tutumla ilgili örnek bir yaklaşım şöyledir: Tek partili dönemden çok partili dönemegeçiş sürecinin Milli Eğitim Bakanı Reşat Şemsettin Sirer, 1946 da Üçüncü Milli EğitimŞûrasında bazı Şûra üyelerinin ilköğretimin süresinin sekiz yıla çıkarılması önerilerinekarşılık olarak şunları söylüyordu:“Bir iki arkadaşımın işaret ettiği gibi ilkokulun sekiz yıla çıkarılması diye bir şeyyoktur.... Milleti kaldıramayacağı bir yükün altına sokmadan, mali takadımızızorlamadan uygun önlemlerle ilkokulu bitirmiş olup da ben daha fazla okumakistiyorum, diyecek çocuklara bu imkanı sağlamak istiyoruz.Mesele bundan ibarettir. Yoksa zorunlu ilköğretim sekiz seneye çıkarılacakdeğildir.” 140Okullaşma oranları bu dönemde ivme kazanmıştır.İlköğretimde okullaşma oranıilk defa bu dönemde % 100’e ulaşmış. Ortaöğretimde %50, üniversitelerde % 30 laraulaşmıştır. Yalnız okul öncesi eğitimde okullaşma oranları düşük kalmıştır. Amahedefler yüksek konmuştur. Örneğin 5. BYKP da okul öncesi eğitimde okullaşmaoranında % 3’ten % 10’a çıkılması, yani % 233 lük bir artış hedefleniyordu.Mesleki teknik eğitimMesleki teknik öğretimde ise, bu konuyu ele alan bütün şûralarda % 65 meslekiteknik eğitim ağırlıklı bir eğitim yapılanması yönünde kararlar alınmasına karşınyaşama geçirilemiyordu. Bu durumun temel nedeni ise mesleki teknik öğretimokullarını bitirenlerin öğrencilerin ve ailelerinin beklentilerini karşılayan bir işegirememeleri ve bundan dolayı üniversiteye girişte daha şanslı oldukları düşünülengenel liselere yönelmeleridir.2001 yılında bu konuda olumlu bir gelişme olmuş ve Mesleki Teknik Okullarınıbitirenlere kendi alanlarında Meslek Yüksek Okullarına sınavsız girebilmelerinisağlayacak yasal düzenleme Mecliste yasalaşmış ve 2001-2002 Öğretim yılındayönetmeliği hazırlanarak yaşama geçirilecek! Bu gelişme ile; Onaltıncı Şûranın (1999)bu yöndeki kararı yaşama geçirildiği gibi, yıllardır hedeflenen, ama, bir türlügerçekleştirilemeyen Mesleki eğitimde %65 lik yapılanma için de önemli bir adımatılmış oldu.Ama, teknik eleman ve işgücü talebi denge ve beklentileri karşılandığındamesleki teknik öğretimle ilgili okullaşma oranlarına ulaşma olasılığı oldukca yüksektir.Bu yapılanma da yönlendirmenin etkisi de hesaba katılmalıdır. Yönlendirme konusuşûraların önemle ele aldığı konulardan olduğu gibi Kalkınma Planlarında dayönlendirmenin önemi vurgulanmıştır. 7.BYKP da yönlendirme konusundakidüşünceler aynısıyla aşağıdadır:“Eğitim öğretimin 2. kademesinden başlamak üzere etkin bir yönlendirmesisteminin kurulmayışı ortaöğretimden mezun olan her öğrencinin yükseköğretimedevam etme arzusunu doğurmakta ve üniversite önünde yığılmalara neden olmaktadır.Üniversitelerdeki kapasite yetersizliği de buna eklenince yığılmalar her geçen yılartmaktadır. Üniversiteye girme umuduyla birkaç yılını özel dershanelerde harcayanöğrenci üniversiteye giremediği taktirde herhangi bir mesleğe sahip olmadan hayataatılmaktadır. Bu durum zaman ve kaynak israfına yol açmaktadır. 