Johan Nieuhofs Gedenkweerdige Brasiliaense zee ... - Sabrizain.org

104,
GEDENK
houdenisdcPerfianen aldaer een vef-
ting gehouwt hadden , uit vreze dat
de Portiigefcn, die toen noch het eilant
Ormus bezaten, zich daer meefter zouden
mogen van maken.
Zoo mcneenige Schrijvers geloven
maghjZoudit eilant wel eer woeft en
onbewoont geworden zijn ; eensdeels,
dewijl 't voor een groot gedeelte door
zware aertbevingen verwoed was :
en ten anderen ,om de grote menigte
van adders, flangen, en allerlcie andere
vergiftige dieren , die aldaer houden
: wacr uit zulk een vergiftige en
peftige lucht wacfièmt , dat die niet
alleenlijk de menfchendoot, die al-
daer flechs een weinigh tijts hun verblijf
houden : maer ook de gewaden
zelfs vergiftight. Waer onder een
boom is, Baxama , oï Baxana genoemr
: wiens vrucht den menfch, zoo
hy die alleenlijk proeft , aenrtonts verftikt.
Het welk ook deflêlfs fchaduwe
doet} indien iemant niet meer als een
vierer.deel uurs daer onder verblijft.
Daer nochtans de wortel van den zelven
boom in andere geweften een tegengiftvan
allevergifren is: maer daer
ishy doodelijk: alsook deflelfs blaten
vrucht , die Rabuxit genoemt wort.
De Portugezen namen des jaers zeftien
hond(.rt twee en twintigh, den
Perllanen diteilantaf, en wierpen ten
Zeh'cntijdeop de hoek, na her eilant
Ormus toe, eenveftingofbiirght op.
Rontom wiert een brede en diepe
gracht gegraven , en met eencn muur
verderkt: hoewel de muur zwak, en
met aerde van achreren aengevult was.
In'tkorr, het was eene flcchte en onweerbare
vefting-.naerdienzy met geen
gelchut verzien was, noch ook op de
muuren geen gefchut kon geplant
worden.
Binnen deze vefting waeren drie
\vaterpurten befloten: wantdePortu-
gefen hadden die vefting , uit geenan-
der inzight, terwijl opgebouwt : als
om deze waterputten te kunnen befchermen
, tot voordtel der Portugefen
van Ormus, die zich daer uit van
water verzagen. Over deze vefting,
had zeker PortUgeefch Opperhooft
Ruy Freirad'Andreada , hetgcbier.
Naulix hadden de Portugezen de
vefting vol bouwt,ofde Perfianen quamen
dezelve belpringen , en belege-
WEERDIGE
ren : hoewelzy geen gefchut daervoor
geplant hadden : dewijl zy zonder ge-
fchut die plaetfè lichtelijk in hun ge-
welt konden krijgen.
Het eilant.^d'/xöwzf wiert des fel ven
jaers zeftien hondert twee en twintig,
door de krijghs-troepen van den lantvooghtvanZ