olarak MEB’nda Yükseköğretim Genel Müdürlüğü görevinde bulunmuş olan AydoğanAtaünal’ın değerlendirmesi şöyledir:“-Üniversite reform hareketleri önemli toplumsal olayların, özellikle siyasalrejimin toplum gündemini bütünüyle işgal ettiği zamanlarda gerçekleştirilmiştir. (1933,1946, 1973 [1971], 1981)-Yeni üniversite modelleri o günlerde toplumda iktidar olan siyasal rejimlerinözelliklerini ve beklentilerini yansıtmıştır.-Yeni düzenlemeler yapılırken üniversite ile toplumdaki olaylar arasında gerçekilişkiler yeterince araştırılmamış; model, çağdaş bir üniversite oluşturulurken gerekeninceleme ve araştırmalara dayandırılmamış; getirilen modeller yalnızca 1933 teA.Malche’in bir yıl süreli bir inceleme raporunda, 1946 da 13 yıllık üniversiteyaşamının kısa bir değerlendirmesine bağlı kalmıştır. 1973 ve 1981 de ise siyasiiradenin görüşlerini esas alan düzenlemeler yapılmıştır.-Bir başka değişle 1933 ve 1946 reform hareketleri toplumun beklentileridoğrultusunda gerçekleşmiş; 1973 ve 1981 değişiklikleri ise, yönetimin istek vehedefleri yönünde düzenlenmiştir.-Toplumun beklentileri doğrultusundaki düzenlemeler diğerlerine oranla dahauzun süre yürürlükte kalmıştır.-Son modeller ilk günden itibaren eleştirilmiş ve sık sık değişikliğe uğramıştır.-Bu bakımdan 1933 ve 1946 konuları yükseköğretimin gelişmesi yönünde birerreform hareketi olarak niteleyebiliriz; ancak, 1981 değişikliğinin, önceki düzenlemeleregöre ülkemizde çağdaş bir üniversite anlayışı oluşturduğunu, özgür ve bilimsel düşünmegücünün geliştirilmesini sağlayıcı bir felsefe, hedef, yapı ve işleyici gerçekleştiriciözellikler taşıdığını savunmak güçtür.” 173Bundan sonra yapılacak ilk şûranın (Onyedinci Şûra) tek gündem maddesi‘üniversite’ (TÜBİTAK, Teknoloji Enstitüleri gibi yapılanmaları da içine alarak) olmalıve 21. yüzyılın üniversitesi gelecekteki olası gelişme ve yönelimler öngörülerek yapı veişleyişi ayrıntılarıyla ortaya koymalıdır.Yine, şûralarda yer almayan bir konu: Bilim ve Teknoloji. Bilim ve teknolojiyeaktarılacak kaynağın geri dönüş ve katma değerinin çok yüksek olacağı öncekibölümlerde yer almıştı. Bilim ve teknoloji eğitimi, eğitim kurumlarında bilim veteknoloji üretilmesi ile ilgili konular Onyedinci ve sonraki şûralarda gündem maddesiolarak yer almalı ve şûranın bu eksisi artıya dönmelidir. Gerçi, şûrada görüşülmesi,incelenmesi neyi çözer, diye sormak gerekir. Yalnızca şûralarda gözlenmeyen, aynızamanda Türkiye’nin diğer yapılanmaları ve kurumlarında görülen genel bir sorun; yapıve kurumlar işlevsel değildir, dinamik değildir, verimli değildir. Görev güvencesiolmamasından dolayı yöneticiler partizanca tutuma yönelmişlerdir ve bunun etkisiyleyönetim ve planlamada süreklilik yoktur. Kurumlara, ihtiyacı olan kaynak aktarılmaz,kaynak yaratmada kurumun bulduğu çözümlere sıcak bakılmaz ya da ilgili mevzuatsüratle düzenlenmez.