141Okullaşma oranlarında 1980 sonrası dönemde görülen olumlu gelişmelerinnitelikli işgücü oluşturmada hala yetersiz olduğu gözlenmektedir. İşgücünün eğitimdüzeyi yeterince gelişmemiştir. 1990 Genel nüfus sayımı sonuçlarına göre işgücünün140 MEB, Üçüncü Milli Eğitim Şurası, İstanbul 1991.141 DPT, 7. Beş Yıllık Kalkınma Planı, s. 25.136
ancak % 5,2 si yükseköğretim, %9,7 si lise ve dengi okul, % 7 sini ortaokul, geri kalan% 78,1 i ilkokul mezunu veya daha düşük eğitim düzeyindedir.Okullaşma oranlarında son şûranın yapıldığı 1999 yılı sayısal verileri şöyledir:Okur-yazar oranı erkeklerde % 95, kadınlarda % 77, toplam % 86 düzeyindedir.Okul öncesi eğitimde okullaşma oranı % 9,8 ilköğretimde % 97,6 (% 100 olanokullaşma oranı Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da terör yüzünden geçici olarakokulların kapalı kalmasının sonucu olup aynı yıldan itibaren bu okullar yenidenaçılmıştır), ortaöğretimde % 59, yükseköğretim de % 28 olmuştur. Yukarıda dabelirtildiği üzere, ortaöğretimde bütün şûralarda alınan kararların tersine genel liselerinağırlığı değişmemiş ve yaklaşık olarak genel liseler % 65, mesleki teknik liseler % 35lerde kalmıştır.1980 sonrası dönemin son şûrası olan Onaltıncı Şûranın (1999) tek gündemmaddesi ‘mesleki teknik eğitim’ idi. Şûranın başta gelen amacı şöyleydi:‘Mesleki ve teknik eğitim ağırlıklı ortaöğretim süreci oluşturarak hem işsizlik/istihdam sorununun çözümünde önemli bir adım atmak, hem de ortaöğretimitamamlayanlar için yükseköğretimi zorunluluk olmaktan çıkararak yükseköğretimönündeki yığılmaları önlemek’Bu amaca karşın, sistemin dinamik, modüler, (eklemli) olmaması, çevreye vedeğişen teknoloji ve taleplere uyum sağlayamaması nedeniyle konulan hedeflereulaşılamamıştır. Ülke kalkınmasında temel etkenlerden biri olduğu halde ve konununönemi nedeniyle daha önceki şûraların bazılarında da mesleki teknik eğitim temel konuolarak enine boyuna ele alınmak istenmesine karşın çok yol alınamadığını şûrayakatılan üyeler de çok kez dile getirmişlerdir. Sistemden kaynaklanan sorun için şöyle birörnek verilebilir: Önceki bölümlerde de değinildiği üzere; son şûranın yapıldığı 1999yılında bile aranan, işgücü talebi yüksek olan bir meslek olma özelliğini kaybetmiş olanTorna-tesviye bölümleri Endüstri Meslek liseleri ve Teknik Liselerde ağırlıklı bir bölümolarak özelliklerini korumaktadır. Üstelik bu bölümler donanım maliyeti bakımından -bilgisayar bölümleri de dahil olmak üzere- en yüksek maliyetli bölümlerdir.Bunun yanında tarım, Türkiye’ de en önemli ekonomik etkinliklerden biri, hatta1970-1980 lere kadar en önde olan sektördü. Tarım ve hayvancılık alanındaki eğitimyapılanması ülkenin ekonomik yapısıyla uyumlumudur, sorunu akla gelebilir. Sorununcevabı