Johan Nieuhofs Gedenkweerdige Brasiliaense zee ... - Sabrizain.org

Huizen
Straten.
Z E E- en L A
van zeven en twintig graden , tuflchen
twee kafteelen, aen de kant van den
Perfilchen Golfof zeeboefcm, en aen
de voet van eenen kalen zant-bergh,
vlak tegen 't zuiden, daer loof noch
gras op was.
Gamron wiert van de puinhopen
en afbraken deskafteels en ftadt van
Ormus gebouvvt : want de verwoeftmg
van die ftad was d'opkomfle van
Gamron.
De ftad is aen de waterkant met drie
bolwerken, van gehouwen fteen , ge-
fterkt, die met yzere geftukken ge-
(lofFeert zijn.
Nadelantzijde is zy met een muur
van ongebakke fteenen bemuurt, die
toen geweldigh vervallen waren, de-
wijl fchijnen van dien kant geene
vreze te hebben.
De ftad Gamron is dicht betimmert.
De huizen zijn, na de Perfiaenfche
wijze, zeer antijkscn vremt gebouwt.
De meeften hebben een vierkante roo.
ren, dse verre boven het dak uitfteekr,
en boven na de vier winden openingen
en gaten heeft, om lucht te fcheppen
en wmt te vangen ,
die daer door
fpeelt , en het geheele huis verlucht.
Inden heeten zomertijt leggen zy des
nachts daer onder, om geruftelijk te
kunnen flapen. De voornaemfte huizen
zijn van leem-aerde gebouwr, dewelke
tot vierkante ftukkengevormt,
en g.ftampt worden, die dan zoo hert
droogen , dat zy regen en wint verduuren
konnen , en zoo fterk als fteen
zijn. De huizen worden met kalk,
van moflel-fchelpen gebrant, overwit
: waer door het fteene huizen
fch jncntezijn. Achter af ftaenveele
flechtehutzcn, die met bladen van dadel-bomen
bedekt zijn, en Hechts tegen
de hitte verftrekken.
De ftraten zijn nauen kort, en
komtmen t'elkens aen een hoekhuis.
Zy z'jn meerendeels van het een tot
het ander huis dwers overdekt , tegen
de hitte der zonne: hoewel het daer
dm noch evenwel zoo hectennaeris,
datmen dezelve niet als met ongemak
enflaeute kan gebruiken. Ook zijn
de ftraten niet met ftenen beleit:
maerbeftaen uit herde aerde,t'zamen
getrapt , die el k, om de koelte en ftof,
gedurighmet water begiet, droogen
dan door de hitte zoo hert op.
N T-R E I Z E. 75^
DeHollandersenEngelfen hebben
ieder aldaer een Icosje , dicht by mal-
kandere: en laet elk zijne vlagge daer
van waeien. De Holland fche loosje
leit dicht aen het water, en vertoont
haer zeer heerlijk, en is gemakkelijk
om te laden en lofTen.
Daer is geen verfch water : maer Schaewd'inwoonders
moeten het zelve weUerfc^h"
drie uuren gacns uit hetgcberghte in water,
aerde potten op het hooh,of in bereide
lere fchape vellen op den rugh dragen.
Zy binden ofknoopen de beenen t'zamen,
en laten de zak op de (chouderen
en rugh leggen. Dit zwaerenmoeiehjk
werk wort door de flaven voor
zonnen opgang verright;, eensdeels
om de hitte , en ten anderen , om het
water des te koelder te houden. Dies
het verfch water aldaer zoo qualijk te
bekomen is,datmenbyzommige voorname
luiden byna eer een fchale wijn,
als water kan krijgen. Ook zijn'er
gcene putten met verfch water ,
als
alleenlijk in de regen-tijt,
Daer groeit niets, als eenigc dadelboomen
: en evenwel is'er van alles te
krijgen, datderwaerrste lande uit Per*
fie en andere pi aetfer gcbraght wcrr.
De mecfte drank der inwoonders is
water : doth hebben ook , inzonder-
heit in den handel-tijt, fchoone Perfiaenfche
wijn, die hoogh root van
kleur, krachtigh, en evenwel zoet van
fmaek is , als Kananfche wijn. Deze
wijn valt ontrent de Perfifche fteden
St-hiras en Jezd , en wort in grcote
lleftchen en kaften gepakt en geftuuwf,
en van daer vervoert.
Men heeft'er ook arak van dadclen
en rijs gebrant. Ook wort'er water
met zuikcr en limoenen toegemaekr,
dat inde grote hitte gedronken wort:
hoewel het, zoo 't overvloedigh ge-
bruikt wort, de roode loop veroor-
zaekt.
De lucht re Gamron, en in de ge- De lucht
weftendaer ontrent, is van Bloei -tot "'*^^°""
TT rrL I
gezonten
Herfft.maent,zoo ongezont cnneet,heec.
als ik oit op eenige pltetfen in gantfch
Ooft- en Weft- Indien bevonden heb.
Waerom de vreemdelingen aldaer
niet in verzekerde gezonthcit kunnen
blij ven , als in W inter , Sprokkel -
en Lente-maent. Wat belangt de
inwoonders ,die de lucht des lants gewoon
zijn, inzonderhcic voorname
luiden,