Şûraların işlevsel çalışamaması, zamanında toplanamaması şûralara özgüdeğildir. TÜBİTAK 1960 lı yıllarda kurulmuş, ama, beklentileri karşılamada yetersizkalmıştır. Yine, bilim alanında yeni bir kurum; Türkiye’nin bilim ve teknoloji yeteneğiniyükseltmek, bilim ve teknolojiye egemen bir ülke yaratmak amacıyla kurulan Bilim veTeknoloji Yüksek Kurulu (BTYK) çalışmalarıyla TÜBİTAK’la aynı kaderipaylaşmaktadır.173Aydoğan Ataünal, Cumhuriyet Döneminde Yükseköğretimdeki Gelişmeler, MEBYükseköğretim Gn. Md. Yayını, Ankara 1993. s. XII, XIII.162
“1983 yılında bu kadar net bir görevle oluşturulmuş ve altı ayda bir toplanmasıda öngörülmüş bu önemli kurulun, ilk toplantısını kuruluşundan 10 yıl sonra, 1993yılında yapması, bilim ve teknolojiyle Türkiye devleti, siyasi partileri ve hükümetleriarasındaki ilişkiyi göstermesi bakımından ilginçtir. O bilim ve teknoloji ki, dünyadaülkelerin ekonomik kalkınmada en büyük silahıdır.Derken ikinci toplantı 1997 de, üçüncüsü 1998 de ve dördüncüsü de 20 Aralık1999 da yapıldı. Bu, tek stratejik seçeneğimizin sonuçları bile ancak 5 aylık birgecikmeyle açıklanabiliyor.BTYK nın son toplantısında alınan ‘Türkiye için kritik teknolojilerinbelirlenmesi’ belki bir umut olabilir.Türkiye’ye ve ekonomisine belirli alanlarda üstünlük sağlama potansiyeli olanbu projenin rapor olarak ortaya çıkması bile, kaç yıllık bir çalışmayı gerektirirdersiniz?” 174Yapısal bir sorun olarak hem şûraların bir çözüm üretmediği, hem de TürkEğitim Sisteminin yıllardır çözemediği konu, eğitimin işleyişinin eleyicilik ve yarışyönünde olmasıdır.Son şûranın yapıldığı 1999 yılından bakıldığında Türk Eğitim Sisteminin anahedefi, temel belirleyeni sınav ve yarıştır. Bütün tür ve kademelerde öğrenim görenöğrencilerde de, bu öğrencilerin ailelerinde de eğitimden beklediği, doğal olan,eğitbilimsel olan değil, yani; her çocuğun (bireyin) iyi bir yurttaş, iyi bir insan ve ilgi,yetenek ve düzeylerine uygun bilgi tutum ve beceri ile donatılmaları değil, çeşitlikademelerdeki sınavları kazanmasıdır. Bu konuda bütün öğrenci ve veliler sınav veyarış hedefine kilitlenmiştir. Bu hedefe kilitlenmenin faturası, özel ders ve dershanelereödenen binlerce okulun bütçesi kadar para. Özel ders, kurs ve dershanelere ödenendeğerin Türkiye genelinde ki parasal boyutu ile ilgili bir araştırma ya da bilgiyeulaşılamamıştır. Yapılacak bir araştırma ile özel kurs benzeri yerlere ödenen para ileMEB nın bütçesi karşılaştırılınca çok şaşırtıcı sonuçlara ulaşılabileceği kestirilebilir.Türk Eğitim Sistemi, özel sektöre / kişilere aktarılan değerin yalnızca yarısınıMEB sistemine aktaracak bir yöntem bulabilirse, eğitim-öğretim talebenin özel ders/kurslara ihtiyaç duymayacak nitelik ve niceliğe ulaşacağı kestirilebilir.