Zeszyt naukowy - całość

486Sabina Zaremba-WarnkePotrzeby proekologiczne a konsumpcjaPotrzeby proekologiczne moŜna zdefiniować jako te, których zaspokajaniejest uzaleŜnione od jakości środowiska przyrodniczego – pewnych jego określonychparametrów. Odpowiedź na pytanie, jakie to powinny być parametrydają obecnie normy czystości poszczególnych komponentów środowiska. Koniecznośćich ustalenia jest skutkiem globalnej degradacji środowiska przyrodniczego,która postępuje od czasu rozwinięcia się masowej produkcji i konsumpcjioraz wykładniczego wzrostu liczby ludności. NaleŜy jednak zdawaćsobie sprawę, Ŝe normy czystości środowiska nie mają wymiaru absolutnego,lecz relatywny – ich poziom jest zaleŜny od danego systemu społeczno--gospodarczego i od przyjętych układów odniesienia.Od lat 40. XX w. relacje między człowiekiem a środowiskiem przyrodniczymmoŜna określić jako fazę globalnego, niekontrolowanego negatywnegooddziaływania na środowisko. Faza ta charakteryzuje się totalnym zaburzeniemrównowagi w ekosystemach, m.in. poprzez rabunkową eksploatację zasobównaturalnych i ich gwałtowne wyczerpywanie się, wprowadzanie do środowiskaskomplikowanych substancji chemicznych i organizmów modyfikowanychgenetycznie, których pojawienie się w naturalnych cyklach krąŜenia materiipowoduje wymieranie wielu gatunków fauny i flory oraz rosnący negatywnywpływ na zdrowie i płodność ludzi. Cechą charakterystyczną tej fazy jest równieŜkonsumpcjonizm i m.in. takie jego przejawy jak 1 :1. Nadmierna, masowa konsumpcja dóbr materialnych i usług, nieusprawiedliwionarzeczywistymi potrzebami i nielicząca się z kosztami ekonomicznymii społecznymi, często wywoływana przez działania marketingowefirm, co wiąŜe się równieŜ z produkcją nieodpowiedzialną społecznie.2. DąŜenie do wyróŜniania się spośród innych poprzez symbole statusu, zainteresowaniewiększości ludzi dobrami konsumpcyjnymi będącymi w posiadaniusąsiadów i znajomych (zjawisko określane jako keeping of the Jones),przekonanie, Ŝe o wartości człowieka decyduje ilość i jakość posiadanychdóbr materialnych, chęć posiadania najnowszych wytworów techniki.3. Postępująca indywidualizacja gospodarstw domowych (100 jednoosobowychgospodarstw domowych posiada więcej dóbr trwałego uŜytku niŜ 25gospodarstw kilkuosobowych).1 Np. H. Rogall, Ekonomia zrównowaŜonego rozwoju, Zysk i S-ka, Poznań 2010, s. 71; Marketingekologiczny, red. S. Zaremba-Warnke, Wyd. Uniwersytetu Ekonomicznego, Wrocław 2009,s. 29; M. Prymon, MenedŜerskie i społeczne i aspekty współczesnego marketingu, Ekspert, Warszawa1999, s. 113.