Johan Nieuhofs Gedenkweerdige Brasiliaense zee ... - Sabrizain.org

^o6
GEDENKW
vcrnuftclingen , goutproevers , kttcr-
fnijders, tinnegieters, waterwerkers,
kaertemakers \ekenaers , enz. Alle
deze luiden hebben aldacr bequame
ruften arbeit-plaetfen : behalve die
der Maetfchappye
lijf-eigen zijn: al-
waerdrie Duitfchcnhet gezagh over
hebben , om die acn het werkte hou-
den.
Daer is noch een wondtheeler en
fchoolmcefter ,dic des avoncs het ge-
bedt onder de timmerloots doer: alwaer
een ieder , op verbeurte van 1.6kerebocte,gehoudenisteverrchi)nen.
Alle deze luiden ftaen onder het
gezagh van den bouwmeefter dezer
ilad, die aldacr een zeer fchoone wooning
heeft, bcneffens eene fchrijf-
kamervoor twee klerken. |
Alle die, om hunne bedreve misdaden,
vervvezen zijn, om ecnige
maenden ofjaren in de ketting te gaen,
werden aldaer geklonken , en door eencn
fterkcn krijghswaght bewaert ,en
tot zwaerder werk aengewent.
Deze plaerfe wordt des avonfs ten
negen uuren toegcQoten, endoor lijfeigene
(laven van de Kompanjie bewaert,
tegen allen oploop en onract,
die onder zoo vele verfchcide men-
fchen lichtelijk zou kunnen veroorzaekt
worden.
Aldaer had ik ook voor eenen tijt
mijne ruftplaetfc en kamer jalwaer ik
deze befchnjvingvan degantfche ftad
Batavia, en wat daer ontrent getekent
is, ontworpen heb.
toumrk^
^O A den zeekant , in het inkomen
A-^ van de groote riviere,aen de rechtehant,
is cene bequame plaetfetot de
ftoffen en gercctfchappen van den opbouw
der fchepcn en zeejighten gefchiktjdiete
Batavia, en voornamelijk
aen het cilant Onruft , opgebouwt Dit j
en vertimmert worden.
I
Aldaer zietmen de pakhuizen voor
zeil en touwerk : als ook de fmits en
blokemakers winkels : en het huis van
den Uuruflmeefter. Dit is een zeer
hoogh en fterk huis , van gebakken
j
A E R D I G E
fteenen opgemetfelt, en met fraeie kamers
en plactfen verzien.
In het midden van de deur, na de
ftad, is een fchrijfvcrtrek , daer de boeken
gehouden worden : met een gemak
voor zee- en paskaert-makers.
Aen deze werf worden alleenlijk
kleine jaghten en roei- en vlotfchui-
tcn gebouwt , die men gebruikt om na
de ree te varen, als'er wat te laden ofte
loflen is. Maer de groote fdiepen
worden aen het eilant Onruft vertimmert,
dat ontrent een myle van Bata-
via , na 't VVcfte, leit. Het is fterk befchanft,
en met ruime pakhuizen voor
grove waren , daer de Ic hepen mee geballaft
worden, verzorght.
D
Liinhaen.
E Lij nbaen leit tegen de t immerwerfo
ver,in de hoek der ftad : al-
waer de touwdraeiers op den binnenbbarm
een lange en luftige loopbane
hebben, onderhetgewayenlommet
van grote nooteboomen.
Hunne wooning ftaet'er tegen over,
op een klein eilant: alwaer de weverye
meeaenvaftis.
Daer bngs , weftwaerts op , ftaen
'sKompanjies pakhuizen , alwaer de
peper , kaneel ,nooten, nagelen , bloemen
of foely,ontfangen en uitgegeven
worden.
De bevelhebber heeft'er zijne by*
zondere wooning.
Hei ^js-pahlouls.
T^Aer ontrent, aen het bolwerk
^-^ Amfterdam,ftaet het njs-pakl^uis,
dat mee van geen klein begrip is :
al-
waer men door een deur na buiten kan
komen , en de vraghtfchepen waerne-
' raenenontloflen.
I
pakhuis wieft bymijn tijt vet-
timmert, en desjaerszeftienhonderc
en zeventiglio met een hoogen fteenen
muur , uit den grontopgchaelt.
Het vierkant is eene plaetfe, die aen
de binnen-werf ftoot, en met een ftce-
ne muur befloten is : alwaer d'algemeeue