Maart 2013: jaargang 10, nommer 1 - LitNet

More documents

Recommendations

Info

LitNet Akademies Jaargang 10 (1), Maart 2013 In en rondom die boomstam verken die slavin vir die eerste maal die belewing van bemagtiging deur persoonlike besit en beskermde privaatheid: “Ek ken die binnekant van my boom [...] soos ek net iets kan ken wat myne en net myne is, my woonplek waar niemand ooit binnedring nie. Ek kan sê: dis myne. [...] Dis my voetspore. Dis die assies van my vuurmaakplek. Dis my maalklippe” (11). Sy omhels ’n nuwe identiteitsaspek in die rol van besitter en bemagtigde: “Oppermagtig gedra ek my in my grys boomhuid” (11); en: “As ek na buite tree, behoort die wêreld aan my” (12). Hoewel dit, soos reeds geargumenteer, nie op die meerderwaardige toe-eiening van besitterskap ten opsigte van die omringende ruimte dui nie, impliseer hierdie sinne eienaarskap van haarself en haar eie situasie (“wêreld”), waardeur menswaardigheid op triomfantelike wyse tot haar nuut-ontwikkelende selfbelewing toegevoeg word. Sy neem byvoorbeeld eienaarskap van haar situasie deur ’n metode te vind om die vaagheid van tyd tydens haar boomverblyf teen te werk en met behulp van kraletjies wat sy optel, die verbygaande dae te tel. Terwyl sy dit doen, vind sy groot plesier in dié klein demonstrasie van die beoefening van haar reg op persoonlike besluitneming en ook in die ervaring dat sy haar lewensritme self en volgens haar eie, natuurlike behoefte kan bepaal: Ek leef in tyd deur my gemeet met aanvanklik drie krale, later meer en meer totdat ek uit ’n versameling die gaafstes onder die groenetjies vir my indeling kies. So gaan daar eers om die beurt een groen en twee swart dae verby, later net ’n rits groen dae. Later [...] wissel ek groen met swart af in enige denkbare patroon en aantal soos luim [...] dit bepaal. My dae word gegroepeer. Dit is al klaar ’n metode om die vaagheid van tyd [...] teen te werk. Hy bedreig my. [...] Ek dink ek kierang hom deur my stelsel kort-kort te verander. Nooit weet tyd wat ek met hom gaan aanvang nie [...] waar ek vuurmaakhout soek soos dit nodig is, water gaan skep wanneer my voorraad op is, [...] eet wanneer ek honger voel, slaap wanneer loomheid my ledemate swaar maak. (13, 14) Die slavin word vollediger mens deur die toe-eiening van selfstandigheid en selfwaarde, ’n proses wat bemoontlik word deur haar waarde as mens te beleef naas dié van die diere en as waardige medeskepsel: “Ek leef. Hulle leef. So” (7). Die ontdekking van haarself as mens, nie in verknegte staat nie, maar as selfgeldende wese, word aangehelp deur die waarneming van die geldende wyse waarop sy verskillende ander spesies rondom die boom sien bestaan (Lindenberg 1982:29). Deur die diere se voorbeeld van selfversorging te volg en die weidende groot- en kleinwild dop te hou, vind sy self eetbare veldkos. ’n Nuwe, triomfantelike ingesteldheid word duidelik in die wyse waarop die voorheen ontoegeeflik ervaarde ruimte omskep word in ’n landskap van “paradyslike weligheid” (35) deur middel van haar fokalisasie: Laat ek weer fynkam. Die bessies kruip ondeund weg. Ek moet die speletjie beter leer. ’n Sterkbos bied my gevlerkte vrugte. [...] Laat my verder stap in [...] die ongekende oorvloed. [...] Ek ontdek ’n klouterplant wat homself teen ’n boom opgedraai het en sy vrugte lyk vir 332
LitNet Akademies Jaargang 10 (1), Maart 2013 my so mooi, so aanloklik [...]. Die vrugte hang so prettig [...] Toe hol ek in blydskap na die boom waar die goddelike ranke groei en pluk al die vrugte en eet hulle almal op. (35–6) Terwyl die slavin die diere se habitat met hulle deel, word sy toenemend gevul met die eienskappe van selfaanvaarding en -agting. Dit blyk byvoorbeeld uit die volgende: “Ook ek oorleef hier, maar ek is op myself aangewese, en selfs die dae wanneer dit voel asof daar oral onder die grond slangeiers lê, ook dan moet ek maar op die been kom en gaan en hulle probeer mistrap” (6). Hierdie positiewe belewing van ’n sterker Self weerspreek haar vroeëre selfveragting en haar sosiaal-gekonstrueerde