Johan Nieuhofs Gedenkweerdige Brasiliaense zee ... - Sabrizain.org

23+
GEDENK WAERDIGE
halve voet lang is : want de minde of zout gegeten : het welk een goede koft
klcinfte van dcze vrucht is zoo groot is, als men gene rijs noch broot heeft,
cngrooteralsccn kauwoerdc:zoodat Men heeft tweederlei flagh vaa
de gemecne takken die niet zouden deze vruchten : d'cen wordt Barka
kunnen dragen. Zy zijn ongemeen genoemt, en is de befte, en d' ander
heet'Papa of Girajol, en is zoo guet
niet: het welk men aende weekheit
!
|
fchoon in het oogh , en van geftalte
als pompoenen of groote meloenen,
en van buiten als ananaflèn of pijn-
appels.
De vrucht is eerft groen : daer na
alflc afgefncdenis, wordt zy rijp en
geel. Zy heeft van buiten een, herde
dikke en fcherpehuit offchel, éic allerwegen
met driekante ftekelen bezet
is, die in korte en groene doornen
eindigen: mier dezelve zijngeenzms
alhoewel zy fchij-
fcherp of ftekeligh :
nenteftekcn.
Binnen deze huit zijn verfcheide
kasjesjlaetjcs of kamers, als in de ra-
te van een byenkorfjdaer kerlen,pit.
ten, of kaftianien in zitten, die langer
en dikker als dadelcn, en met geel
vleefch , dat men eet , overtogen zijn.
Ieder korl is ontrent zoo groot als het
lit vaneend mm. Men heeft zomrijts
in een van die groote vruchten meer
alshondertkorlen gevonden. Zommigc
zijn van binnen geel en andere
Wit. De hertfte zijn de zoetfteen befte.
De reuk van de vrucht is aengenaem.
Zy zijn aertachtighcnraeu van
fmaek, indien zy raeu gegeten worden,
en maken vele winden. Maerin-
dicnze gebraden worden, als kafta-
nien , dan zijnze geurigh van fmaek,
en verwekken de luft van byHapen:
waerom het gemeen volkdie gewoond
ijk veel eet.
Deze vrucht , zoo men die te veel
eet, ontfteekt het bloec bijfter, en
,
mackt hethiffigh. Zy verwekt lang- I
duurigen bukloop, zwcering in den
cnteldarm , en doodelijke bloergang. zoet met.
In 't kort, de vrucht J^ka is gantfch i
ongezont, en zeer zwaer, door hare
en gaet
zoetigheit, om te verteeren ,
byna onverteert, van onderen af, als
zy door den mont ingenomen is: want
haer geel vleefch , dat om de kerlen
zit, isvaft enzootai, dat het naulix
met de tanden kan afgebeten worden.
Maer de kerlen zelfs geven eene witte
ftofFe van zich alsroom-, doch blijft
tai en lijmigh, aen de vingeren hangen.
De kerlen worden van d'in woon-
ders gekookt, en met een korentje
De
Mey-bloemen
knoppen
verneemt ; wantiindien menze met
de hant aenvat , zoo wijkt het voor de
vingeren.
Deze vruchten groeien door gantfch
Indien; maer de befte op hctcilandt
Zeylon ,en opdekuft van Malabaer:
gelijk ik by mijn aenwezenaldacr zelf
heb bevonden: want de koningin van
Signati vereerde my , onder andere,
met een van deze vruchten: die zoo
edel en welfmakende was, dat ik diergelijkenadcrhantnoit
heb bevonden.
Bloem Siampiri.
Deze bloem wordt by ecnigcn de
bloem van Kamboja genoemt , dewijl
hy van daer op Batavia zou gebraghc
zijti: hoewel andere willen, dat die al-
Icrecrft uit 'Izina zou gekomen zijn:
daer hy'Pf/èy^ï^ö,? geheten wort.
Hy waft binnen en buiten de ftad
Batavia in alle hoven zeer gewillighlijk
aen gehakkelde en knobbelige
hcefters , die z