Download (1085Kb) - Süleyman Demirel Üniversitesi

sisteme gereksinim vardır. Var olan böyle bir sistemin işlemez hale getirilmesi hataydı,yeniden yürürlüğe konmaması, bunda gecikilmesi hatadır, huzursuzluk kaynağıdır.2-Köy Enstitüsü Sistemi ile yapılmak istenen çoğunluğun bilinçlenmesi, -ozaman köylerdeydi- bilinçlenerek kendi gücünün farkına varması, egemenlik hakkınıdoğru kullanır hale gelmesiydi. Bu bir anlamda demokrasinin işler hale gelmesidemekti. Köy Enstitüleri demokrasinin öncü kuruluşlarıydı. Ağaya bağlı topraksızköylü, tarikat şeyhine bağımlı insanlar seçimlerde,bağımsız hareket edemezlerdi.Büsbütün ekmeksiz kalma korkusu, öteki dünya korkusu buna engeldi. Bilinçlenmeköklü değişimlere neden olabilirdi.3-Sorunların çözümünde ülke gerçekleri hep ön planda tutulmuştur.a)Her kademede parasız eğitim geçekleştirilmiştir. Köylerde parasız ilköğretimdışında Köy Enstitüleri’nde ve Yüksek Köy Enstitüsünde öğrenciler tamamen parasızeğitim görmüşlerdir. Üst öğrenim kurumlarına geçişte yetenek asıl alınmıştır. YüksekKöy Enstitüsü’ne geçişte hem merkezi sınav sistemi uygulanmış hem her enstitübölgesinden yüksek öğrenime geçişi sağlayabilecek yol bulunmuştur. Parasız eğitimyolu ile yoksul ama yetenekli çocukları daha çok okuyabilmeleri, dolayısıyla yönetimkademelerinde daha kolay görev alabilmeleri olanaklaşmıştır. Kapatılmalarının başlıcanedeni de budur.b)Sistemle eğitime geniş planlama fikri girmiş, çoğunluğun okul yoluyla eğitimöğretimsorunu en kısa sürede çözülmesi planlanmıştır. Temel yasası 1940’da çıkmış,1955/ 1956 öğrenim yılına kadar Türkiye’de okulsuz köy, öğretmensiz okul kalmamasıplanlanmıştır. 1946-1947 öğrenim yılına kadar da plan eksiksiz uygulanmıştır. Sisteminkuruluş yılları savaş yılarına rastladığından hızlı okul yapımında halkın katılımıistenmiş, imece ile katkı sağlanmıştır. Okul yapımı dışında katkıda kişiler değil, dahaçok tüzel kişiler ilgilendirilmiştir.c)Sistemle ülkenin her alanda kalkınması esas alındığından öğretmene okuldışında başka görevlerde verilmiştir. Köy başka elemanlar gönderilinceye kadaröğretmenin türlü alanlarda köy önderi olması gerektiği düşünülmüş, böyle olacakşekilde yetiştirilmiştir. Günümüzün çok amaçlı liselerine benzeyen yanları vardır.d)Köylünün tamamına yakını tarımla uğraşıyor ama bu geri teknikle yapılıyordu.Köylüyü Pazar için üretim yapar, sanayi ürünlerini satın alabilir hale getirmekgerekiyordu. Öğretmenin özellikle bu alanda yararlı olabilmesi düşünülmüştür. Bunedenle Türkiye eğitim bölgelerine ayrılmıştı. Ayrılmada tarımsal üretim başlıca ölçüolarak alınıyordu. O zaman bir bölgede hayvancılık öğretimi, başkasında pamuküretimi, bir başkasında zeytin üretimi öne çıkıyordu. Bunun gereği olarak bir enstitüyesadece bölgesinden öğrenci alınıyor, yetişen öğretmen de ancak o bölge köylerindedaha çok yararlı olabileceğinden, o bölge köylerine atanıyordu.Her enstitü, bölgesinin her türlü eğitim-öğretim sorunundan sorumluydu.Öğretmen enstitü ilişkisi devamlıydı. Öğretmenin köydeki başarısızlığından onuyetiştiren bölge enstitüsü de sorumlu olduğundan, öğretmeni enstitüde yetiştirmek kadariş başında yetiştirmek de enstitünün asıl görevleri arasındaydı. Yetişme ömür boyusürmeliydi.” 81Hükümetler ve eğitim81 Mustafa Aydoğan, “Köy Enstitüleri Yeniden” , Müdafaa-i Hukuk- Köy Enstitüleri Özel Sayısı,Antalya 2000, s. 80-81108