Maart 2013: jaargang 10, nommer 1 - LitNet

LitNet Akademies Jaargang 10 (1), Maart 2013
• Ekstrinsieke getuienis is verder toelaatbaar om aan te dui dat ’n skriftelike kontrak nog nie
van krag is nie weens die nievervulling van ’n opskortende voorwaarde. In Pym v
Campbell 209 het die partye ’n skriftelike ooreenkoms aangegaan ten aansien van die
verkoop van ’n aandeel in ’n uitvindsel. Die koper is toegelaat om mondelinge getuienis
aan te bied dat die ooreenkoms nie in werking sou tree alvorens die uitvindsel deur die
koper se ingenieur goedgekeur is nie.
• Getuienis is toelaatbaar om ’n handelsgebruik te bewys. In Hutton v Warren 210 is ’n
huurkontrak uitgelê op grond van die handelsgebruik dat die huurder geregtig was op
redelike vergoeding vir saad en arbeid alhoewel dit nie in die skriftelike kontrak beding is
nie.
• In die afwesigheid van ’n “entire agreement”-klousule 211 is getuienis toelaatbaar om aan te
toon dat die skriftelike kontrak nie bedoel was om die algehele ooreenkoms van die partye
te verteenwoordig nie. Lewison is van mening dat alhoewel dit voorkom of hierdie
uitsondering destruktief is ten aansien van die integrasiereël, die party wat aanvoer dat die
skriftelike kontrak nie die volle ooreenkoms bevat nie, ’n vermoede moet weerlê dat dit
wel die geval is. 212 In Gillespie v Cheney Egar & Co 213 het die hof verklaar dat waar die
partye ’n definitiewe skriftelike kontrak opgestel het, daar ’n vermoede bestaan dat die
kontrak bedoel was om al die bedinge daarvan in te sluit. Dit is egter slegs ’n vermoede en
dit staan ’n party vry om getuienis aan te bied dat daar ’n latere ooreenkoms was wat
bedoel was om saam met die eerste skriftelike kontrak uitwerking te hê (aangesien die
skriftelike kontrak nie bedoel was om al die bedinge van die ooreenkoms in te sluit nie).
• Ekstrinsieke getuienis mag verder aangevoer word om die partye tot die ooreenkoms te
identifiseer, 214 of om die onderwerp daarvan te identifiseer, 215 of om bykomende
vergoeding te bewys. 216
Nassar wys heeltemal tereg daarop dat hierdie uitsonderings ontstaan het omdat moderne
gekompliseerde en uitgebreide regsverhoudings net soveel buigsaamheid vereis as
regsekerheid. 217 Die toepassing van die integrasiereël in die Engelse reg het oor ’n aantal
dekades ’n aansienlike ontwikkeling ondergaan. Die howe het in die eerste plek gesteun op
die feit dat ’n ooreenkoms deels mondeling, deels skriftelik aangegaan is en, tweedens, op die
beginsel van die kollaterale ooreenkoms om die toepassing van die integrasiereël te omseil.
Die eerste beginsel word goed deur J Evans & Son (Portsmouth) Ltd v Andrea Merzario
Ltd geïllustreer. 218 Die eiser in hierdie saak was ’n invoerder van masjinerie wat ’n kontrak
met die verweerder vir die vervoer van sekere masjiene na Engeland per boot gesluit het. Die
kontrak is gesluit ingevolge die standaardhandelsgebruik waarvolgens die verweerder
absolute vryheid oor die metode van vervoer sou hê. Die kontrak het die verweerder
gevrywaar teen enige aanspreeklikheid vir skade of vernietiging van die betrokke masjiene.
Die verweerder het voor 1967 reëlings vir die vervoer van die masjiene in kratte en treilers
onder die boot se dek getref, aangesien die masjiene kon roes indien dit op die dek vervoer
132