Download (1085Kb) - Süleyman Demirel Üniversitesi

kapamak için reformlara girişilmesi düşünüldüğünde ve reformlar uygulanmayabaşlandığında, eğitim alanındaki reformlar, diğer alanlara (askeri, idari) göre sonlarakalmıştır.“Osmanlı Devleti’nde batılılaşma ve yenilik hareketleri daha ziyade askeri,siyasi idari ve bir dereceye kadar da sosyal alanlarda, yani padişahın ve sadrıâzamlarındoğrudan doğruya yetkisi ve denetimi altında bulunan müesseselerde başlatılmış vedevam ettirilmiştir. Bu yüzden “maarif” yani modern eğitim ve öğretim alanındaX1X.Yüzyılın ikinci yarısına kadar hiçbir yenilik hareketine girişilememiştir.” 1“...maarif alanında Tanzimat devri kanunlaştırma (kanunların yapıldığı) ve ilkörnek mekteplerin, eğitim-öğretim kurumlarının açıldığı bir devir kabul edersek,II.Abdülhamid devrini de uygulamaya geçiş, yaygınlaştırma, merkezde ve taşradamektep binası yapma, öğretmen yetiştirme, yeni yüksek mektepler ve Darülfünun açmadevri olarak nitelendirmek mümkündür. ...Modern maarifin temelleri bu dönemdeatılmıştır.” 2Yalnız, burada hemen aşağıdaki tespit belirtilmelidir:“Batı örneğine göre kurulan bu sistem, Osmanlı Devleti’ne birçok aydın elemankazandırdı. Gerçi İmparatorluğun dağılması önlenemedi ama, Osmanlı mekteplerindeyetişen aydınlar çok sağlam bir cumhuriyet kurdular. Osmanlı mektepleri belki çağdaşbir teknoloji veremediler ama, çok yüksek bir idealizm, çok sağlam bir yurtseverlikverdiler.” 3Bu çalışmada, şûraların eğitim politikalarını etkileme durumları verilmeyeçalışılmıştır. Yanısıra Şûraların tarihçesi ile birlikte –yakın- eğitim tarihimizin önemliaşamaları da verilmek istenmiştir. Çünkü:“Türk eğitim tarihinde fikir, düşünce, başarılı ya da başarısız, parlak ya datutarsız tecrübe birikimi çok önemlidir. Ancak, bu zengin birikimden yeterinceyararlanılmamaktadır. Eğitim politikasına yön verenlerin, öğretmenlerin, aydınların butecrübe birikimlerinden asıl bugün yararlanması gerekmez mi? Şu halde, eğitimtarihimize ilişkin gözlemlerden biri de, geçmişten ders alınıp yararlanılmadığıgerçeğidir. Oysa eğitimimizin gelişmesi ve kendisinden bekleneni verebilmesi, esasolarak, bu tarihin ve tecrübelerin iyi bilinmesine, onlardan ders alınıp ciddiyetleuygulamaya konulmasına bağlıdır.”“Eğitim tarihimizde hemen her zaman kağıt üzerinde parlak ilkeler, amaçlar,programlar, yasal metinler hazırlandığı, şekle ve gösterişe önem verildiği, fakatuygulamada aynı çaba, ciddiyet ve istikrar gösterilmediği dikkate çarpıyor.” 4Millî Eğitim Şûraları da Türkiye’nin eğitim sorunlarını çözebilecek, Türk eğitimsistemini geliştirecek ve iyileştirecek kararlar almıştır. Ancak, uygulamaya aktarmakonusunda gerekli adımlar atılmadığı/atılamadığı için, eğitim sorunları çözülememiştir.Şûra kararlarının önemli bölümü, ya hiç uygulanmamış, ya alınan kararın uygulamayaaktarılması 20-30 yıl gibi gecikmeli olmuş, ya da bir iki yıllık uygulamadan sonrauygulama terkedilmiş, bazan da alınan kararın tersi yönde uygulamalar olmuştur.1 Bayram Kodaman, ll.Abdülhamid Döneminde Eğitim Öğretim, “Büyük İslam TarihiAnsiklopedisi” Çağ yayınları, İstanbul 1993, 12.c, s.455.2 Bayram Kodaman, a.g.e. s.489.3 Mustafa Ergün, Atatürk Devri Türk Eğitimi, Ocak Yayınları, Ankara 1997, s.8.4 Yahya Akyüz, Türk Eğitim Tarihi, İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, İstanbul 1997,s.377,382.8