identiteitsposisie van waardeloosheid; sy verklaar: “Wanneer ek in die opening verskyn, staan ek trots” (11). Die “klein mensies”, waarskynlik die San, wat haar in die boom opmerk, beskou haar as ’n boomgees. Sy bestaan vir hulle slegs “as verskynsel” (94) wat hulle deur hulle offergawes van veldkos en gebruiksitems vereer. Hoewel die slavin dankbaar gebruik maak van wat die mensies vir haar bring, stel sy hierdie verering ondergeskik aan die belangriker feit van haar bestaan as mens uit goeie reg. Wanneer die mensies weer die boom nader, ontbloot sy haarself aan hulle. Sy tree sonder klere uit die boom, sodat haar mensheid in haar naakte liggaamstrekke vir hulle bevestig kan word, en “kyk hulle reg in die oë en dwing hulle om reg na my te kyk en my te erken, as mens, en ook maar net mens. Dit is al wat ek is” (98) (my kursivering). Wanneer die mensies nie ag slaan op haar nie, is sy uiters teleurgesteld: “Ek is aspris nie gesien nie” (99). Nadat die klein mensies uitgeroei is in ’n veldslag wat naby die kremetart plaasvind, besef die slavin dat daar ’n winter van honger en ontbering vir haar oudgeworde liggaam voorlê. Omdat die proses van die voltooiing van haarself as mens van soveel waarde vir haar was, is die prysgawe van aspekte van haar menswaardigheid – “Die smaad van nie vir myself te kan sorg nie” (108) – vir haar ’n onaanneemlike gedagte. Sy besluit om die gif, wat die klein mensies vir haar as ’n geskenk neergesit het, te drink. Aan die einde van die roman duik die slavin in die “donker water” om die dood tegemoet te gaan. Mostert (1981:9) meen dat omdat water ’n natuursimbool is wat op hergeboorte wys, hierdie handeling geïnterpreteer kan word as ’n ervaring van vereniging tussen die mens en die natuur. Die “verbygaande asemteug” van die mens word hier verenig met die voortgaande ritme van die natuur waarvan sy in die beplanning van haar dood intens bewus was. Die lyke van die aanvallers en die klein mensies was rondom die boom gestrooi, maar daar was nog steeds die “gebruiklike gefluit van die voëls, en die wind se asem, en [...], soos altyd, onverstoord, die koms van die olifante” (106). Met die natuurbeeld in die slotsinne, wat verwys na ’n vlermuis, is daar finale bewys van ’n bewustheid van die eie relatiwiteit en verganklikheid: “Ek sal rus vind in die onderstebo. Ek vou my vlerke in” (110). Hierdie beeld dui ook op ’n bewuste oorgawe aan die sikliese gang van alle natuurprosesse, soos dit in en rondom die boom uitgespeel is ook in die seisoene, “’n somer, ’n winter, ’n somer, ’n winter hier deurgebring” (108). 333
Page 1 and 2:
LitNet Akademies Maart 2013: jaarga
Page 3 and 4:
Adviesraadslede van LitNet Akademie
Page 5 and 6:
Inhoudsopgawe Afdeling: Regte “Tr
Page 7 and 8:
Afdeling: Regte
Page 9 and 10:
LitNet Akademies Jaargang 10 (1), M
Page 11 and 12:
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21 and 22:
3.5 Die raamwerk in ere herstel? Gr
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
3.8 Volkereg en die vorming van “
Page 27 and 28:
3.9 Voorlopige gevolgtrekkings met
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Bibliografie LitNet Akademies Jaarg
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
47 Dugard (1995:241-51). 48 Sien oo
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
149 2005 9 BCLR 835 (KH), 2005 6 SA
Page 59 and 60:
190 Klug (2000). 191 Botha (2007:57
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
57 Wet 71 van 2008 art. 141(2)(c)(i
Page 85 and 86:
89 Wet 61 van 1973 art. 434A(1). 90
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
3. Arbeidswetgewing binne die Suid-
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
71 Art. 131(1) van die Maatskappywe
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
2.2 Die estoppelvraagstuk LitNet Ak
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Eindnotas 1 Hierdie artikel is geba
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
68 56. 69 1975 3 All ER 314 (CA). 7
Page 169 and 170:
109 5, 6, 7, 41. 110 Joubert (2004:
Page 171 and 172:
Page 173 and 174:
