Johan Nieuhofs Gedenkweerdige Brasiliaense zee ... - Sabrizain.org

2 E E' en LA
onder boven al de Hollanders d'acn-
zienelijklle zijn , enüuijkdom en eeramptenuitaiunten.
Sinefm.
De Sinefen doen'cr mee grooten
handelen koopman(cliap, en brengen
deze ftad grooce nceringh, profijt en
gcrijf toe. Zy g.ien al Ic Indifche volken
- en iantbouw verre te bo-
in zee
ven.
De groote viflcherye wort door hunne
neirlHgheit roeeft onderhouden : des-
gelijx alle rijs, riet, graen en wortelakkers,
mocsenboomgaerden.
Zommigen winnen de koft met het
Anderen loopen
trecknct en tootebèl .
metd'angelroe langs de revier en ftads-
grachten, en vangen katvilch, krabben
en garnelcn,mef de mant, zonder
garen. Eenigcn plukken of breken
* ^'''''"'"
ücfters van de'boomen: ofhalen * Mo^
fccn.
riskes, die zy met heelc bennen vol
langs de zee opfcheppen. De voorraemfte
onder hen doen , alsgezcit is^
groo'e koopmanichappen , daer zy
zich wonder wel mee weten te behel-
pen.
Zy pachten de zwacifte tollen en
fchattingen , van de Mactlchappye, en
weten overal voordeel uit te vinden.
Doch fedcrt cenige jaren herwaert
hebben andere volken hen vry wat
gauwigheit afgezien : inzonderheit
omiemantte bedriegen , daerzy zeer
behendig h in zijn,enniemantaenzien,
alsmy felfgebleken is.
Zy leven aldaer na de wetten van
hunlant,en hebbeneenen hooftman,
die hunne zaken by de hoogc hcerfchappyc
hanthaeft , en ten beften
duit.
Zy gaen na'slantswijzc, meteen
wijde rok en breede mouwen van kotoen
of zijde na een ieders ftaet. Het
hooft- hair is hen niet op de Tarterfe
wijze gefchooren, gelijk in Sina-, macr
dragen 'er lang hair,dat fy zeer cicrlijk
gevlochten hebben.
Haere huizen en wooningen ftaen
doordcgantfche ftadverfpreit: maer
hetmeeftcndcel isaende Weft-zyde,
ontrent de groote riviere, gchuisveft:
hoewel zy ook d'Ooftzyde byna in
NT-REIZË. iif
hebben , en bezitten de voornaemfte
en neeringnjktte hoekhuizcn.
De huaen zijn'er mceft alle laegh
by deaerdegebouwt, en hebben onder
met meer als een vierkant, met het dak
daer boven.
Maleyers.
De Maleyers hebben in Batavia zoo
veel handels niet , metkoopen en verkoopen
, als de Sinefen : en erneren
zich meer met de groote viflcherye,
daer zy zeer gacu en neerlhgh in
zijn.
Haere vaerruigen zijn zeer glat,
enaerdigh,nad'lndifehemaniere,foegetakelt,meteenftroo-zeü,
dat zy by
mooi weer zeer hoogh opzt tten , om
fpoedigh aen de merkr te komen. Dcsgelijx
kunnen zy mede haere riemen
toeleggen, en roien.
Hun hooftman woont in de ftad, op
de Rinoftcrs gracht: nlwaer d;.: meefte
menighre vau dezen landaert hacr mee
hccfr ter neergezet.
De kleeding dfr Maleyers is van
lichte en dunne ftoffe, 't zy zijde of
katoen : doch voorname Vrouwen
draagen kleederen van gehlomde of
geftrcepre zijde,die haer zeer geeftigh
om her lijf flmgcrt. Hethair, dat pik
zwart is , hebben zy achter aen heC
hooft in een knoop geflagen.
Maer de mannen hebben een doek
om het hooft gebonden , zoo cm de
vaftigheid , als om het hair by een te
houden.
De koopluiden , die zieh van dezen
landafert te Batavia onthouden, zijn
naeft de Sinefen v.'el de gaeufte in het
ftuk van den Koophandel , hoewel zy
nergens na zoo grooten Koophandel
drijven.
De huizen der Maleyers zijn te Batavia
zeer flechtgebouwt, en met olcn
bladen bedekt, en vceltijts rontom
met kokos en andere boomen be-
plant.
De meefte kauwen gcduurigh betel
bladen , en drinken Tabak uit verlakte
rietpijpen meteen fteenen ketel.
MOO'