Johan Nieuhofs Gedenkweerdige Brasiliaense zee ... - Sabrizain.org

In Rio Grande ftont Johannes
T heodorus Polhemius.
In Parayba plaghten voor dezen,
toendeftadFrederika noch onder de
onzen ftont, twee Predikanten te zijn,
die by beurten het fort Margareta mede
waernamen : maer na d'ontftane
Fortugefe miiiterye vertrokken de
borgers en ingezetenen zich na beneden.
Sedert wicrt de plaetfe by Hen-
rikiis Harmannius alleen bedient.
ftondcn drie ordinaris Predikanten in
de Nederlantfe tale , te weten : Niko-
ZEE. en L ANT-REIZE. 47
'generjdicmef getu/gheniïïên van bui-
ten quamen, de gemeente, na de voorbereiding
, openthjk bekent gemackc
wierden.
De bezoeking der ledematen en
kerkehjke tught wiert, zoo veel doenelijk
was, onderhouden.
De kcrkenraetbcftont, behalve de Kerkenpredikanten,
m zes ouderlingen: die""alle
weken, zonder verzuim, byeen
quamen. Wanneerze gewightige za-
Op hetRc^ifF, Mauritsftad,ende ken te verhandelen hadden , als vcrkieomleggende
forten daer onder bcgre- j zingen beroepmg van predikanten.
pen, daer ontrent vier hondert lede- zoo wierden de d lakonen, die mee zes
maten van Nederlanders, Franfen en in getale waren, daer by geroepen.
Engclfen te dier tijde raoghten zijn, Uit de diakonen wierden, boven
debcdien'ngvan hun ordinaris ampt,
twee van hen maendclijk uitgemaekt,
laus Vogelius, Petrus Ongena en Pe- om alle weken de zieken en gequeften
trus Gnbius. Noch bevond zich op te bezoeken , en die , na eifch van za-
het Re^ifFJodokus Aftetten,die voor
dezen op de Kaep St. Auguftijn ge- j
ftaen had , en nu gebruikt wkrd op
de tochten te water , of als ons leger te
velde ging.
Na het vertrek van den Franfen
predikant Joachim Solaer, bleef de
Franfe kerk Icdigh ftaen , en wierdt fe-
dcrt alleenlijk gcdient met het voorlezen
van eenige kapittelen uit de Heilige
Schrift, en het houden der gebeden
op Zondaghs morgens.
D'Engelfe gemeente wiert door Samuel
Batchelaer bedient , die ook des
jaers 1646. van daer na huis vertrok.
Dies zich op het jaer zeftien hon- !
dert2.es en veertigh in gantfch Neder- I
in
ken , te V crzorgen. Zy ondeihiclden
ook d'arme weezen, die vader ofmoederloos
waren , onder opzicht van
vroome huishoudende luiden : welke
weezen ter fchoole beftelt wierden,
om te Iceren lezen en fchnjvcn, en in
alle goede zeden onderwezen te wor-
den.
Na dez,e wijze wierden de buitenkerken
, hoewel met minder getal van
ouderlingenen opziendersder armen
en wezen, ieder na zijne grote en getal
van de ledematen , medegeregcert.
Dus verre van den kerkdijken ftaet.
Behalve de dieren voornoemt , die Honigh-
deze geweften houden , en reeds te ''-^
vore befchreven zijn ,hfeeft men daer
lants Brafil zeven Nederlantfe Predi- verfcheide flagh van honighbyen,
kanten bevonden. Eirnka genoemt,dieopde boomen.
De Godsdienft wiert'er nad'orde, ;
by de Nationale Synode tot Dordrecht ;
beraemt , en met de praktijk, aldaer te
lande gebruikelijk, gepleeght : zon-
der in 't minfte daer van te verfchillen.
By zonderlijk wiert'er zorgegcdra.
opeen wohderlijke en verfcheide wij-
ze, neftelen. Zy zijn den Europifche
byen niet geheel ongehjk.-maer vallen
eenighzins kleinder : en zweven overal,
in de boflchen, by zwermen.
Daer zijn ten minfte twalefderlei
gen , dat de jonge jeught wel gekate- flagh van honigh-byen , die de Brafichifeert
wierde , ten welken einde des lianen ieder met een byzondei en naem
Zondaghs na den middagh, zoowel noemen: als ./^WöW/ïyC'^ï^-A/zr/, ^w^.
ophetRegiff'alsMaurits-ftad, de ka- nakay-Feu, y^ihf , Alumbuka , Pixutechifmus
van jaer tot jaer verklaert nuy Urutuetra^Tubmia,Tuinha^Ei-
: wierde. rukUt Eixu, Kubiara en Kurupheira:
Het Sakrament des H. Avontmaels waer van het befte flagh by de Braüwiert'er
viermael des jiers bedient, lianen niet geacht wort.
Die zich daer toe begeven wilden, |
' deden eerft hunne belijdenis voor den
De
niet
byen £'/'///:« zijn groöter , en
ftekende ,en maken goede honig;
kerkcnraet : of ten huize van de predi- hoewel die niet dagheliJi in gebruik
kanten : welker namen , als mede der | is.
f Zv