Johan Nieuhofs Gedenkweerdige Brasiliaense zee ... - Sabrizain.org

2 E Ë- en L
leggen daer onder vele andere kleine
eilanden in zee.
Java in ]-{q^ eilantJava was in Vorige tijden
kcnver- i" verfcheide en vele kleine koningnj-
«*c»Jc. ken verdeilt: naerdien ieder ftadvan
eenigh belang onder een byzonderen
koningen npperhoofdigen vorft ftont
en be^ticrc wierr. Maer heden wordt
gantfch Java door tweeopperhoofdige
vorllen bezeten : d'een is de keizer
van 'jyiataram, en d'ander de koning
van Bantam.
feeden.
D'eerfte bezit het grootde gedeelte
des eilant, na 't Oorte : en d'ander
het k lei nfle gedeelte na'c Wcftc:want
na de Mataram , ("al zoo wert de kei-
zer gemecnelijk by d'onzen, na zijne
hof- en hoof^dzd Mataram genoemt,
en anders ook keizer der Javanen en
van Groot Java^ eenigen der oude
kleine koningen van Java, met ge welt
der wapenen, had t'ondergebraght,
heeft hy zedert zijne heerlthappye
over die overwonne geweftcnj na het
Oofte gelegen, uirgebreit.
De keizer,dieby mijnen tijt het gebiet
over het grootrte gedeelte van
Java voerde , was een jonge vorft, Jö«jouhounan
Ingelaga geheten , en een
zoon van Sttiian Alahomet.
Onder deze twee machtige opperhoofdige
vorften moeten verfcheide
andere buigen : hoewel'er noch verfcheide
groute landen zijn, die onder
byzondere eige Heerenen heerfchers
ftaenjinzondcrheit langs de zeekuft,
daer zommigc met volkome macht
heerfchcn en gebieden. Ook ilaer de
ftad Batavia , en onderhoonge lantftre-
ke. onder het gebiet der Ooftindifche
Maetfchappye.
Verkheide kooprijke en welbe-
bouwde fteden leggen op |ava ,
in-
zonderheit opdebinnenkuft: als, te
beizinnenvan'tOollena't Wefte, de
ftad Balambuam^ Pananikan, Fajjar-
'uan Joartan, Surabaaya-, Brandaon^
SydayOy Tubaon., Kajaoriijapare, Pa-
'ïi^ TJauma, Samararig, Mataram^ des
keizers hoüftftad.
Voorts leggen langs de binnenkuft
van Java , Weftwaerts aen dc2.ee , de
^edenTa^gü^CharahaoriyDeïmayaony
Mnnukaon en Karavaon.Daernz vo]gt
de ftad Batavia, dieby d'onzen bezeten
wordt, dier befchrijvingwyaen-
ftonts op't korftc en bondighfte zullen
laten volgen.
A N T . tl È I Z E. ipf
Tien of twalef mylen van Batavia
leidt de vermaerde en kooprijke ftad
Bantam, daer d'Engelfen een loosje
hebben , en den mceltcn koophandel
drijven.
D'inwoonders, de Javanen , is een Aerteri
ftout, wreet, hertnekkich en moedieh Vf"
volK •, brum van kleur , plat van aen- nca
gezicht, hebben dun , korten pek-
zwarthairjgrotewijnbrau wen en hooge
kaken. Zy roemen zich een oude
volk , en van de Sinefen herkomftigh
te zijn : gelijk zy ook , als de Sinefeuj,
kleine oogcn met groote ooghledeni
hebben.
De mannen zijn fterk van leden, en
wel tot den oorlogh gefchikt : de vrouwen
vallen doorgaens klein.
De mannen hebben een katoen Kleding.
kleetje, tweeof driemael om'tlijfgeflagen:
dat luiden van vermogen met
gout ge9iert,ofgebloemt of geftre.pt
dragen.
De vrouwen hebben het kleetje van
onder d'armen tot aen de knicn. An-
ders loopen zy naekt , en bloors voets.
Zommige mannen hebben tweeof
en houden daer en bo-
drie vrouwen :
ven noch verfcheide by wij ven, na een
ieders ftaet en vermogen.
Zy maken weinigh zwarigheits van
liegenen bedriegen
De aenzeegelegeJavanen zijn Md- codshometanen
van leere , die zy voor on- dienil-
trent honderten vijftigh jaren aengenomen
hebben. Te lande waerts woonennoch
meeft heidenen, die niet ee-
ten, dat leven ontfangen heeft.
Zy houden hunne ractspleginfjen
als de hitte over is, tot midden in'dcr
nacht.
Het eilant is doorgaens zeer vrucht- vmclitbaer-,
nuer om d'onbereisbare en on- bacihdc
gebaende wegen van binnen by velen hn/s'van
nochonbekent. Java.
Men heeft'er zeer hooge bergen,
die met hunne kruinen boven de wol-
ken uitfteken , inzonderheitde peperberghna'tZuide.
Daer zijn ook groote wilderniftèn
I Bb
en boflchen,die den onzen noch ten
vollen niet bekent zijn. -i
Tuflchen Batavia en Bantam, fta
't Noorde, leggen volkrijke landen en
fchoone rijsvelden, en vol tam en wilc
vee.
Daer valt zout en zwarte peper;
2 maer