Maart 2013: jaargang 10, nommer 1 - LitNet

LitNet Akademies Jaargang 10 (1), Maart 2013
2010:578; Jacobs 2012:26; Kupchik en Bracy 2009:137) het bevind dat die media meer as net
’n inligtingsbron is: dit het ’n meningsvormende funksie en kan ’n invloed op individue se
keuses en besluite hê, asook op hulle bereidwilligheid om by maatskaplike en politieke
aangeleenthede betrokke te raak. Ten spyte van die invloed wat die media op individue kan
uitoefen, aanvaar hulle dit wat in die media gerapporteer word dikwels onkrities as die
waarheid (Ertem e.a. 2010:578). Hierdie liggelowigheid kan volgens Kupchik en Bracy
(2009:137) daaraan toegeskryf word dat die meeste mense weinig, indien enige, persoonlike
ervaring van ernstige sosiale probleme soos geweld het. Inligting wat deur die media aan
hulle deurgegee word wat daarop aanspraak maak dat dit hulle verantwoordelikheid is om die
breë publiek op hoogte van sosiale probleme te hou (De Wet 2003b:113), word gevolglik te
goeder trou as korrek aanvaar. Die werklikheid (nuus) wat deur die media voorgehou word, is
egter nie ’n objektiewe werklikheid nie, maar ’n geïnterpreteerde werklikheid (De Wet
2003a:36). Navorsers (vgl. Carlyle e.a. 2008:171; Chyi en McCombs 2004:22; De Wet
2003a:36; Dimitrova en Lee 2009:538; Jacobs 2012:27) is van mening dat die media
bewustelik en onbewustelik deur seleksie en beklemtoning bepaal watter aspekte van ’n
spesifieke gebeurtenis belangriker as ander is. Deur seleksie, uitsluiting en onder- en/of
oorbeklemtoning gee die media ’n stem aan sekere rolspelers ten koste van ander, suggereer
of spel duidelik uit wat die kern van die gebeurtenis is en skep die konteks van die
gebeurtenis. ’n Enkele gebeurtenis kan dus op verskillende wyses deur die media
gerapporteer word. Carlyle e.a. (2008:171) skryf dat indien die media se beriggewing van ’n
gebeurtenis bevooroordeeld is, Jan Alleman se siening oor die gebeure ook bevooroordeeld
of skeefgetrek sal wees.
Skoolgeweld is ’n emosionele openbare aangeleentheid en geniet gereeld wye dekking in die
media (Jacobs 2012:27; Muscert en Carr 2006:750). Teen die agtergrond van voorgaande
bespreking oor die rol wat die media as inligting- en meningsvormende bron speel, kan die
volgende algemene probleemvraag gestel word: Watter boodskap dra die Suid-Afrikaanse
media aan die breë publiek oor rakende skoolgeweld?
In my soeke na ’n antwoord op die vraag het ek ondersoek ingestel na nasionale en
internasionale navorsingstendense in media-ontledings oor skoolgeweld. Op plaaslike vlak
het De Wet (2003a:39–40 en 2003b:114–6) asook Jacobs (2012:26–84) reeds oorsigstudies
onderneem wat ’n blik gee op verskeie koerante se uitbeelding van skoolgeweld. Voorts het
eersgenoemde navorser media-ontledings oor rassegeweld in Suid-Afrikaanse skole (De Wet
2002:129–53), asook die Krugersdorp-swaardmoord (De Wet 2011:132–65) gedoen. Op
internasionale vlak is daar ’n groeiende belangstelling in die media se0 rapportering van
skoolgeweld (Muschert 2007:354). In van die navorsingsverslae kyk Altheide (2009:1354–
67) byvoorbeeld na hoe beriggewing oor skoolgeweld tot ’n vrees-psigose onder die breë
publiek kan lei; O’Grady, Parnaby en Schikschneit (2010:55–77) ondersoek die media se
negatiewe uitbeelding van swart jeugdiges in die VSA; en Muschert (2007:351–66) skryf oor
die media se uitbeelding van jeugdige geweldenaars as onaantasbare mitiese figure. In
voorvermelde drie studies, asook dié van Kwon en Moon (2009:270–88), het die navorsers ’n
verskeidenheid koerante geraadpleeg. Kwon en Moon (2009:270), asook Muschert
(2007:356), het naas koerante die elektroniese media, insluitende sosiale netwerke en die
346