184 Zeffertt en Paizes (1986:15-6).
Page 175 and 176:
225 1879 4 CPD 450. 226 1920 1 Ch 4
Page 177 and 178:
265 Schmidt (1982:594). LitNet Akad
Page 179 and 180:
295 Clifford v Turrel 1845 1 Y&C Ch
Page 181 and 182:
339 Sien die bespreking supra par.
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Page 187 and 188:
1. Inleiding LitNet Akademies Jaarg
Page 189 and 190:
3. Slagoffers van geweldsmisdade in
Page 191 and 192:
Page 193 and 194:
Page 195 and 196:
Page 197 and 198:
Page 199 and 200:
Page 201 and 202:
13 S v Matyityi 2011 1 SA 40 (HHA)
Page 203 and 204:
37 Riglyn 4 (eindnota 19 hier bo).
Page 205 and 206:
Page 207 and 208:
Abstract LitNet Akademies Jaargang
Page 209 and 210:
Page 211 and 212:
3.5 ’n Dringende oproep om doeltr
Page 213 and 214:
5.1 Verby die staat na die hele wê
Page 215 and 216:
Page 217 and 218:
Page 219 and 220:
Page 221 and 222:
33 Folke e.a. (2011:720). 34 Dalby
Page 223 and 224:
Page 225 and 226:
Page 227 and 228:
Page 229 and 230:
3. Die Suid-Afrikaanse reg betreffe
Page 231 and 232:
Page 233 and 234:
Page 235 and 236:
Page 237 and 238:
Page 239 and 240:
Page 241 and 242:
Page 243 and 244:
Page 245 and 246:
Quinot, G. en S. Arrowsmith (reds.)
Page 247 and 248:
11 Departement van Handel en Nywerh
Page 249 and 250:
33 Tesouriereg. 16A9.1 lui: The acc
Page 251 and 252:
Page 253 and 254:
Page 255 and 256:
Page 257 and 258:
Page 259 and 260:
Page 261 and 262:
Page 263 and 264:
Page 265 and 266:
Page 267 and 268:
Page 269 and 270:
Page 271 and 272:
Page 273 and 274:
Page 275 and 276:
Page 277 and 278:
Page 279 and 280:
Page 281 and 282:
Page 283 and 284:
Page 285 and 286:
Page 287 and 288:
Opsomming LitNet Akademies Jaargang
Page 289 and 290: LitNet Akademies Jaargang 10 (1), M
Page 319 and 320: Abstract LitNet Akademies Jaargang
Page 339: LitNet Akademies Jaargang 10 (1), M
Page 353 and 354: 1. Inleiding LitNet Akademies Jaarg
Page 361 and 362: 4.5 Bespreking van die bevindinge L
Page 387 and 388: Opsomming LitNet Akademies Jaargang
Page 391 and 392:
Page 393 and 394:
Page 395 and 396:
3. Uitbeelding van die Anglo-Boereo
Page 397 and 398:
Page 399 and 400:
Page 401 and 402:
Page 403 and 404:
Page 405 and 406:
Page 407 and 408:
Page 409 and 410:
Page 411 and 412:
Page 413 and 414:
Page 415 and 416:
Page 417 and 418:
Page 419 and 420:
Dlamini, J. 2009. Native nostalgia.
Page 421 and 422:
—. 2012. Sirkusboere (resensie).
