Maart 2013: jaargang 10, nommer 1 - LitNet

LitNet Akademies Jaargang 10 (1), Maart 2013
3.3 Moontlike verdere ontwikkeling van die integrasiereël in die Suid-Afrikaanse reg
Met die eerste oogopslag wil dit voorkom of die huidige toepassing van die integrasiereël in
die Suid-Afrikaanse reg nie soveel van die Engelse benadering verskil nie. Ons howe erken
ook die beginsel dat ekstrinsieke getuienis toelaatbaar is in alle gevalle waar daar nie
volledige integrasie in die skriftelike dokument plaasgevind het nie. Ons howe erken selfs in
’n mate die Engelse leerstuk van die kollaterale ooreenkoms. 338
Indien die ontwikkeling ten aansien van die integrasiereël in die Engelse reg vergelyk word
met die ontwikkeling van die reël in die Suid-Afrikaanse reg, blyk dit egter duidelik dat die
huidige toepassing van die reël in die twee jurisdiksies drasties verskil. Daar is veral
een baie belangrike verskil wat uitstaan. Dit is dat die Suid-Afrikaanse howe ekstrinsieke
getuienis sal toelaat (indien die bestaan van ’n kollaterale ooreenkoms of ’n kollaterale
ooreenkoms wat nie in die skriftelike kontrak geïntegreer is nie, bewys kan word) slegs waar
die afsonderlike ooreenkoms nie strydig is met die bedinge van die skriftelike kontrak nie.
Die Engelse howe laat hierdie getuienis egter wel toe selfs al is dit strydig met die skriftelike
kontrak. 339
Soos Poole dit stel: daar is ’n aansienlike beweegruimte in die Engelse reg vir die howe om
die integrasiereël te vermy indien hulle dit sou verkies. 340 McKendrick wys daarop dat dit
hoogs onwaarskynlik is dat die ekstrinsieke-getuienis-beperking kontrakspartye tans in die
Engelse reg sal verhoed om getuienis aan te bied van bedinge waarvan hulle bedoel het dat
dit deel van hulle ooreenkoms moet vorm. 341 Furmston voer aan dat die reël deur regspraak in
so ’n mate verslap is dat die enigste beperking ten aansien van die aanbieding van
ekstrinsieke getuienis is waar die betekenis van die woorde wat in die kontrak self vervat is,
aangeveg word. Hy is van mening dat dit die geval is aangesien ekstrinsieke getuienis altyd
voor ’n hof gebring kan word deur aan te voer dat die kontrak nie in sy geheel op skrif gestel
is nie. Hy voer verder aan dat die howe in elk geval huiwerig is om die ooreenkoms te beperk
tot ’n geskrewe dokument waar dit tot ongeregtigheid kan aanleiding gee. 342 Beatson verklaar
dat die huidige benadering wat in die Engelse reg gevolg word, uit ’n beleidsoogpunt
aantreklik is, aangesien die integrasiereël die uitwerking kan hê dat ’n aansienlike
hoeveelheid getuienis van die partye se bedoeling uitgesluit word sonder om die sekerheid te
bereik wat die reël poog om te bewerkstellig. 343
Die verskil tussen die Engelse en Suid-Afrikaanse benadering is baie belangrik aangesien dit
die wese van die integrasiereël verteenwoordig. Indien getuienis van ’n kollaterale
ooreenkoms toegelaat word wat die skriftelike kontrak kan weerspreek, maak dit vir alle
praktiese doeleindes die reël tot niet, soos wat die Engelse regskommissie aangetoon het.
Ontevrede kontrakspartye kan in alle gevalle dan slegs bloot staatmaak op die bepalings van
die kollaterale ooreenkoms of die feit dat die ooreenkoms deels skriftelik, deels mondeling
aangegaan is om die reël se werking te omseil. 344
148