Johan Nieuhofs Gedenkweerdige Brasiliaense zee ... - Sabrizain.org

320 G E D E N K W
Bcicge- Batavia, de hof- enhooft-ftidvan
ringciun Nederlancfcli Indien, heeft, federc de
"aniiata-0'''2cn het b:'zctcn hebben, verfcheidc
via- rampen, (lornien en belegeringen van
.
"slantsinboodingen, ofjavancn, uit-
geltaen. Want zoodra d'onzcn zich
des jaers zellien hondert en achtien,
na het innemender lladjakatra, (^namacls
by d'onzen Batavia genoemc}
mee opwerpen van ecnc veilingen ka-
deel, ter zelver plaetfc hadden ver-
fterkt, zoo begonnen 2,ich ook d'inwoondcrsder
ftad, door opruijing der
Engeifen van Bantam, uiteen onbedachten
yver , tegen hen te verfteiken
en begraven : waer uit een geweldige
oorloghontftont.
D'Engelfen deden de lafitzaten in
hunne legcrplaecfcn een ftormkat
bouwen,daerzy hungrofgefchut,dat
wel eer hen door de Hollanders gefchonken
was, in goede orde hebben
op geplant, en daer van dapper vuur
gegeven. Dit gevaerte lagh vlak tegen
het nieuw bolwerk van de Hollanders
over : waer door het hen groot
hinder tocbraght, en in het optrekken
van hunne acngevange vaftigheic
zeerverachterde. Dies dcedd'opperftcdevooghtjohan
Picterfz.Kocn den
raet by een roepen, en droeg dien voor,
wat onheil zy alree van den vy ant ontfangen
hadden, en, nafchijnvanalle
omftandigheden, noch meer ftonden
uit te ftaen , by aldien die niet wierdt
aengetaft, en in zijn begonnen werk
geftoort , eer hy zich wat beter be-
fchanfthad.
Hy gaf den raet dan in bedenken,
óf men den vyandt nier met een deel
volk zoude konnen overrompelen, en
uit zijn voordcel doen verhuizen , om
ademtocht te halen.
Na alles ten nauwften overwogen
te hebben, zoo wierdt eenftemmigh
goetgevonden cnvaftgeftelt, datmen
het Graven gedeelte , en de wijk der
Sinefen : als ook de wooningder En-»
gelfen, en hunne fchietfchans , den
aenftaendcn morgen, met het doorbreken
van den daghjkloekmoedel ijk zou
aentaften, en verdelgen al wat zich
repte, om tegen weer te bieden.
Achtcrvolgens het voorgenomen
befluir,zoo hebben d'onzen hun volk
gewapcnt, cnin drie troepen verdeelt.
D'cerftc en voornaemfte wierdt door
E R D I G E
Pieter van den Broek, dienamaels opJi
per-ftedehouder van Ncdedants In-
dien wierr, gevoert. De tweede ftonc
onder Pieter Dirkfz,en de derde en
laetftetrok met Pieter van Ray op.
Hiermede vielen d'onzen uit, en
beftormden 's vyant vcften, op drie
wij ken t'effens. De Javanen weerden
hen m*t eerft zeer hertnekkigh, en
branden hun grofgefchut uit de waerburgh,
aen de riviere, geduurigh op de
Hollanders. Maer toen zy hunne beftookcrs
den moet zagen verdubbelen
, om te winnen of te ftervcn , zoo
bcGfon hen het herte t'ontzakken.
Dies verlieren zy hun voordcel , en
deiidcn allengs na hun tocverlaet,uic
hunne oude werken, die de Hollanders
weder innamen, en in weinigk uuren
en al
raet geringe moeiten afbraken ,
het geen verbranden, dat hunne vyanden
met z waren arbeit , in vele dagen
hadden opgebouwt en voltrok-
ken.
Inmiddels wierdt uit de ftad zoo
heftigh met grof en klein gelchut gc-
fchoten, dat de Hollanders het bcftormen
van de nieuwe fchietfchans, óp
den kant van de rivier, moftcn lattn
fteken.
Zy fchotcn evenwel met hun grof
gefchut tot desavonts; maer konden
gene opening maken, om'er in te vallen
: dienvolgens moften zy ophouden
, en aftrekken met verliesvan vijf-
tien foldaten, en acht of tien gequctften.
In het midden der ftad , die met
een fteenenmuur begingelc was, ftonc
mede een hooge ftormkat, geftoffèerc
met zwaer merale gefchut , dat d'Engelanders
van hunne fchepcngclight,
en daer op geplant hadden:daer fy den
belegerden grootefchade mee deden:
als ook van de fchietfchans voornoemt,
in den mont van de groote ri-
viere,dic de bclegeracrs met ftackwcrk
cnftammea van dikke boomentoegeftopt
hadden , om het doorwatcren
na de reeonveiligh temaken.
Het grof gefchut donderde geduu-
righ aen wederzijden : maer de belc-
geraers hadden het meefteen grootftc
voordeel : naerdien hunne bolwerken
gereet en veerdigh waren, die de bele-
gerden , by gebrek van volk en gereetic:h3p,langzaem
en rraegh moften op-
trekken, en dieswegcn genootzaekc
wier-