Herinnering in geschrift en praktijk in religieuze gemeenschappen

4. BESLUIT
Tot nog toe is er in de historiografie vooral aandacht geweest voor de complexe tekst -
overlevering van de collaties van Brinckerinck. Zoals ik met dit korte artikel heb willen
aangeven , biedt ook de handschriftelijke context ons zeer interessante onderzoeks -
perspectieven. Na zijn dood werden de collaties van Brinckerinck een medium om de
oorspronkelijke ideeën en opvattingen van de eerste devoten over te dragen. Met de
schriftelijke optekening en de verspreiding van de collaties werden deze teksten een model
voor het monastieke vrouwenleven. Zo werd er een belangrijke continuïteit gecreëerd met de
beginperiode van de Moderne Devotie. De zusters van het Arnhemse Sint-Agnietenklooster
konden zich door de collaties te lezen en te overdenken spiegelen aan de eerste samenlevende
zusters in Deventer en Diepenveen. Zij leerden vijftig jaar na de eerste Zusters van het Gemene
Leven de belangrijkste regels voor een goed geestelijk leven en gingen deel uitmaken van de
rijke traditie van deze laatmiddeleeuwse religieuze hervormingsbeweging.
BIJLAGE – HANDSCHRIFT NIJMEGEN, UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK 188 33
Papier; 195 fol.; ca. 215 140 (145 95) mm.; 2 kol., 27rr. Eén hand, littera hybrida; 15e-eeuwse
band.
Datering: Tweede helft 15 e eeuw.
Bezitters: Arnhem, regularissen St. Paulus en St. Agnes (Sint-Agnietenklooster) – fol. 3v, kopiist: ‘Dit
boeck hoert den susteren toe tot sunte agnieten bynnen arnhem’.
Beschrijving:
Fol.1r-3r: blanco
Fol.3v: Eigendomsmerk en inhoudsopgave geschreven door de kopiiste: ‘Dit boeck hoert den susteren
tot sinte agneten bynnen arnhem / Item sunte bernards tractaet / Item een capittel wt meister richardus /
Item een boechscken ghenamen wt her ian brenckrijns collacien. In den yersten van die bekeringe tot
gode / Item die epistel des eersamen vaders brueder humberts / item vanden ewigen leuen / item sunte
bernaerts sermoen vander ghebuerten ons heren. Die herden spraken tesamen etc’.
Fol. 4r: blanco
Fol. 4v-45r: Pseudo-Bernardus, Vander oerden des levens (Middelnederlandse vertaling van De Ordine
Vitae).
Fol. 45r-50v: Richard van Sint-Victor, Explicatio in Cantica Canticorum (fragmentarische
Middelnederlandse vertaling van cap.25 en het slot van cap.14).
Fol. 50v-107v: Johannes Brinckerinck, Tien collaties.
Fol. 108rv: blanco.
33
Deze beschrijving is gebaseerd op: Bibliotheca Neerlandica Manuscripta; Begheyn, ‘De handschriften van het
St.-Agnietenklooster te Arnhem’, pp. 39-41; Gerda Huisman, Catalogus van de middeleeuwse handschriften van
de Universiteitsbibliotheek Nijmegen (Leuven: Peeters Publishers, 1997).
86