Johan Nieuhofs Gedenkweerdige Brasiliaense zee ... - Sabrizain.org

Eoom
178
GEDENK WAERDIGE
en op Bramanfch Kaitu genoemt,
fchiet hough op, en hcefcdichcc en
loofrijke takken, die zich indebreetc
verlprc ien.
De Ham is een mans omarming dik,
heeft wic houf,en een dikken fchors
en met een gcelen fchors bedekt. De
ftam heeft dcdikte van iwee mansomarmen,
en is met een zwartachtigh asverwige
fchors bedekt.
De bUden groeien twee en twee regen
eikanderen over, en zijn langwer-
dic van buiten zwartachtigh groen,en pigh ront, in het midden het brcetfte,
van binnen rootachrigh is, |
fpitsachiigh ront , zeer bitter vaii
voor
De bladen groeien hier en daer uit fmaek, en wilt van reuk
bloemen of bloeifels ziften aen
de takken en fcheuten, aen korte, j
groene en ronde delen ; zijn een fpan i
De
fcheiitjes
kroonswijze by een , beftaen
lang, en vicrof vijf duimen brect, lang- i
uit vijf oF zes bleek- groene ,fpitfe ert
wcrpirrh rondt: voor fpirs, en aen de dikkebladen.
zi)den met fcherpe randen, en byna
vangelblte en fatfocn^ als de laurier-
bladen.
De bloemen fchietcn hier en daer,
uit het bovenfte gedeelte der takken,
ontrent zes of zeven uit een zelve
Wanneer de bloemen in de bottert
te voorfchijn komen , dan wordt dé
boom van alle zijne oude bladen be-
rooft : en krijght dan weer,met de bot-
ten der bloemen, nieuwe jonge bladen.
De vruchten zitten aen korte fteelt-
plactfc, tros wijze by een, en beftaen jes een alleen, of twee , drie , vier en
uitdrie ryen van blaetjes. In d'cerfte meer by een: en zijn ronde gladde
ry is een fterrc van vijf kleine , fpitfe appelen , eerft groen van kleur , daer
en dikke donkerbruine ruige blaetjes. na gciitgecl. Hetvleefch ofmergli
In de tweede ry zijn vijf ronde, klei- j
en in de derde of i
neen rosverwige ,
buitcnfte ry vijf fpitfe en groene blaet-
jes.
De vruchten hangen aen korte en
dikke ftclen, en zijn ront oflangwerpighiont,
van buiten meteen rosverwigeen
rouwe fchil bedekt, en van
binnen groen, die een grootcn, dikken
en geelachtigen fleen, met tien of t wa-
lef witte en olyachtigc pieten van bin-
nenjbefluit.
Dcz.e boom brengt het gantfch jaer
doorovcrvlocdclijk veel bloemen en
vnichten voort. Uit de zaden of pit-
ten der vruchten wort een olye getrok-
ken, die pijnftillendeis,en de fchurfte
en leuktedes lichaems geneeft, indien
daer mede beftrekcn wort.
Dezelve olye , met de vrucht, die 1
van de onrijpe vruchten is witachtigh
en een weinighwatcrigh:maerdatvan
derijpe fpierwit, flijmerigh, zeer bit-
ter van fmaek, en met een dikachtige
brofle fchil bedekt.
De boom draeght in de zomertijc
bloemen , en in den wintertijt vruch-
ten.
Van binnen in *t vlecfch leggen
rontachtige platte zaden, die zeer bit-
ter van fmaek zijn
Het zap uit de bladen gcperft, en
met het afzietfel der bladen ingenomen
, ftilt de hoottpijn : maer te veel
gebruikt, brengt de dootaen: doch
kan die voorgekomen worden, met
menfchen-drek t'ceten.
Tweeof drie zaden alledaeghs ingenomen,
rot twee jacr lang, mackt
dat de vergiftige bete van den (lang,
de Malabaren Paleyo noemen , ge.\Cobra de Capelo by de Portugelen
mengt,door de wurmen in de z weeren
van 's menfchcn voeten, indien die
daer mede beftreken worden.
De boom Kamram is van vicrderlei
ï^aniram. foorterd'ccn wort enkelijk Kamrarn^
de tweede Karakawram j en de twee
andere Vallikamram genoemt.
De boom , by de Malabaren Kaniram^
wort op Bramanfch Karo genoemt,
fchiet hoogh op, en heeft loof-
rijke rakken, die ^ich wijden zijd ver-
fpreien.
De wortel is dik , ongemeen bitter,
genoemt, gene fchade doet.
De boom , op Mabbaerfch Manja- Boom
pUf/jeram,chop Bramanfch Pariata-^^"''^^^'
ku genoemt, fchiet tot de hooghte van
drie of viermannen op,en heeft dikke
en loofrijke takken , die zich in de
brecte verfpreien.
De ftam is een arm dik , en met een
afchverwige fchors bedekt.
De bladen hangen twee en twee,
kruiswijze tegen eikanderen aen, eindigen
voor ineen fmallcfpitfe.zijn aen
de boven zijde donker, en aend'on-
-. derfte