Johan Nieuhofs Gedenkweerdige Brasiliaense zee ... - Sabrizain.org

ZEE- en L
Bofchduivcn.
De Bofch-duivcn zijn ontrent van
fatfoen en groore, als de hierlandtfche
duiven : maer fchoonder van kleur:
want de hals en boril is uit den groenen
, en op het lijf en onder de ilcert
is het purperachtigh , en de fteert en
vleugels blaeu, met wicte kanten.
Zy onthouden zich met menighten
indewilderniflcn en dichte hollchen
ontrent Batavia, en worden daghelix
aen de merkt te koop gebraght.
Het vleefch is goct en niet onaengenaem
van fnuek, wanneer het gebraden
wort.
Goutvinken.
De goutvin ken hebben zeeraengename
pluimen, en ontrent de groote
van onze goutvinken. De bek is bleek
root : dekopfpierwir, en het boven
lijf en de vleugels fchoon blaeu , de
buik root j en de (leert donker blaeu.
Zy vliegen met duizendenden binnen
en buiten Batavia,en worden byd'mwoonderSjom
hunne fchoonheit, in
in kou wen gehouden. Zyeetenmeefl:
rijs.
Scorpioenen.
Men heeft teBataviaovervloedeli)k
Teel grote fcorpiocnen , en cenige n een
vierendeel lang. Daer zijn ook zeer
veel kleine. Ja naulix kkn men cenen
fteeen verroeren, of daer zitten eenige
fcorpioenen onder.
Sy onthouden zich in de hoeken,
achterkiften enkaftcn,fl:oelen en banken
, fpiegels en fchil derven , en in de
Oude muuren.
De kleine zijn ontrent een vinger
lang, en het lijf is zoo dik als een pen,
en vol leetjes. De kleur is geelachtigh
met bruine ftipjcs gelpikkelt. Sy hebben
voor twee fcheeren met twee
fcherpe knijpers, en een lange ftecrr,
die zy mceft opkrullen en op den rugh
dragen. Aen het eind zit een fcherpe,
harde en vergiftige angel,daer zy mee
ftcken.
Sy loopcn op acht lange pooten,
byna gelijk de kreeften.
De beete of fteek van eencn fcorpiocn
wort zeer vergifrigh en gevarelijk
, ja doodelijk gehouden , zoo men
A N T-R E I Z E. a89
die niet voort helpt: want inden tijc
van
weinige uuren wordt de gefteke
perzoon een lijk
Andere daer en tegen houden de
bete offteke van ecnen fcor pioen daer
te lande zoo vergiftigh niet, als in Ita-
lië of Spanje.
Een (corpioen dootgekneuft en op
de ftckegelcit.of in d'olie verdronken,
en dan daer op gelcit , trekt het vergif
uit. Een fchijf radijs op eenen fcor-
pioen geleit, doot dien rerftont.
Ter ooizake dit dier zoo vergiftigh
en gevarelijk is , meet men het voor-
zichtelijk handelen :
want men magh
^cr naulix een fpiegel of fchildery , of
')zx. anders , van de want af nemen , of
een ftocl of bank verzetten , zonder
eerft te zien, of'er gene fcorpioenen
achter zitten , om niet geftoken te
worden.
Men zeidt, dat de mieren eenen
jfcorpioen bywijle zoodanigh bezetten
, en aen de pooten hangen , dat zy
zich niet weten te bergen, noch verwe-
ren ;waerom hy zich zei ven met zijnen
angel byde kopindootfteekt:en
wort dan van de mieren weg gefleepc.
T)uizent-beenen.
Dc'Duizentbefnen zijn ontrent vijf
of zes duimen en meer lang , en eenige
byna als een vinger dik , ros van
kleur, vol leetjes en beenen : waerom
die 'Duizent- beenen gcnocmt
worden. Sy hebben tweeknijpcn,die
zoo vergiftigh fteken , als die van de
fcorpioenen: want hun vergif worde
mee zoodanigh krachtigh gehouden^
als dat van de fcorpioenen.
Hunne fteke veroorzaekt zuïken
felle pijne, datzy byna den menfch
tot razens toe dol mackt : maer dic
wort, als de bete en fteke vandenfcor-
pioen, met zijne olie genezen.
Sy onthouden zich mee, als de fcorpioenen
, overal in de hoeken , achter
kiften enkaften, in da muuren en op
vochtige plaetfen.
HagediJJen.
In Ooft- en "Weft:- Indien heeft men
ongemeen veel hagediften van vcr-
fcheidcn gruote, kleur en foortcn.
Onder andere is op 'teilandt J^iva
O o cso