Herinnering in geschrift en praktijk in religieuze gemeenschappen

Afbeelding 5 – Maria Visitatie met de portretten van vier reguliere kanunniken
ter weerszijden van een graf. De gekruiste stola wijst erop dat het lijk in het graf dat
van een geestelijke moest voorstellen. De stola was een deel van de liturgische kleding
die priesters droegen tijdens de mis. De meest rechtse geestelijke is in een later stadium
aan het schilderij toegevoegd, vrijwel zeker door dezelfde kunstenaar.
Dat is bijvoorbeeld het geval voor een Maria Visitatie, ook wel aangeduid als de Allegorie op
de vergankelijkheid (Afbeelding 5 en 6). 57 Deze memorietafel toont aan weerszijden van
een graf twee reguliere kanunniken met hun beschermheiligen, Hiëronymus en Augustinus.
Het meest rechtse portret is echter in een later stadium toegevoegd, gezien de stijl hoogst -
waarschijnlijk door dezelfde schilder. Voor dit kunstwerk is zelfs op basis van de
veranderingen in de voorstelling aannemelijk gemaakt dat het uit Mariënpoel afkomstig is,
57
Onbekende kunstenaar, aangeduid als de Meester van de Spes Nostra, gedateerd (op basis van stilistisch
onderzoek ) tussen 1490 en 1510, paneel, 88 104,5 cm, Amsterdam, Rijksmuseum A 2312, Alle schilderijen van
het Rijksmuseum te Amsterdam. Volledig geïllustreerde catalogus (Haarlem, 1976), p. 637; Van Bueren, Leven na
de dood, pp. 205-07 (met literatuurverwijzingen) en Friso Lammertse en Jeroen Giltaij, ed., Vroege Hollanders.
Schilderkunst van de late Middeleeuwen (Rotterdam: Museum Boijmans-Van Beuningen 2008), pp. 287-90. Het
infraroodreflectografisch onderzoek vond plaats onder leiding van Molly Faries, zie Van Bueren en Faries, ‘Care
for the Here’, pp. 150 en 153. Montage: Lisa Elbers. Zie ook www.rijksmuseum.nl.
131