Zeszyt naukowy - całość

340Krystyna Mazurek-Łopacińska, Magdalena Sobocińskaniesieniu do łańcucha wartości oraz struktury organizacyjnej i własnościowej,a takŜe sieciowość 1 . Dla tego typu organizacji charakterystyczne jest takŜe występowaniew ich ramach zespołów wielokulturowych. Ponadto w poszukiwaniuźródeł przewagi konkurencyjnej korporacje transnarodowe coraz częściejstawiają na kreatywność swych pracowników, zwłaszcza Ŝe róŜnorodność kulturowamoŜe być źródłem inspiracji w procesach kreacji.Źródła i modele kreatywnościKreatywność rozumiana jest jako cecha pracownika stanowiąca potencjałdo jego twórczych osiągnięć. Kategorie kreatywności analizuje się z punktuwidzenia jednostki i osobowości twórczej, a takŜe zespołu uczestniczącegow procesie grupowego rozwiązywania problemów. Kolejne konteksty rozwaŜańo kreatywności tworzy organizacja oraz społeczeństwo i jego kultura, któramoŜe stanowić stymulantę lub destymulantę rozwoju postaw kreatywnych.Wielość podejść do kreatywności wiąŜe się z faktem, Ŝe stanowi ona przedmiotrozwaŜań m.in. społecznej psychologii twórczości, mikrosocjologii twórczości,ekonomii, antropologii. Z punktu widzenia zarządzania zespołem pracownikówuŜyteczne są zaproponowane przez R. Schulza wymiary twórczości, do którychzalicza się podmiot twórczy, proces twórczy, produkt twórczy oraz podmiotowei sytuacyjne warunki (źródła) twórczości. Ta kategoryzacja twórczości określanajest jako zrównowaŜona, gdyŜ podobną uwagę w tym podejściu poświęca sięzarówno jednostce, jak i jej najbliŜszemu i dalszemu otoczeniu.Z kolei dla interakcyjnych modeli psychologicznych znamienne jest skoncentrowanierozwaŜań na źródłach kreatywności, którymi są indywidualnezdolności, osobowość, motywacja czy wiedza. Natomiast w interakcyjnychmodelach psychospołecznych kreatywność wyjaśnia się, uwzględniając jednostkoweoraz zewnętrzne uwarunkowania osiągnięć twórczych. W trzeciejgrupie modeli interakcyjnych, utoŜsamianych z ujęciem socjologicznym, analizakreatywności i twórczości dokonywana jest przez pryzmat dalszego otoczeniao charakterze społeczno-kulturowym. Przedstawione modele kreatywności,twórczości i zdolności wskazują na występowanie kontinuum w zakresie źródełkreatywności.Syntetyczne ujęcie elementów najczęściej pojawiających się w interakcyjnychmodelach twórczości stanowi systemowy model twórczości P. Hollingsworth.Prezentację graficzną tego modelu przedstawiono na rysunku 1.1 A. Zorska, Korporacje transnarodowe. Przemiany, oddziaływania, wyzwania, PWE, Warszawa2007, s. 127.