Page 423 and 424:
Abstract LitNet Akademies Jaargang
Page 425 and 426:
Page 427 and 428:
Page 429 and 430:
Page 431 and 432:
Page 433 and 434:
Page 435 and 436:
Page 437 and 438:
Page 439 and 440:
Figuur 4. Gebruikerstatistiek van d
Page 441 and 442:
Page 443 and 444:
Figuur 7. Tegnologiese onderrig-lee
Page 445 and 446:
Page 447 and 448:
Page 449 and 450:
Page 451 and 452:
Page 453 and 454:
Page 455 and 456:
Vuil hande pa, ek onthou ’n plaas
Page 457 and 458:
intussen hou ek die spieël angstig
Page 459 and 460:
Die vel is metaal soos ’n sinkdam
Page 461 and 462:
Page 463 and 464:
Page 465 and 466:
6. Gay seksualiteit LitNet Akademie
Page 467 and 468:
Sontag (1991:130) skryf in dié ver
Page 469 and 470:
Flirt4free.com laatnag-porno ’n l
Page 471 and 472:
Page 473 and 474:
Page 475 and 476:
Page 477 and 478:
Page 479 and 480:
Page 481 and 482:
Page 483 and 484:
Page 485 and 486:
Page 487 and 488:
Page 489 and 490:
Page 491 and 492:
Page 493 and 494:
Page 495 and 496:
Page 497 and 498:
Page 499 and 500:
Die volgende onvoorwaardelik positi
Page 501 and 502:
werklikhede van hulle alledaagse be
Page 503 and 504:
Page 505 and 506:
Page 507 and 508:
Page 509 and 510:
Page 511 and 512:
Page 513 and 514:
Page 515 and 516:
Page 517 and 518:
Page 519 and 520:
Page 521 and 522:
Page 523 and 524:
Page 525 and 526:
Page 527 and 528:
Page 529 and 530:
Page 531 and 532:
Page 533 and 534:
Page 535 and 536:
Page 537 and 538:
Page 539 and 540:
Page 541 and 542:
Page 543 and 544:
Page 545 and 546:
Page 547 and 548:
Page 549 and 550:
Page 551 and 552:
Page 553 and 554:
Joubert, J. 2012a. “Afrikatale mo
Page 555 and 556:
Page 557 and 558:
Page 559 and 560:
Page 561 and 562:
Page 563 and 564:
4.1 Ouderdomsgroep LitNet Akademies
Page 565 and 566:
Page 567 and 568:
Page 569 and 570:
Page 571 and 572:
Page 573 and 574:
Page 575 and 576:
Page 577 and 578:
10.1.3 Die daarstel van beter gelee
Page 579 and 580:
10.3.1 Interpersoonlike verlies Lit
Page 581 and 582:
Page 583 and 584:
Page 585 and 586:
Page 587 and 588:
Page 589 and 590:
Eindnotas LitNet Akademies Jaargang
Page 591 and 592:
Page 593 and 594:
Page 595 and 596:
Page 597 and 598:
Page 599 and 600:
3. Die veld van kulturele produksie
Page 601 and 602:
Page 603 and 604:
Page 605 and 606:
5. Ten slotte: die media en kunste
Page 607 and 608:
Page 609 and 610:
Page 611 and 612:
Page 613 and 614:
Page 615 and 616:
1. Inleiding LitNet Akademies Jaarg
Page 617 and 618:
2.1 Aktiewe verbeelding Die volgend
Page 619 and 620:
Page 621 and 622:
1. Vind ’n stil plek om te bid. 2
Page 623 and 624:
Page 625 and 626:
Page 627 and 628:
Page 629 and 630:
Page 631 and 632:
Page 633 and 634:
Page 635 and 636:
Page 637 and 638:
34 “I must learn to take the init
Page 639 and 640:
Page 641 and 642:
Page 643 and 644:
Page 645 and 646:
Page 647 and 648:
Page 649 and 650:
Page 651 and 652:
Page 653 and 654:
Page 655 and 656:
Page 657 and 658:
Page 659 and 660:
Page 661 and 662:
Eindnotas LitNet Akademies Jaargang
Page 663 and 664:
Page 665:
Inligting oor LitNet Akademies LitN
show all

Maart 2013: jaargang 10, nommer 1 - LitNet

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?