Johan Nieuhofs Gedenkweerdige Brasiliaense zee ... - Sabrizain.org

ZEE- en L A N T . R E I Z E. ï8o
hunne kennis, by haer kan komen, .gen innam, dat hem de Neyk in langefi
Wanneer nu iemandc genegentheici tijc had ontvveldighf. \Vaerom zijn
heefc,om zijne vrouw eens re fprekcn, krijghsheir begoft te vertzagcn, en aen
die moet het zelve vanden Neykver- het gckik, dat hem ecnigen tijr zoo
zoeken , en na een of twee dagen wc- gedient had, te wanhcopen. Dies verderom
vertrekken. Ondeiinfllhen zochtdc Neykvan A/^ï^wr^ hulpe en
zijn'er velejdiede wijven befparcn, byftant acn de Kompanjie, om den
tn zich met hoeren behelpen. lanjoiiivcr te verdelgen , en zond ten
Door dit middel komt de Neyk te dien einde den lantvcoght acn my,
vore, dat zijne bevelhebbers gene doorden welken hyaenbood,cnseene
nieuwigheden derven aenrechten: van zijne havens, tot verzekering van
want dewijl'er noch zommige zijn, die onze hulpe, te willen ingeven.
eenige liefde en trek tot hunne vrou
wenen kinderen hebben, zoo zou de
Neyk , indien zy iets traghten aen te
rechten', aen hare vrouwen het weten
te verhalen.
En aldus blijft het lant in rufl en vrede.
De meefte in woonders des lants van
Madure zijn Jentyven of heidenen
' (zy worden ook by eenigen Badagas
genoemt^ : hoewel vele door de Por- j
Hetisdicnlantaert met wijs te maken
, dat wy onze verbonden, zonder
gewichtige redenen , nietkonnen breken
: derhalve heb ik den lantvoo^hc
liever het zelve ontraden, als afgezeir,
wel wetende, dat d'oorloghsvlam niet
alleenlijk van naby alles verteertjmaer
ook van verre verzengt : dat ons niet
diende:nademael wy daer buiten ware.
Wy moften evenwel genoegh fcHade
tugefen tot het Roomfch gtloof be-i by dezen oorlogh in onzen koophan-
keerc zijn.
De Jentyven zijn goede foldaten :
hoewel by de Malabaren niet te gelijken
: naderaael de Neyk van Tanjaor,
die nergens na zoo maghtigh is , hen
Men heeft daer te lande drieNey- ,
ken of Nayken : als de Neyk van Madure
: de Nayk van Tanjaor^ by d'on-
Jel te Toutekonjn\\)dcn : daer men anders
vry wat meer voordeel zou hebben
konnen doen.
Onder, langs of tuflchen de kuft ^
van Madui e, of der zeven zcedorpen, bankeri.
en het cilant Zey lon,Icggcn in zee ver-
'
zoo veel werks verfchaft.
fcheidevermacrdepeerlbanken: waer-
om ook deze tufifchen gelege zee de
peerlvifTchery genoemt wort.
zen de Tansjowx'er, en Janjuwa'er^ en Deze pecrlbanken zijn eigentlijk
Teuver genoemtren de Nayk van Gm- Wippen van witte koraelfteen , dieby
gi^ anders by d'onzen de Cingier of wijle ook wel met zant overfpoelen
Chengier genoem t. aen welke klippen deoefter-fchelpen.
Neyk oï Naykyoï eigentlijk iVia/V- op eene onbekende wijze, vafl: groei-
,
;
kat is zoo veel gezeit als leenvorft of jen. Zommige banken ftrekken rot
ftadhouder : want hunne voorzaten twalef endertien , en eenige wel tot
waren voorhene flechts leenheerenen vijftien vademen diep zeewaertsin,en
\
lantvooghden of ftadhouders van die
landen , en ftonden onder gehoor- \
zaemheit des konings van t^idia Na- 'j
jaroi Bünagar , oïNarJinga : tegen ;
wienzyzich namaels opwierpen, en
namen, ieder in hun lantfchap, den ko-
ninglijken tijtel en ftaetjaen.
De Nayk van Madure was lang,met
den Nayk van Tanjaor , in gcfchil geweeft
, en had hem met gewelt ver-
fcheide plaetfen afgenomen. Ten tijde
van mijn aenwefen te Toutekonjn
ging d'oorlogh geweldigh hevigh aen.
De Tanjowjoery die toen meteen
groot heir gefterkt v.^as , viel den Neyk
van CMadur e met zu\k een kraghten
gewelc op 't lijfjdat hy in wemigeda-
leggen zooverre van ianr,alshetoogh
toedragen kan.
Zommige banken leggen op vjjf,zes
en zeven vademen; hoewel de duikers
niet dieper als vijf vademen na de
gront kunnen gaen.
D'oefters leven zes jaren. Na verloop
van die jaren gaen de fchulpen
van zelfs open, en de peerlen tot niet
waerom men dezelve zeer nauw moet
waernemen en ga flaen : gelijk my dé
duikers verfcheide geroont hebben,
welker zommige al mee{lvcrgaen,en
andere vol drek en vuiligheit zaten.
De pccrl-banken worden alle
jaers bezoght, om te vernemen of de
(chulpen , daer zy in groeien ,
A a 3
haren
vol