Maart 2013: jaargang 10, nommer 1 - LitNet

LitNet Akademies Jaargang 10 (1), Maart 2013
stereotipes oor skoolgeweld versterk die onkritiese ingesteldheid van lesers oor die
onderwerp (vgl. Inleiding).
Tema 2: Die rol van ouers in skoolgeweld
Die mikrovlak van Bronfenbrenner se model verteenwoordig onder andere die verband tussen
gesinsfaktore en gedrag. Bronfenbrenner beskou die interaksie tussen die gesin en die
leerders as ’n belangrike proksimale proses (afdeling 3). Daarteenoor blyk dit uit die
ontleding van die data dat ouers se betrokkenheid by skoolgeweld, met die uitsondering van
’n enkele exposé, nie deur Rapport op die voorgrond geplaas is nie. Onderstaande bespreking
sal aantoon dat Rapport ouers hoofsaaklik as randfigure uitbeeld. In nie een van die berigte is
gepoog om vas te stel in watter mate onvoldoende ouerbetrokkenheid, gewelddadige vorme
van gesagsuitoefening in die ouerhuis en gesinsgeweld tot skoolgeweld bygedra het nie.
Met die uitsondering van ’n berig deur De Bruin (2007:14) word ouers as randfigure
geskilder wat ly as gevolg van die treitering van hulle kinders, of bloot as inligtingsbronne
aangehaal. Onderhoude word dikwels met beide die oortreders en slagoffers se ouers gevoer
(bv. Van Vuuren 2008:4; Wondergem 2011:8). Dit blyk egter dat die skrywers van hierdie
berigte se simpatie oorwegend by die ouers van die slagoffers lê. Van Vuuren (2008:4) noem
byvoorbeeld dat die slagoffer se gesin as gevolg van die insident “gedreineer” is. “Ek dank
God dat my kind lewe,” het ’n “aangedane” vader van ’n slagoffer aan Kruger (2011:5) gesê.
Cruywagen en Afrika (2005:6) beskryf in besonderhede die smart van ’n gesin wie se seun na
bewering deur medeleerders doodgesteek is. Selfs ’n tante het “gesukkel [...] om haar
emosies te beteuel”. Volgens Kruger (2011:5) “herleef [die pa] dit [die aanval] oor en oor”.
In ’n exposé wat ten doel het om dit wat juridies en moreel verkeerd is aan die kaak te stel
(Benjaminson en Anderson 1990:156), fokus De Bruin (2007:14) nie op die vuisgeveg tussen
twee 14-jarige leerders nie, maar op die afloop van die geveg. Nadat die twee seuns na die
skoolhoof se kantoor geneem is, is hul ouers gebel en “toe het dinge [...] ’n dramatiese
wending geneem”. Na aanleiding van die ooggetuieverslag van ’n skoolseun skryf De Bruin
(2007:14) dat een van die twee oortreders se pa, ’n hoë offisier in die polisie, “histeries” was
en gedreig het dat die skool “onder gereelde polisieklopjagte vir wapens en onwettige
dwelms sal deurloop” indien die skoolhoof sou inmeng. ’n Veertienjarige seun is ten
aanskoue van sy pa in hegtenis geneem en in ’n polisievangwa weggeneem. Die seun het die
volgende dag in die hof verskyn op aanklag van aanranding met die doel om ernstig te beseer.
Die slot van die berig fokus op ’n onderhoud met die skoolhoof waarin hy sê dat die voorval
“heeltemal onnodig [was] en [...] uit verband geruk” is en dat ’n klag van magsmisbruik teen
die polisie-offisier gelê is. In bogenoemde exposé het die joernalis nie gepoog om onbetrokke
te bly nie. Inteendeel. De Bruin het ’n stem aan die slagoffers gegee en ’n pa wat skynbaar sy
mag misbruik het, aan die kaak gestel.
Met die uitsondering van bogenoemde exposé beeld Rapport ouers simpatiek as randfigure
uit. Hulle ly as gevolg van die ontberings van hulle kinders en tree ook as spreekbuis vir hulle
kinders op. Ouers word egter nie onthef van alle blaam nie. Terwyl De Bruin (2007:14) se
357