30.08.2013 Views

Johan Nieuhofs Gedenkweerdige Brasiliaense zee ... - Sabrizain.org

Johan Nieuhofs Gedenkweerdige Brasiliaense zee ... - Sabrizain.org

Johan Nieuhofs Gedenkweerdige Brasiliaense zee ... - Sabrizain.org

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Wezen<br />

cnaerc<br />

der por-<br />

Z E E- eh L A N T R E I Z E; 4^<br />

karrenfpannenjenin plaetfe van paer-j lijf fpringen en de keel affnijden.<br />

den en oflen gebruiken. Als ik en mijn De berghluiden zijn kleinder.<br />

fchipperopzcekerentijtby zijne zuf- De vrouwen zijn wat kleinderals<br />

ter , die daer aen een Formozaen ge- de mannen , maer vet en fterk, en gaen<br />

trouc was , ter maeltijt genoot waren, eenighfins gekicct.<br />

zoo wierden wy met een karretje, Zy |<br />

daer buffels voor gingen , gehaelt . De , meeft<br />

fchipper , die beter een fchip als de kar i<br />

wifttebeftieren , wilde zelf voerman I De<br />

zijn, maer prikkelde de buffels zoo- ' ganfchnaekt<br />

hebben zwart glimmend hair<br />

met een knoop op het hooft vaft<br />

gebonden.<br />

mannen loopen des zoomers<br />

zonder fchaemte: macr<br />

danigh met een prikkel, dien men daer die niet naekt gaen des winters , dra-<br />

toegébruikt, dat 7,y op den loop en op gen een kleetje van zijde of katoen,<br />

hollen raekten. Wy hielden het met datzyom het lijf flingeren , en knoogroótebenauwtheit<br />

noch een tijt lang pen het onder d' armen toe, zoodac<br />

Opdekar, en vloogen al over dat ons d'eene zijde meeft bloot is. Maerdc<br />

voor quam, tot het onderfte boven! vrouwen hebben het kleetje om de<br />

raekte, en wy over hals en kop daer beencntoegcflingert. Dochzyhou-<br />

uit ftoven , en de buffels do<strong>org</strong>ingen, den in byzondere waerde de kleeding,<br />

Wy hadden , t' allen geluk , ons zon- die van hontshair gemaekt is. Zy<br />

derling nietbe<strong>zee</strong>rt , en gingen voorts j<br />

fcheeren<br />

den honden het hair af, ge-<br />

te voet, latende den Formozaen, die- lijk men hier te lande de fcbapen doet,<br />

'er <strong>zee</strong>r wilt en verbaefl: uitzagh, de en fpinnen en weven het , en maeken<br />

I<br />

buffels wederom vangen: gelijk hy daer verlchcidefraeiigheden van.<br />

ook deed , en ons eerlang met de buf- ! Zy zijn do<strong>org</strong>aens trouw en vrienfelsenkarvolghde.<br />

delijktegen onzen landaert,en zullen<br />

Daer zijn ook veel patrijfen, kor- niet licht hef verbont, dat zygeraackK<br />

hoenders , duiven , en veel klein ge- hebben, breken,<br />

vogelt,<br />

Zy kunnen eenexake wel vattenen<br />

I<br />

Men heeft 'er tijgers en beferen : dan en begrijpen, en zijn van goet oor«<br />

of 'er andere groote , wilde en fchade- deel.<br />

hjke heeften zijn, is my niet bewuft. Vcele hadden den Kriften gods-<br />

j<br />

Debergen geven veel zwavels, diei dienft reets aengenoomcn en wel hemen<br />

meent d' aertbevingen te ver- leeden. Dies het ganfche eilantmet<br />

oorzaeken, daer dit eilant geweldigh der tijt Kriften ftont te worden, naer«<br />

mee gequelt wol:t. dien in ieder dorp j fchoolmeefters, om<br />

Men hout ook dat 'er gouten zilver de jeught te leeren , en predikanten<br />

in de bergen beflooten is : naerdien 'er i<br />

bergen zijn, die daer bewijs en blijk<br />

van geven , hoewel daer tot noch toe<br />

nictingedaenis.<br />

Daer zijn geene havens voor groote<br />

fcheepen, maer die moeten hun na<br />

d'eilandeU) omtrent twaelf mijlen van<br />

daer gelegen , begeeven.<br />

Hetlantis vol volks. Behalven de<br />

lantzaeten, ofeige inwoondcrs, de<br />

Formozaenen, zijn 'er meer alsvijf<br />

en twintigh duizent Sinelen , door den<br />

Tarterfchenoorloghverdreeven , allengs<br />

en van tijt tot tijt opgekoomen.<br />

d' liige inwoonders of Formofae-<br />

nen, de mannen, zijn bruinachtig geel<br />

van kleur, doch vet , fterk , groot en<br />

• wel geftelr van leden , en rat te voet en<br />

fterk van loop. Men vint'erdiezoo<br />

fterk loopen , dat zy een wilt verken<br />

of hertkonneii inloöpen, dat zy op het<br />

waren.<br />

Kleding.<br />

Dan d/t is nu ganfch omgekeert, na<br />

dit eilant Koxinga verovert, eninbczitgenoomen<br />

heeft.<br />

Zy maken van verfcheide wortelen Spijzr;<br />

hun broot , hoewel zy meer werks van<br />

de rijs maken. Dan zaien niet meer<br />

ais voor hun gebruik, en komen 2.elfs<br />

veeltijts noch tekort.<br />

Hun drank is, gelijk in meeft In»<br />

dien, water. Maer zy maken ook een<br />

fterken drank van rijs., in volgenden<br />

maniere.<br />

Zy laten de rijs even opkooken,en<br />

ftampen die dan tot een pap ofdeeg.<br />

Dan kauwen een deel oude vrouwen<br />

een parthy rijs tot meel, en fpouwen<br />

dequijlincen pot uit, zoo veel ais zy<br />

oordeelen tot de deegh van rijs genocgh<br />

te zijn , om die te doen giften.<br />

Dit mengen zy onder de geftampte<br />

Q rijs-

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!