Maart 2013: jaargang 10, nommer 1 - LitNet

LitNet Akademies Jaargang 10 (1), Maart 2013
Die herklassifisering van die ekstrinsieke-getuienisreël
en die verdere ontwikkeling van die
integrasiereël in die Suid-Afrikaanse kontraktereg
Opsomming
Thino Bekker
Thino Bekker, Departement Prosesreg, Universiteit van Pretoria
In hierdie artikel word die moontlikheid van die herklassifisering van die ekstrinsiekegetuienis-reël,
of die moontlike ontwikkeling van die reël deur die Suid-Afrikaanse howe op
een lyn met die ontwikkeling daarvan in die Engelse reg, ondersoek. In die eerste gedeelte
van die artikel word daar derhalwe gefokus op die moontlikheid van die herklassifisering van
die ekstrinsieke-getuienis-reël as synde deel van die materiële of substantiewe reg in
teenstelling met die huidige, duidelik verkeerde klassifisering van die reël as deel van die
Suid-Afrikaanse bewysreg. Daar word aangevoer dat die ekstrinsieke-getuienis-reël
onbekend was aan die Romeins-Hollandse reg en dat die herklassifisering van die reël
noodwendig sal meebring dat die Romeins-Hollandse reg, in teenstelling met die Engelse reg,
gevolg sal word by die beoordeling van die aanbieding van ekstrinsieke getuienis buite om ’n
skriftelike kontrak. In die tweede gedeelte van die artikel word daar op ’n tweede
moontlikheid gefokus, naamlik die aanpassing van die integrasiereël op een lyn met die
moderne toepassing van die reël in die Engelse reg. Daar word aangevoer dat die
integrasiereël in die Engelse reg sodanig ontwikkel het sedert 30 Mei 1961 dat die essensie
van die reël vir alle praktiese doeleindes in so ’n mate afgewater is dat dit tans slegs oor
simboliese waarde beskik. Hierdie moderne benadering van die Engelse reg staan dan ook in
skrille kontras met die huidige toepassing van die reël in die Suid-Afrikaanse kontraktereg.
Die gevolgtrekking word egter gemaak dat die beginsels van regsekerheid en kontinuïteit,
asook die gedagtegang dat, vir sover dit nie deur wetgewing gereël word nie, ons bewysreg
“bevries” is in die gedaante wat die Engelse bewysreg op 30 Mei 1961 aangeneem het, in die
pad sal staan van ’n herklassifisering van die reël of ’n soortgelyke ontwikkeling in die Suid-
Afrikaanse reg aan dié wat plaasgevind het in die Engelse reg. Dit wil derhalwe lyk of
wetgewing die enigste werkbare oplossing bied om die ekstrinsieke-getuienis-reël, en meer
spesifiek die integrasiereël, af te skaf of te aan te pas in die Suid-Afrikaanse kontraktereg.
Trefwoorde Aanpas; afskaf; bevries; bewysreg; ekstrinsieke getuienis; ekstrinsieke
getuienis-reël; Engelse reg; herklassifisering; integrasiereël; kollaterale ooreenkoms;
kontinuïteit; kontraktereg; materiële reg; moderne toepassing; ontwikkeling; regsekerheid;
Romeins-Hollandse reg; skriftelike kontrak; teenstrydig; voorafgaande ooreenkoms;
wetgewing
108