Johan Nieuhofs Gedenkweerdige Brasiliaense zee ... - Sabrizain.org

Boom
Nilikamaron.
Z E E- en L
kleinder als die van Chovanna-Mandura,
geel en minder rootachtigh.
Deze boom krijght twee en driemael
bloemen in 't jaer , en overvloedi-
ger in den regentijc.
De bloemen , met peper gedotcn,
en voor het voorhooft gebonden, ver-
drijven de hoofrpijn. Het afzietfel
vanden fchors des wortels verdrijft de
jeukte tuflchenvcl en vJeefch , indien
deliuitdaer meegewaflcn wort.
Boom De vierde foort van Mandura^
KanfchT-
Ka7ifihenapou op Malabaerfch , en op
napou. Bramanlch Katitfanu gcnoemc , fchiet
byna tot twee mans hooghte op, en
heeft ook loofrijke takken, die zich in
de brctteverfpreienjen een flam van
byna een halve voet dik. De bladen
zijn ook, als die van dedne andere
foorten in twecn geklooft : maer
veel kleinder, fterk van reuk, inzonderhcit
des avonts en des nachts, wannecrmendietuflchen
de handen vrijft.
De bloemen zijn uit den witten geel-
achtigh, zonder reuk, en beftacnuit
Vijfblaetjes.
De hauvven zijn van een zelve lengte>
als die vanden boom Cbovanna-
ManddTUi en van buiten zeer gladt en
wolligh, wanneerzc jong zijn.
De boonen zijn zeer klein , en van
fatfoen en kleur, als die van den boom
Velutta Mandaru.
De boom krijght twee en driemael
des jaers bloemen, en overvloediger in
den regcnrijt.
Het afzietfel van den fchors des
wortels gedronken , is goet tegen de
wurmen des buiks, ontfteking des le-
vers, enambeycn. Dezelve fchors ge-
floten, verdrijft de gezwellen der oor-
klieren, heelt de wonden en maekt nieu
vlcefch , indien op de beledighde parthyc
geleit wordt.
De boom Nilikamaram op Mala-
baerfch,en opBramanfch Anvali genoemt,
ichiet met zijnen kruin tot vier
mans hooghte op, enheefteenen ftam
van een mans arm dik , die , als ook de
takken , met een zwartachtigcn fchors
bedekt zijn.
De bladen fchietcn met zeer korte
flceltjes, uitdunncenroncefcheuten,
van ruim een fpan lang : zy zijn klein,
langwerpigh en fmal , twee en twee tegen
malkar.deren over, aen de boven-
Ite zyde donker, en aen d'onderfte zydehchtgroen.
A N T-R E I 2 E. 177
Des avonrs of des nachts fluiten dé
bladen, die op een zelve ry fiaen , zich
t'zamen, en nijgen tot elkandcren.
De bloemen zitten aen bladige
fleeirjes en aen takken, veel byeen»
zijn klein , en beftaen uit zes fmallc
witte blaetjes.
Na het afvallen der bloemen volgen
de vruchten. Deze zijn platachtig ronr,
bleek groen , ook de rijpe, en eenigh*
fins deurfchijnend , vol zappigh en
lichtgroen vleefch, dat zuur, acngenaem
van fmaek, en wat tzamentrckkcnd
is. In hét midden zit een herc
fteentje,beflaendc uit zes afzonderlijke
holhgheden : in welker ieder een
kleinen driehoekigh zaetofpit leir.
Deze vruchten worden by de IVIalabarcn
gegeten.
Het water, uit de vrucht gedifte-
leert, is dienftigh tegen de hitte des Ie-
vers. De vruchten ,gedrooght en ge-
ftcoren,en met zuure dikke melk ingenomen,
[lillenden roden loop.
De boom , in de Malabacrfche taie „
Odollum, en in de Bramanfche t/rcoSm:
genoemr , fchiet tot de hooghte van
twee of drie mannen op , en heeft eenen
ftam van een mans omarming dik,
en krommetakken. Het hout des ftams
is zeer week, het hert van binnen ros-
verwigh:ende fchors donker afchverwigh,
bitter en heet.
De bladen hangen hier en daeraen
takken en dikke fleclen , zijn langwerpigh
fmal, en tongvormigh, dik,
vafl, mdkigh, glat, blinkend, donker-
bruin aen de rechte zijde, bitter en
fcherp van fmaek.
De bloemen of bloeifels zitten
kroonswijze, aen lange, dikke, melkige
en groene flceUjes, en beflaen uit
vijf zeer witte en fpitze blaerjes.
De vruchten zijn groote lang werpi-
ge,rondc, en eenighzins platteen zeer
lichtcappelen, meteen dunncjgladde,
melkigc, en groen geelachtige fchil.
Onder de fchil zit, van binnen, een
dun, witachtigh en melkigh vleefih of
mergh, dat waterachtigh f maekt. Van
binnen zit een groote (leen, van fatfoen
als een menfchen hert , die twee
witte kernen ofpitten bcfluit.
Eenigen houden dezen boom voor
den genen , die d'lndianen Mangas
noemen.
De boom, op Malabaerfch Marotti, ^„^^
/d en ^^atoKi-