Download (1085Kb) - Süleyman Demirel Üniversitesi

1939’da ilk Şûra için İstanbul Üniversitesince hazırlanan rapor, aşağıda verilenbeylik sözlerden başka bir şey verememiştir. Eğitim yapılanması için böylesine önemlibir konuda üniversite ‘bilimsel’ düzeyde bir rapor sunamamıştır; ciddi hiçbir önerigetirememiştir. Üniversite rektörlük raporundan:“Bize göre çalışmalarımızda şu üç prensip hakim olmalıdır: a)Türk MaarifiCumhuriyet eseridir. b)Türk Maarifinin ölçüsü şark değil garbtır. c)Türk Maarifininamacı dün değil, yarındır”. 92“Bu dönemde; eğitime rejim propagandacılığı işlevi verilmiştir. Yeni köy veortaeğitim öğretmenleri, Kemalist Ülküleri yayan, yeni kuşakları eğiten gayretlikadrolar olarak, Atatürk’ün en sadık propagandacıları olmuşlardır. Bu dönemdeöğretmenlere ve okullara, genel öğretimle birlikte siyasal eğitim ilkesi yüklenmesisavunulan ilke olmuştur. Tek parti döneminde eğitim politikalarının esasını,millileştirme, toplumu bütünlük ve birliğe yöneltme, batılılaşma için Osmanlı-islamgeçmişini silme oluşturmuştur”. 931946 sonrasında eğitim politikalarında değişmeler başlamış, özellikle islamgeçmişi yeniden eğitimde yerini almaya başlamış ve sonraki dönemlerde Osmanlı-İslam geçmişinin yanına ABD etkisi kendisini hissettirmiştir.Bu politikalar şûra kararlarına yansımış ya da şûra kararlarının farklı tutumdakikararlarına karşın uygulamada yerlerini almıştır.Şûralarda ilginç görüşler de yer alıyordu. Öğretmen açığı sorununu gidermekiçin şûraya sunulan örnek bir çözüm önerisi, Dördüncü Şûrada, şûra üyesi Mehmet AliHaşim Kırca’dan gelmişti:“İlkokulların beşinci sınıflarını kaldırmakla ortada vazife almağa hazır 2800öğretmen başka yerlerde istihdam edilecektir. Daha esaslı surette incelenmesi gerekenbu durum, bize şimdilik tasarruf edilecek ilk beşinci sınıfların öğretmenleri ile daha 280tane ilkokula bağlı ortaokul açmanın mümkün olacağını gösteriyor. Bu maruzatımla,halkın ortaokul isteklerine ve devletin bütçe darlığı dolayısıyla mevcut para ve imkandarlığına bir çare gösterilmiş oluyor. 94Şûra kararlarından uygulamada başarıya ulaşamamış en önemli konu olan, heryurttaşa temel eğitim verilememesinin yanında, 1990 lara kadar yapılan bütün şûralardadile getirilen ve çözülemeyen bir sorun da; sınıf tekrarlarının çok yüksek düzeydeolmasıydı. Bütün çabalara karşın -özellikle ortaöğretimde- sınıf tekrarları 1970 lerekadar % 50 dolaylarında gerçekleşti. Yani, her iki öğrenciden birisi, normal öğrenimsüresinde okulunu bitirememişti. Bu konuyla ilgili sayısal veriler şunları gösteriyor:1939-1942 Yılları Arasında Sınıf Tekrarları (Ortaokul) 951939-1940 % 581940-1941 % 441941-1942 % 581942-1943 %5291 MEB, Dördüncü Milli Eğitim Şurası, İstanbul 1991, s. 194-195.92 Maarif Şurası için İstanbul Üniversitesince Hazırlanan Raporlar, Maarif Matbaası, İstanbul1939, s. 3.93 E. Balcı Bucak, Türkiye’de Eğt Politikaları ve siyasi Parti ödülleri, Doktora tezi, AnkaraÜniversitesi SBE. s. 493-494.94 MEB, Dördüncü Milli Eğitim Şurası, İstanbul 1991, s. 38.95 MEB, a.g.e. s.384.113