Download (1085Kb) - Süleyman Demirel Üniversitesi

Eğitimde az maliyetle büyük değerler elde etme yönündeki çabalar Millî EğitimŞûraları ile ilgili kanunun öncesinde de, sonrasında da görülmekte, 1926 yılında karmaeğitime geçilmesinde güdülen amaçlardan biri, kız-erkek ayrımı kaldırılarak, kızlar içinayrı bir okul, erkekler için ayrı bir okul açılmaması yoluyla maliyeti azaltmaktı.Kalkınmanın en kısa zamanda ve en az maliyetle sağlanma isteğinin en çarpıcı adımı iseKöy Enstitüleri örneğidir.Hükümet programlarında da bu ilke gerçekleştirilecek amaçlar arasında sıklıkla yeralıyordu. 1930 ve 1931 Hükümet programlarında Başbakan İnönü Millî Eğitim içinşunları söylüyordu:"Eğitimde amaçlarımıza ulaşmak için az masrafla çok sonuç arayan pratik biriçerik, ...çok okutabilmek yöntemlerinin uygulanmasında çok çaba göstermekkararındayız.” 225- Yabancı Uzman ve Kurulların Çalışmalarından BeklenenDüzeyde Verim Alınamaması :Yabancı uzman ve kurullar –özellikle Cumhuriyetin ilk elli yılında Türk Eğitimsisteminin yapılandırılmasında görev alan etkenlerden biri olmuştur. Yabancı eğitimuzmanları genel eğitim sistemi ve değişik tür ve kademedeki eğitim-öğretim kurumlarıile ilgili raporlar sunmak üzere görevlendirilmişlerdi. Bu uzman ve kurullarınçalışmaları için gerekli parasal kaynak bazen Türk Hükümetlerince bazen de yabancıdevlet vakıf ve kurumları ile uluslar arası kurumlarca sağlanmıştı.Yabancı kaynaklarınneredeyse tamamı ABD kökenlidir. Eğitimci Yahya Akyüz Cumhuriyet dönemindeyabancı uzman raporları hakkında hazırladığı bir tablosunda 1924’ten 1957 yılına kadar15 ayrı uzman raporuna yer vermiş ve bu uzman ya da uzman gruplarının 11 i ABDkaynaklıydı. Tablonun altına da aşağıdaki not düşülmüştü:“1957’den günümüze kadar (1997) hemen hepsi ABD’den pek çok uzmangelmiş, rapor vermiş veya görüş bildirmiştir. Ancak, bunlardan dikkate değer olanınarastlanmamıştır.” 23Mustafa Ergün de Atatürk Devri Türk Eğitimi adlı eserinde, eğitim literatüründeadı hiç duyulmamış Henri Suzallu, G. Stiehler, Bay ve Bayan Rautelet gibi uzmanlardanbahseder. 24Uzman ve kurulların işlevleriyle ilgili dikkat çeken bir nokta da; uzmanlarınnitelikleriyle ilgilidir. Cumhuriyetin ilk yıllarında bilgi ve deneyimlerinden yararlanılanuzmanlar alanlarında uluslar arası üne sahip eğitim otoriteleridir: John Dewey, AlbertMalch, Kühne gibi. 1950’lerden sonra ise -elini sallayan- gelmiştir.Atatürk zamanında nitelikli uzmanlar davet edilmişti, sonrasında ise nitelikdikkate alınmadı.Dikkat çeken bir başka nokta da; harcanan zaman, emek ve para karşılığındaalınan verimin düzeyidir. Uzman raporlarının hazırlaması sürecinde ödenen zaman veparanın verimliliği düşük kalmıştır. Uzman raporlarının bazıları hiç uygulanma şansıyakalayamamış, bazıları çok kısa bir zaman diliminde uygulanabilme şansını,22 Kazım Öztürk, Türkiye Cumhuriyeti Hükümetleri ve Programları, AK Yayınları, İstanbul1968, s.142, 152.23 Yahya Akyüz, Türk Eğitim Tarihi, İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, İstanbul 1997,s.355.24 Mustafa Ergün, Atatürk Devri Türk Eğitimi, Ocak Yayınları, Ankara 1997, s.141,149.18