vyandt traghrcn heen te flaen,
om in het landt te komen: want de
mecftcn wilden liever eens derven, als
van langer hanr door den honger te
vergacn, en alledagen te fteiven.
De Soldaten zouden den voorroght
hebben : vrouwen, zieken, en alle uitgehongerde
buiken, die genen regenftant
konden bieden , in ixt midden
blij ven , en de Hooge Raden den ach-
tertocht geleiden.
De Joden (tonden zeer verlegen;
dewijl zy wel willen, dat de Portuge-
fcn hen geen Iijfsgena wilden geven :
en befloten dienvolgens, met de degen
in de vuift , te ftcrven , Iie\ er , als
re branden: gelijk dat lot den Portuge-
fenrcbeurrvalr.
God verzagh alle deze zwa- 't R„i4
righeir, als alle onze hope uirwas, met ontzet,
een vrolijker uitkom (Ie. Want men
had nier meer als twee dagen tij rs, tot
dien uitval beftcmt, als op den twee
en twintighften van Zomcrmaent,welkcn
dagh ik noic vergeten zal, twee
fchepen , de Valk en tlizaber , door
zee quamen bruizen , dat het
I de
; fchuimde.
1 waren.
Aen het afvvaeien van de
Prinfcn vlagh kenden wy aenftonrsdat
het vrienden, en gene vyant