Şûraların eğitim politikalarına yön verme bakımından yukarıya geçen sorunüzerinde düşünceler üretmesi, yararcı ve akılcıl yöntemler üretmesi gerekmektedir.Çarpıcı bir veri: Türk halkının çektiği onca sıkıntıya, ödediği onca vergiye, faize,yolsuzlukların finansmanına karşın, 2000 e 2 kala, 1998 yılında bile yurttaşın ve deTürk Eğitim Sisteminin payına düşen dehşet tablosu:1998 yılında Okur- Yazar Olmayan Kadınların Oranı (%)Doğu Anadolu : %42Güneydoğu Anadolu: %55Şırnak : % 85 175Şûra kararlarının uygulanabilirliğiSon bölüm olarak şûra kararlarının uygulanabilirlik durumu ile ilgili olarakBakanlığın kendi değerlendirmesi ile giriş yapılsın; 1993 yılında MEB Talim veTerbiye Kurulu başkanı Yusuf Ekinci’nin durumu değerlendirmesi şöyledir:174 Cumhuriyet BİLİM-TEKNİK, 24.6.2000, S.692, s.3.175 Akşama Doğru Programı, TRT 2 Televizyonu, 12 Kasım 1998.163
- Page 1 and 2:
TCSüleyman Demirel ÜniversitesiSo
- Page 3 and 4:
İÇİNDEKİLER ...................
- Page 5 and 6:
Onaltıncı Millî Eğitim Şûras
- Page 7 and 8:
DPT :GSMH:ICA:KOSGEB:M.E.T.K.MGK:De
- Page 9 and 10:
Temel dayanak; Millî Eğitim Şûr
- Page 11 and 12:
Millî Eğitim Şûraları yasal da
- Page 13 and 14:
Millî Eğitim Şûralarının baş
- Page 15 and 16:
“Öteden beri memleketimizde bir
- Page 17 and 18:
karışmamak demektir. Türkiye Cum
- Page 19 and 20:
azılarının çok az bölümü uyg
- Page 21 and 22:
Birinci Millî Eğitim Şûrası, e
- Page 23 and 24:
yanında Köy Enstitüleri Kanunu
- Page 25 and 26:
3.Yine dikkate değer bir düşünc
- Page 27 and 28:
-Yükseköğretim görmemiş bütü
- Page 29 and 30:
kendini yönetmesi, öğrencilerin
- Page 31 and 32:
Beşinci Milli Eğitim Şûrası g
- Page 33 and 34:
5.İlköğretim müfettişliğine a
- Page 35 and 36:
11.Kız Teknik Öğretiminin amacı
- Page 37 and 38:
olanları topluma yararlı kılacak
- Page 39 and 40:
Bu yönetmelikler Talim ve Terbiye
- Page 41 and 42:
(f)Erkek Teknik Öğretmen Okulu, o
- Page 43 and 44:
konuşmasında; alınan kararların
- Page 45 and 46:
(a)Yükseköğretime hazırlamak,(b
- Page 47 and 48:
girmek için aday olma hakkı tanı
- Page 49 and 50:
Dokuzuncu Mili Eğitim Şûrası g
- Page 51 and 52:
yeteneklerinin daha belirgin olmas
- Page 53 and 54:
Teknik ve mesleki liselerin mesleğ
- Page 55 and 56:
a) Amaç :Onuncu Milli Eğitim Şû
- Page 57 and 58:
21.Örgün, Yaygın ve Çıraklık
- Page 59 and 60:
“Onbirinci Milli Eğitim Şûras
- Page 61 and 62:
7.Öğretmen yetiştirme programlar
- Page 63 and 64:
(d)Lisans ve yüksek lisans eğitim
- Page 65 and 66:
(ı)Hizmetiçi eğitim uygulamalar
- Page 67 and 68:
2.Kuram-uygulama uyuşmazlığı, O
- Page 69 and 70:
2.Sekiz yıllık mecburi öğretime
- Page 71 and 72:
