Download (1085Kb) - Süleyman Demirel Üniversitesi

Şûralarla hükümet programları arasında uyum vardır. Şûra kararlarınıuygulayacak olan hükümet şûra kararlarını uygulamaya aktaramadığında kendiprogramını da uygulayamamış oluyordu. Bu dönemde şûra kararlarınınuygulamaya aktarılmasında- üniversiteler dahil, hükümetlerden başka etkin biröge ya da baskı grubu yoktu. Tek Parti Dönemi hükümetlerinin bu yöndekitutumu için tipik bir örnek şöyledir.12.8.1946 Hükümet Programından (Recep Peker hükümeti):“Köy okullarını yapmak işinde köylüyü bizzat çalıştırma sisteminedevam edilecektir. Ancak bu okulların kereste, kiremit, cam, çivi gibi para ilesatın alınması gereken malzemesini devlet verecektir. Köylülerle araçları, ekipbiçme nadas zamanlarında serbest kalacaktır. Bütün okulsuz köyleri okulakavuşturma işi, öğretmen yetiştirme faaliyeti ile dengeli ve uyumlu bir şekilde veortalama 10 yıllık bir süre içinde tamamlanacak biçimde Bakanlar Kuruluncateferruatlı bir uygulama planına bağlanacaktır.”“Liseleri bitirip olgunluk sınavını vermiş olan burslu ve yatılı öğrencilerfakülte ve yüksekokullara sınavsız girmeleri sağlanacaktır.” 82Bu dönemde dış borçlanmaya gidilmeden ülkenin gelişmesi vekalkınması amaçlanmıştır. Kendi öz kaynaklarıyla kalkınma sağlanacaktır. Kendiöz kaynakları da sınırlıdır. Yaratılan kaynakların önemli bir bölümü, devralınanOsmanlı Borçlarının (Düyun-u umumiye) ödenmesi için kullanılmakta, yaniTürkiye için, Türkiye eğitimi için büyük bir kayıptır. Bir de II. Dünya Savaşıkosulları nedeniyle bütçenin büyük bölümü savunmaya ayırmak zorundaydı.“1942 Yılı Genel Bütçesi :384.035.101.TL1.Milli Müdafa Vekaleti :101.000.000.TL(Milli Savunma Bakanlığı)2.Düyunu Umumiye :95.279.219.TL(Osmanlı Borçları)3.Maliye Vekaleti :40.999.030.TL4.Maarif Vekaleti :27.653.734.TL(Milli Eğitim Bakanlığı)” 83Yukarıdaki Tabloda görüldüğü üzere Osmanlı Borçları (Düyun-u Umumiye) içinbütçeden ayrılan pay, savunmaya ayrılan paydan sonra 2. sıradadır. Duyun-u Umumiyeiçin ödenen para Milli Eğitime ayrılan payın üç dört katıdır. Bu durumda, gençcumhuriyetin yöneticileri, şûra kararlarını uygulayanlar ne yapabilirdi sorusu geliyor:Bütün iyiniyetli çabalarına karşın eğitimde konulan hedeflere, -ki en başta bütünyurttaşlara temel eğitim götürülmesi hedefine- nasıl ulaşılabilinirdi ?Dönemde en uzun süre ile Milli Eğitim Bakanlığı görevini yürüten bakan HasanAli Yücel, bütün emek ve çabasının tek dayanağı ve hedefi olarak şunları söylüyordu:“Ben varım niçin? Türk Milleti için çalışıyorum, kimin için? Türk Milleti için.Prensibimiz budur. Bu prensibi ahlakımızın esası olarak alıyoruz. 8482 Kazım Öztürk, Türkiye Cumhuriyeti Hükümetleri ve programları, AK Yayınları istanbul1968, s. 302.83 Maarif Vekilliği 1942 Mali Yılı Bütçesi ve Müzakere zabıtları, Maarif Matbaası, Ankara1942, s.94.109