olarak şunlar söylenebilir. Tarım liseleri tarihe karışmıştır. Seçmeli olarakokutulan tarım dersleri ise uygulamalı bir ders olmasına karşın yalnızca kurumsal olarakders kitaplarından verilmektedir. Sonuç; Hollanda’da İsrail’de bir inek günde ortalama30 kg süt vermekte iken, Türkiye’de ancak 3-5 kg verebilmektedir. Tarım vehayvancılığın sektör olarak ağırlıklı olduğu, özellikle işgücü bakımından en önde gelensektör olmasına karşın veriler yukarıdaki sonuçlara götürmektedir. Tarımsal ürünleriçinde durum aynıdır. Türkiye dünya gıda sektörünün vazgeçilmez ürünlerinden fındıktatekel konumundadır. Bu stratejik ürünün (bunun yanında incir, kuru üzüm, antep fıstığıgibi ürünler) geliştirilmesi ve veriminin artırılması için yetiştiği alan olan KaradenizBölgesindeki okullarda ayrı bir bölüm, ders olarak değil, seçmeli ders olarak bilegeçmemektedir.Yine Türkiye’nin stratejik ekonomik sektörlerinin başında gelen Turizm sektörütalebe cevap verecek nitelikte eğitim verebilmiş değildir.Şûra kararları ortaöğretimde % 65 mesleki teknik öğretim ağırlıklı bir yapıyönünde karar alırken (15.ve 16.Şûralar) gerçeklik, Ondördüncü Şûra HazırlıkDökümanında şöyle ortaya konmaktadır:137
- Page 1 and 2:
TCSüleyman Demirel ÜniversitesiSo
- Page 3 and 4:
İÇİNDEKİLER ...................
- Page 5 and 6:
Onaltıncı Millî Eğitim Şûras
- Page 7 and 8:
DPT :GSMH:ICA:KOSGEB:M.E.T.K.MGK:De
- Page 9 and 10:
Temel dayanak; Millî Eğitim Şûr
- Page 11 and 12:
Millî Eğitim Şûraları yasal da
- Page 13 and 14:
Millî Eğitim Şûralarının baş
- Page 15 and 16:
“Öteden beri memleketimizde bir
- Page 17 and 18:
karışmamak demektir. Türkiye Cum
- Page 19 and 20:
azılarının çok az bölümü uyg
- Page 21 and 22:
Birinci Millî Eğitim Şûrası, e
- Page 23 and 24:
yanında Köy Enstitüleri Kanunu
- Page 25 and 26:
3.Yine dikkate değer bir düşünc
- Page 27 and 28:
-Yükseköğretim görmemiş bütü
- Page 29 and 30:
kendini yönetmesi, öğrencilerin
- Page 31 and 32:
Beşinci Milli Eğitim Şûrası g
- Page 33 and 34:
5.İlköğretim müfettişliğine a
- Page 35 and 36:
11.Kız Teknik Öğretiminin amacı
- Page 37 and 38:
olanları topluma yararlı kılacak
- Page 39 and 40:
Bu yönetmelikler Talim ve Terbiye
- Page 41 and 42:
(f)Erkek Teknik Öğretmen Okulu, o
- Page 43 and 44:
konuşmasında; alınan kararların
- Page 45 and 46:
(a)Yükseköğretime hazırlamak,(b
- Page 47 and 48:
girmek için aday olma hakkı tanı
- Page 49 and 50:
Dokuzuncu Mili Eğitim Şûrası g
- Page 51 and 52:
yeteneklerinin daha belirgin olmas
- Page 53 and 54:
Teknik ve mesleki liselerin mesleğ
- Page 55 and 56:
a) Amaç :Onuncu Milli Eğitim Şû
- Page 57 and 58:
21.Örgün, Yaygın ve Çıraklık
- Page 59 and 60:
“Onbirinci Milli Eğitim Şûras
- Page 61 and 62:
7.Öğretmen yetiştirme programlar
- Page 63 and 64:
(d)Lisans ve yüksek lisans eğitim
- Page 65 and 66:
(ı)Hizmetiçi eğitim uygulamalar
