30.08.2013 Views

Johan Nieuhofs Gedenkweerdige Brasiliaense zee ... - Sabrizain.org

Johan Nieuhofs Gedenkweerdige Brasiliaense zee ... - Sabrizain.org

Johan Nieuhofs Gedenkweerdige Brasiliaense zee ... - Sabrizain.org

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Onder<br />

widirtmboy<br />

na<br />

Kaftcel<br />

ZEE en LA<br />

bleek, misvervif», en ongc^ont uitzien<br />

Zoo vruchtbaer zijn deze booraen<br />

van dien vocht, dat een in den rijt van<br />

vier en twinrigh uuren meer alsder-<br />

tigh kannen Zac-ghijveer kan uitleve-<br />

ren.<br />

Op lieteilant Java wort zomtijts<br />

van d' inwoonders hier en daer een<br />

Zagouhcom gevonden , dien zy tijfFe-<br />

ren: maer de drank wort in Batavia,<br />

zooveel my bekent is, niet gedronken.<br />

Zeker Javaen vond omtrent<br />

drie uuren in hetbofch dezen boom,<br />

dien hy getijfterr had.<br />

Men trekt de voghr uit deze hoo-<br />

rnen, zoo lang als ze vergaen : en daerna<br />

weder uit anderen.<br />

In her wilt op Amboyna zijn boomen,<br />

die alle etmael zoo vt^iZagouweer<br />

geven , als een man op zijne<br />

fchouderen kan dragen.<br />

Onder hctcilant van Amboyna behooren<br />

ecnigc andere eilanden , daer<br />

omtrent gelegen: als htt groot land<br />

van Cei am : d'eiiandcn Alanipa, é^e-<br />

lang fCn AtnlJau.<br />

Het cilant y^^^ü^iJjywöbcftaet uit twee<br />

vcrfeheideüeweftcn : daer van het eenede<br />

Kompagnicii; eigendom bezit,<br />

en her ander den koning van 'Jet nat e<br />

rockomr.<br />

De Kompagnie bezit in eigendom<br />

hetlantZ^//;^/ïör, en daer op het kaftecl<br />

yiEioria: een H( utwerkjc op<br />

den rooden berg ïVaiUrou, en op de<br />

^aJ[o van Baguale de reduit C^liddel-<br />

^or^: als ook drie nagelrijke eilanden ,<br />

OrKUy Honotnoa, en Natijalaut ^ als<br />

ook de ganfche kuft van Wittoe : en<br />

daerop de reduiten, Amjlerdam^o'^<br />

Wilii : Rotterdar», op Larike : en Leiden,<br />

op Hitoe en Lamma : en vcrfcheide<br />

Hourwerkjes opOurien , Lebelehu<br />

, Ceit en IVay. De koning bezit<br />

de buiten en binnen kuft vanOr^w,<br />

d'cilandeny^w/'/(i(»,cJ7/ö, Bonoa<br />

en meer andere.<br />

Het kafteel J-'^i^nria (daer de mcc-<br />

'ftemiddelen van de Kompagnievan<br />

dien oortin bewaert worden} leit vijf<br />

uuren landewaerts in , is met vier fterke<br />

bolwerken gefterkt , en met een<br />

gracht omringt : het is nlrjjt mer (lerke<br />

krijgsbezetcingenenalierlcic behoef-<br />

ten verzien. i<br />

Jn de gracht van het kafteel ont-<br />

hield zich vcclcLJts een groü:e kroko-j<br />

N T R E I Z E. •<br />

dil ,<br />

7,s<br />

die de ganzen en andere water-<br />

vogels (daer de heer Hulurd een liefhebber<br />

van was} voort wegh fnapte.<br />

Wy bezetten , om dar fchadelijkgedroght<br />

te vangen , de uitgangen mcc<br />

een deel zoldaten , en andere , die met<br />

ftükken in de gracht traden om hem<br />

op te zoeken, doch korde i hem in<br />

lang niet vnden. Ten Icften fchcoc<br />

hy inetzulkengewekopdtn Sekrctaris<br />

van Hul^ard aen, die mee in de<br />

grachtgetieden wasjdar hy niet wifte,<br />

hoe hy zig bergen zou: maer elk<br />

Ichooctoe, en vielen den krokodil<br />

metflokkenenhar.tlpaken zoodanigh<br />

op het lijf, dat zy hem met gewelt overweldigden<br />

, en zoo op het lanC<br />

fleeprcn. Hy was geweldighdik en<br />

groot.<br />

Buiten het kafleel woonen ver-<br />

fcaeide vrye luiden , zoo nederlanders,<br />

als andere volken, en ookeeni-<br />

geSinefen. .<br />

Binnen en buiten het kafteel ftaet<br />

eene kerke, daer in Malcufch en<br />

Duif fch gepreekt wort.<br />

d' inwoondersof Amboynezen zijn w«zen,<br />

olijfachtigh uit den zwarten van ver- ^cdcTd<br />

we. Amboy-<br />

Dc mannen hebben grcote knevels, ''''^"•<br />

en weinig baerts, en een kleerjeflcchts<br />

om hctlijfgefl.igen,dat zy om de lendenen<br />

toebmden.<br />

De vrouwen hebben het hairgeeftig<br />

in knoopen gerolt.<br />

Die een doghrer trouwt , moet een<br />

vader geit geven. Zoo de doghter<br />

nier zwanger wort, is het huwelijk af.<br />

d' Inwoonders waren voorhee.ieen<br />

en menfcheeters,<br />

wilt en woeft volk ,<br />

en heidenen van godfdienft. Maer<br />

heden zijn de meeilc Mahometanenj<br />

hoewel zigh daer ookecnige Kriftenen<br />

bevinden , die , zoo door de Portugezen<br />

tot het Roomfch geloof, als door<br />

d' onzen tot ócn Hervormden godf-<br />

dienft bekeert zijn: weikecrftzy aldercerft<br />

des jaevs vijftfen<br />

enveertighontfingen.<br />

hondeic zeven<br />

Men had certijts op Amboyna<br />

veertigh Rocmfgczindc Kriften ne-<br />

gcryen of dorpen: maer desjaerszes*<br />

tien honderten een niet meer als acht.<br />

d' Onzen hebben nu in alle dorpen<br />

iehoolen , cm de jcught te Iceren lezen<br />

en fchrijv(n, en in den hervormden<br />

godfdicnltt'onJtrwij zen, en beleren.<br />

E 2 d'Am-

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!