Johan Nieuhofs Gedenkweerdige Brasiliaense zee ... - Sabrizain.org

t E E- en LA
'd'Oiije Den zeven en twintighftcn van
R den Wijnraaent deden d oude HoogeRagrit/et
^^" ^^'^ Heer van Goch onderrichvanGucii
ting van verfchcide zaken, den ftaec
van brafü rakende; en welinzonder-
hcic over het planten van den wortel
Mandihoka: om daer van farinha te
maken, en andere acrdtvriichten : als
mede op het flachren van het vee : daer
in men zoo fpaigh moll gaen als
doenl:)k kon zijiv.alzoo anders, het
vee gcflaght zijnde, Brafil niet kon
beftaen : naerdicn d'oflTen totdezuikcrmo'.ens
moflen gebruikt worden,
z 'Otoc het hout voeren, net aenbrengenj
en de molens om te doen gaen,
als veel meer ander werk.
O ver het planten van farinha wiert
het eilandt Iiamarika,Rio Grande en
T'ar ayba aengewez-tn: al waer zoo veel
zou kunnen worden geplant, als men
hier en daer van doen zou hebben.
Doch dat het met den eerfte diende gedaen
te worden : alzoo het faizoen
ftontteverloopen.
Na Schop ondertuflchcn verfcheide
proefft ak ken op den vyantgedacn
had, die meerendcels tot ons nadeel
uitvielen, wierden wy eindelijk wederom
zoozwjk, ten aenzien vande
Portugefen, dat wy ontrent het Regiff
nietdorften uitvallen: maer befloten
D'onzen RioS. Frarjfüko tevermeefteren,dat
trekken
om Rio
S. Franciskote
vtrovcié-
eenvoordeeligeplaetfe voor ons was.
D'aenflag wiert doorde kolonel Hinderzon
in het werk gcftelt> ©die ook
wel gelukte: naerdicn hy weinightegcnftantsvond.
Hierop ging den vier entwintighftcnvan
Wijnmaent een vloot, onder
beleit vanden kolonel Hinderfon , en
den Admirael Lichthart, derwaerts
tzeil,nadeZu:d.
De fchepen waren Graef Enno, als
Admirael, Loanda, Vice- Admirael;
het wapen van Dordrecht, Schout by
nacht, de blaeuwe Haen , waekende
Hont,Hazewinr, Arent , Ster, Hectn-
ftede, Vlucht, bencffens acht berken:
te weten, vier vande Compagnie en
vier bevrachte, met twee groote boo-
ten.
Den zeventienden van Slachtmaent
bequamen de hooge Raden tyding,
hoe onze troepen , onder den kolonel
Hinderfon uitgezonden, met het vaer-
tuig'a, onder den Admirael -Licht-
I hart,
' daer
' fort
N t-R**E I Z E. i8i
aen Korafippa gelandt, en van
nz Rio St. Franf i^sko tot aen hec
Mauritia getrokken waren. Het
klein vaertuigh was derivieteopgelo-
,
! pen,totdiezelve plaetfe : doch men
had genen vyant vernomen : want het
volk was overal gevlucht , had alles
; verlaten,
en ook het fort mecrendeels
geflechr. Voorts was al het volk over
denvierena Sercgippe dd Rey getrokken.
Vier Portugefen vertoonden
zich, en quamen om het pardon fpreken,dathea
toegezeit was.
JVJid'erwijIe verzagh enhermaekte
ons volk weer het fort.
Terwijl nu onze macht daer was , Nieuhof
'"^^
zoo wiert ik bel aft, met een kargifocn j^rvan
koopraanfchappen derwaerts te waerts.
gaen , om te bezorgen, dat ons vol k aldaer,
daer vleefch en vifch genoegh
te bekomen wasjdaer van mcgt verficn
worden :en t'effens , tot voordeel van
de Kompagnie, te helpen bevorderen,
wat'er mocht voorvallen.
Jk maekte my dan gereet , om , nef.
fens d'ingefcheepte goederen , der-
waerts te vertrekken, en ging den vier
en twmtightighften van Slachtmaent
met het karveel de Bruinvifch tzeildar
dertigh eerers voerde, en tot fchip
per Frans Franfz.
had.
van Amfterdani
Een fterke wint dreef ons wakker
voorr,en de zon klom ons recht bo\ eil
het hoofc ; zoo dat men van een op-
ftaende piek gene fchaduwe kon zien.
Ontrent ten twee uuren waren wy
tegen over de hooghgecopte bergen,
die d'onzen, om degedaente,de5;
gang , waren wy legen de bay Tamandere
over, en gingen alzoo met eene
fterke koelte voort, en quamen, na
twee dagen zeilens, voorden mont
vandegrooreriviere, en door Gods
genade , met mooi weer geluk kigh
daer in.
De fchipper en ftierman waren aldaer
even veel bedreven. Wicnikna
de gclegentheit vroegh , niemant w ift
'eraf.
Deze riviere kan in de breere nauliV
mee een zes ponder over gefchoten
wor-