Herinnering in geschrift en praktijk in religieuze gemeenschappen

oorspronkelijke generaties, de verbondenheid van vier generaties Van Zwieten met het
klooster , waaronder de tak van haar familie die, tot deze uitstierf, het klooster bleef
begunstigen .
5. DE TIJDEN WAREN VERANDERD
Misschien bracht de nieuwe memorietafel, bedoeld of onbedoeld, nog meer teweeg. Om dit
duidelijk te maken moet kort worden ingegaan op de weldoeners uit de honderdvijftig jaar van
het bestaan van Mariënpoel. Vanaf de stichting van het klooster hebben ook anderen dan
de familie Van Zwieten schenkingen en stichtingen gedaan. Zoals gebruikelijk hebben drie
factoren , vaak in combinatie met elkaar, hierbij een rol gespeeld: familiale en zakelijke banden
tussen weldoeners onderling en de aanwezigheid van familie in het klooster. Ik noem slechts
enkele van de vele gevallen die voor Mariënpoel te vinden zijn.
Het geslacht Van Wassenaar zou tot het begin van de zestiende eeuw schenkingen doen.
Onder hen bevonden zich Hendrik van Wassenaar, die in 1428 aan Boudewijn van Zwieten de
hofstede Paddenpoel verkocht waarin het klooster gevestigd zou worden, en zijn vrouw
Catharina van der Aa (van Gruuthuse). Hendrik van Wassenaar en Boudewijn van Zwieten
waren beiden gedurende een aantal jaren lid van de grafelijke raad. Van het geslacht van
Wassenaar zouden twee nonnen in het klooster treden. 60 Vanaf het midden van de vijftiende
eeuw tot het begin van de zestiende eeuw vallen ook Frank van de Boekhorst, zijn vrouw
Catharina van Bakenesse en hun nakomelingen op. Twee van hun dochters zouden intreden in
Mariënpoel. Behalve land, geld en renten ontving het klooster van dit geslacht in 1457 een
altaar met toebehoren. Voor dat altaar lag het familiegraf. Ook deed de familie mee aan een
campagne voor de aanschaf van apostelbeelden in 1497. 61 Leden van dit geslacht trouwden met
(achter)kleinkinderen van de stichter van het klooster 62
Andere schenkers maakten eveneens deel uit van de (aangetrouwde) familie van de stichter
en zijn nageslacht. Zij behoorden, net als de Van Zwietens en de Van Wassenaars, tot de
kringen van de stedelijke en gewestelijke bestuurders. 63 In sommige gevallen staat de
verwantschap uitdrukkelijk vermeld in de schenkingslijst. Brunink Spruijt van Abcoude staat
bijvoorbeeld aangeduid als ‘mijn ioncfrou van zwetens broeder’ (de broer van Ludgard van
Nijenrode). 64 Willem, de bastaardzoon van Boudewijn die een rol speelde in het gewestelijk
bestuur, schonk geld, evenals Dirk Boudewijnsz. van Zwieten (†1482), een achterneef van de
59
RAL, Kloosterarchieven 889, fol. 4v. voor schenkingen ook 889, fol. 12v (Jan van Wassenaar †1497),
13r (jonker Jan van Wassenaar anno 1497) en 13v (mijn vrouw van wassenaars jonkvrouw jan moer, 1511).
Memoriediensten in RAL, Kloosterarchieven 888: Katharina Jansdr., non, 12 februari, geen sterfjaar; Margaretha
Philipsdr, non, †19 april 1526, leeftijd 69 (dochter uit het huwelijk van Philips van Wassenaar en Catharina van
Reimerswaal); Hendrik, † 22 januari, geen jaartal; Philips en Hendrik, vrouwen en kinderen, 23 juli, geen jaartal.
Voor korte biografieën van Hendrik en Filips van Wassenaar: Damen, De staat van dienst, pp. 495-96. Voor het
lidmaatschap van de grafelijke raad, zie Damen, De staat van dienst, Bijlage III (periode 1434-1466).
60
Over deze schenkingen zie Simone van de Velde, ‘Boudewijn van Zwieten en Frank van der Bouchorst.
Adellijke weldoeners van het klooster Mariënpoel te Leiden’, Virtus. Bulletin van de Werkgroep
Adelsgeschiedenis, 9 (2002), pp. 1-11, spec. pp. 6-11. De schenkingen van de apostelbeelden: RAL,
Kloosterarchieven 889, fol. 12 v.
61
Van de Velde, ‘Boudewijn van Zwieten’, p. 9 (noot 43).
62
Zie in verband hiermee Brand, Over macht en evenwicht; Damen, De staat van dienst, en Mario Damen,
‘Tussen stad en land. Bourgondische ambtenaren en Leiden in de 15de eeuw’, Jaarboekje voor geschiedenis en
oudheidkunde van Leiden en omstreken, 95 (2003), pp. 45-75, spec. 53-56 (waarin hij laat zien dat Boudewijn van
Zwieten een belangrijke rol vervulde in het bezorgen van ambten aan zijn familie en andere relaties).
63
RAL, Kloosterarchieven 889, fol. 4r. Voor Brunink Spruijt: Brand, Over macht en evenwicht, 57.
133