Maart 2013: jaargang 10, nommer 1 - LitNet

LitNet Akademies Jaargang 10 (1), Maart 2013
Berigte oor skoolgeweld wat oor ’n tydperk van 18 jaar in Rapport verskyn het, gee ’n
redelik volledige beeld van skoolgeweld in Suid-Afrika, soos blyk uit die talle verwysings na
bestaande navorsingsbevindinge in my bespreking van die agt temas. Rapport het tot groot
hoogtes aan die universele doel van die media, naamlik om inligting oor hierdie aktuele sake
aan sy lesers te verskaf (Cowie e.a. 2008:494; De Wet 2003a:36), voldoen.Rapport het egter
ook, soos tipies van die media in hulle strewe na verhoogde sirkulasiesyfers, klem op die
sensasionele gelê. Geweldsinsidente is dikwels, sonder om die gebeure te kontekstualiseer, in
die fynste besonderhede beskryf. Die tendens kan tot ’n skeefgetrekte beeld van skoolgeweld
en paniek onder lesers lei. Navorsers en lesers moet om dié rede inligting wat in nuusberigte
vervat is, met groot omsigtigheid hanteer en ’n kritiese ingesteldheid teenoor die media as
inligtingsbron toon. Hoewel daar van die veronderstelling uitgegaan kan word
dat Rapport nie met voorbedagte rade valse of verdraaide inligting sal publiseer nie, is
nuusberigte die redaksie en/of joernalis(te) se nie-objektiewe en geïnterpreteerde weergawes
van gebeure.
Hierdie studie bevestig weer eens dat skoolgeweld ’n komplekse multidimensionele sosiale
probleem is wat nie tot ’n enkele ekosistemiese stelsel beperk kan word nie. Regeringsbeleid,
gemeenskapswaardes en -faktore, onderwysstrukture, opvoeders, ouers en leerders is in
voortdurende wisselwerking as bronne van, maar ook as slagoffers van, skoolgeweld. Hierdie
studie het nie net na die mikro-, meso- en makrostelsels gekyk nie, maar ook – in
ooreenstemming met Bronfenbrenner (2005:6) se model – gekyk na hoe Rapport die
individue betrokke by skoolgeweld gekarakteriseer en dikwels gestereotipeer het. Die studie
het ook gelet op die invloed van tyd op die rolspelers en op die wyse waarop Rapport oor
rassekonflik in skole gerapporteer het (vgl. Bronfenbrenner 2005:6). Terwyl die teoretiese
model wat hierdie studie onderlê, die belangrikheid van kontekstualisering beklemtoon, het
hierdie inhoudontleding getoon dat baie berigte oor skoolgeweld nie aan hierdie eis voldoen
nie. Dit kan tot ’n wanbegrip by die leserspubliek oor skoolgeweld lei.
Hierdie artikel oor nuusberigte en redaksionele kommentare oor skoolgeweld wat oor ’n
tydperk van 18 jaar inRapport verskyn het, is die eerste Suid-Afrikaanse
navorsingspublikasie wat verslag doen oor hoe ’n enkele mediabron oor ’n relatief lang
tydperk oor ’n enkele komplekse sosiale probleem gerapporteer het. Die studie het die
invloed van sosiale, tegnologiese en veral politieke veranderinge in die land, asook die
koerant se veranderende lesersprofiel en beleid (vgl. Roodt 2011), op die wyse waarop daar
oor skoolgeweld gerapporteer is, geïllustreer. Die studie lewer voorts ’n vars blik op
skoolgeweldnavorsing: ’n komplekse probleem word deur die lens van ’n inligtingsbron wat
op die hier en nou gefokus is, bestudeer (De Wet 2009:46). Die studie toon dus aan dat die
media as databasis gebruik kan word – indien dit met omsigtigheid hanteer word, die
navorser(s) bewus is van die feit dat die media eerder toegespits is op die verhoging van
sirkulasiesyfers as op die weergee van geverifieerde inligting, en die navorser(s) voldoende
kennis oor die navorsingsonderwerp het.
371