Diğer akademik yöneticilerin atam
- Page 73 and 74:
59.Öğretmen istihdamında “söz
- Page 75 and 76:
3.Şûrada bu yönde bir karar alı
- Page 77 and 78:
16.Yaygın eğitim kurumlarında ç
- Page 79 and 80:
8.Eğitim yöneticiliğinde ihtisas
- Page 81 and 82:
38.Okul Öncesi Eğitimi’ne öğr
- Page 83 and 84:
1.Temel eğitim kavramı yerine “
- Page 85 and 86:
Dalında ihtiyaç kalmayan ve ihtiy
- Page 87 and 88:
57.Öğrencilerin yönelmelerine ya
- Page 89 and 90:
70.Öğrenciler mezun oldukları ö
- Page 91 and 92:
)Genel ortaöğretim,c)Mesleki tekn
- Page 93 and 94:
2.Önceki Şûralarda da yer alan M
- Page 95 and 96:
16.Yerel yönetimlere yetki verilme
- Page 97 and 98:
9.Genel eğitimi, teknolojik çevre
- Page 99 and 100:
43.Mesleki ve teknik öğretim kuru
- Page 101 and 102:
74.Mesleki ve teknik ortaöğretim
- Page 103 and 104:
sayılı kararı ile gündem konula
- Page 105 and 106:
okuma yazma bilmiyordu. Okuma yazma
- Page 107 and 108:
1942 de 4274 Sayılı Köy Okullar
- Page 109 and 110:
Şûralarla hükümet programları
- Page 111 and 112: Öğretmen Arkadaş,“ T.C.Maarif
- Page 113 and 114: 1939’da ilk Şûra için İstanbu
- Page 115 and 116: uygulamaların terkedilmesidir. Ön
- Page 117 and 118: manevi değerlere bağlı, okulunu
- Page 119 and 120: u şûralarda eğitimcilerin düş
- Page 121 and 122: Yukarıdaki ifadeler şûraların e
- Page 123 and 124: Yukarıda görüldüğü üzere hed
- Page 125 and 126: Enstitüsünde uygulanmasına başl
- Page 127 and 128: Bu konuyla ilgili ulaşılan bir ve
- Page 129 and 130: öğretimini sürdürebilmesi, muht
- Page 131 and 132: 1980 lerde mahallelere kadar yapıl
- Page 133 and 134: “Planlı Dönemde saptanan sayıs
- Page 135 and 136: 1980 sonrası dönemde şûraların
- Page 137 and 138: ancak % 5,2 si yükseköğretim, %9
- Page 139 and 140: “1996-1997 öğretim yılında İ
- Page 141 and 142: u kur sistemini uygulamak istiyoruz
- Page 143 and 144: uygulamadan ilk ve ortaöğretim ka
- Page 145 and 146: uğraşan, inekleri olan ‘Ali Day
- Page 147 and 148: d. Mahrumiyet yerlerinde çalışma
- Page 149 and 150: T O P L A M 38.050 161Yukarıda 198
- Page 151 and 152: Sonuç; atıl durumda bulunan bu ok
- Page 153 and 154: Altıncı BYKP da eğitim; (1990-19
- Page 155 and 156: İslam Enstitüleri akademi haline
- Page 157 and 158: kişilerle (öğretmen ve diğer me
- Page 159 and 160: Geri dönüşümünde katma değeri
- Page 161: karşılaştırma olmalıdır. Kimi
- Page 165 and 166: “Milli Eğitim Şûrasının, say
- Page 167 and 168: Uygulanmakta olan Milli Eğitim pol
- Page 169 and 170: SONUÇLAR :Millî Eğitim Şûralar
- Page 171 and 172: ÖZET :Bu araştırma ile amaçlana
- Page 173 and 174: SUMMARY :The aim of this study is t
- Page 175 and 176: BİBLİYOGRAFYA :Ana Britannica, An
- Page 177 and 178: MEB, Beşinci Milli Eğitim Şûras