30.08.2013 Views

Johan Nieuhofs Gedenkweerdige Brasiliaense zee ... - Sabrizain.org

Johan Nieuhofs Gedenkweerdige Brasiliaense zee ... - Sabrizain.org

Johan Nieuhofs Gedenkweerdige Brasiliaense zee ... - Sabrizain.org

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Z E E- eA LAN T-R E I ^ E. 229<br />

Men houdt deze vruchten in den<br />

derden graet warm en droogh te zijn.<br />

tenovercen: want opcenzelve wijze, I<br />

gelijk hier te lande , wordt het zap dier '<br />

Vruchten , met water van Champakkaj Zy iijngoet voor een (lij migemaeghi<br />

en rozenwater, tegen d'ontfteking der J<br />

kele, amandelenen fpruuwgebruikt.<br />

Het zap, van binnen ingenomen , is<br />

dienftigh tegen den rooden loop, bort,<br />

en andere gallige qualen . Dies dit zap<br />

van d'Indifchc vruchtenjfango?nafyin<br />

alles het gebruik van het zap vand*y4'- j<br />

en zuiveren den borft van taeie en ly-<br />

mijge vochigheclen , verdrijven dé<br />

winden,en heipen de koude qualen des<br />

lijfmoeders.<br />

Wanneer men die lang met maftik<br />

kauwt, trekken zyde Üiiimenuithct<br />

hooft, en verfterken deherflcncn,<br />

föf/'tf der OudcB,ofvandehierlancfe De Iavanen, en andere Indianen,<br />

fleen voldoet. hebben deze vruchten in groot gc-<br />

Kubeben oïKurnuk.<br />

bruik, engtbiuiken2.ejin wijn geweekt,<br />

om het zaet en de luft van byflapen té<br />

verwekken, en om de magete verwarmen.<br />

Drie of vier vruchten gekauwt,<br />

Op het eilant Java alleen , aen den I<br />

oever van den vliet Sunda, groeien in! en in den mont gehouden, verdrijven<br />

de bolTchen in 't wilt, zekere vruchten, de draeijing en zuizeling des hoofts :<br />

die by d'Arabieren Kubeben en ^a- doch men moet de vergaderde vocht<br />

heb , by de Javanen Kumuk^ enby t'elkens uitfpuwen, en eindelijk ook<br />

alle d'lndianen, behalve de Malayers, de Kubeben zelfs. Onder het kauwen<br />

Kuhab Stni , dat is, Sineefche Knbf 3<br />

en ook by eenigen Kuhachtm genocmt<br />

worden : niet om dat zy in Sinagroei-<br />

jen: maer dewijl zy derwaerts vervoert<br />

worden.<br />

Deboomcn, daer aen deze vruchten<br />

groeijcn, zijn in bladen en takken<br />

onzéappel boomen nietongelijk-.hoewel<br />

kleindef : maer klimmen als klim-<br />

op by de boomen op. De bladen zijn<br />

maer fmalder.<br />

-als die van de peper •,<br />

De vruchten Kubeben zijn rondt,<br />

kleinderals de peper , donkerbruin<br />

van verruwe ,engeven , met de naelt<br />

daeringefleken , eenige vocht, als de<br />

kruitnagelen, uit.<br />

Zoohoogh worden deze vruchten<br />

dienden ook de neusgaten toegehouden<br />

te worden, ten einde de reuk ert<br />

damp des te beter na het hooft trekt.<br />

Vuiveb-drek of Hin.<br />

De Javanen j Malayers en andere<br />

Indiaenfe volken , hebben in groot<br />

gebruik, om hunne fpijzegeurigh te<br />

maken , en te faufen , zeker zap of<br />

fpecerye,dat zy Hin , en d'Arabieren<br />

Altit.en wy hier te lande duy velsdrek,<br />

op neerduitfch , en op latijn Afa Fati-<br />

^rf,dat is, ilinkkendey^

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!