- Page 67 and 68:
2.Kuram-uygulama uyuşmazlığı, O
- Page 69 and 70:
2.Sekiz yıllık mecburi öğretime
- Page 71 and 72:
Diğer akademik yöneticilerin atam
- Page 73 and 74:
59.Öğretmen istihdamında “söz
- Page 75 and 76:
3.Şûrada bu yönde bir karar alı
- Page 77 and 78:
16.Yaygın eğitim kurumlarında ç
- Page 79 and 80:
8.Eğitim yöneticiliğinde ihtisas
- Page 81 and 82:
38.Okul Öncesi Eğitimi’ne öğr
- Page 83 and 84:
1.Temel eğitim kavramı yerine “
- Page 85 and 86: Dalında ihtiyaç kalmayan ve ihtiy
- Page 87 and 88: 57.Öğrencilerin yönelmelerine ya
- Page 89 and 90: 70.Öğrenciler mezun oldukları ö
- Page 91 and 92: )Genel ortaöğretim,c)Mesleki tekn
- Page 93 and 94: 2.Önceki Şûralarda da yer alan M
- Page 95 and 96: 16.Yerel yönetimlere yetki verilme
- Page 97 and 98: 9.Genel eğitimi, teknolojik çevre
- Page 99 and 100: 43.Mesleki ve teknik öğretim kuru
- Page 101 and 102: 74.Mesleki ve teknik ortaöğretim
- Page 103 and 104: sayılı kararı ile gündem konula
- Page 105 and 106: okuma yazma bilmiyordu. Okuma yazma
- Page 107 and 108: 1942 de 4274 Sayılı Köy Okullar
- Page 109 and 110: Şûralarla hükümet programları
- Page 111 and 112: Öğretmen Arkadaş,“ T.C.Maarif
- Page 113 and 114: 1939’da ilk Şûra için İstanbu
- Page 115 and 116: uygulamaların terkedilmesidir. Ön
- Page 117 and 118: manevi değerlere bağlı, okulunu
- Page 119 and 120: u şûralarda eğitimcilerin düş
- Page 121 and 122: Yukarıdaki ifadeler şûraların e
- Page 123 and 124: Yukarıda görüldüğü üzere hed
- Page 125 and 126: Enstitüsünde uygulanmasına başl
- Page 127 and 128: Bu konuyla ilgili ulaşılan bir ve
- Page 129 and 130: öğretimini sürdürebilmesi, muht
- Page 131 and 132: 1980 lerde mahallelere kadar yapıl
- Page 133 and 134: “Planlı Dönemde saptanan sayıs
- Page 135: 1980 sonrası dönemde şûraların
- Page 139 and 140: “1996-1997 öğretim yılında İ
- Page 141 and 142: u kur sistemini uygulamak istiyoruz
- Page 143 and 144: uygulamadan ilk ve ortaöğretim ka
- Page 145 and 146: uğraşan, inekleri olan ‘Ali Day
- Page 147 and 148: d. Mahrumiyet yerlerinde çalışma
- Page 149 and 150: T O P L A M 38.050 161Yukarıda 198
- Page 151 and 152: Sonuç; atıl durumda bulunan bu ok
- Page 153 and 154: Altıncı BYKP da eğitim; (1990-19
- Page 155 and 156: İslam Enstitüleri akademi haline
- Page 157 and 158: kişilerle (öğretmen ve diğer me
- Page 159 and 160: Geri dönüşümünde katma değeri
- Page 161 and 162: karşılaştırma olmalıdır. Kimi
- Page 163 and 164: “1983 yılında bu kadar net bir
- Page 165 and 166: “Milli Eğitim Şûrasının, say
- Page 167 and 168: Uygulanmakta olan Milli Eğitim pol
- Page 169 and 170: SONUÇLAR :Millî Eğitim Şûralar
- Page 171 and 172: ÖZET :Bu araştırma ile amaçlana
- Page 173 and 174: SUMMARY :The aim of this study is t
- Page 175 and 176: BİBLİYOGRAFYA :Ana Britannica, An
- Page 177 and 178: MEB, Beşinci Milli Eğitim Şûras