MANJINE I MEDIJI NA ZAPADNOM BALKANU - RRPP

gleda kroz kolektivističku prizmu, odnosno uopšte se ne otvaraju teme koje se odnose na
marginalizovane grupe u okviru vlastite etničke grupe.
Program na romskom jeziku Bjandipe je primjer za to u kojoj mjeri je javni servis
zapostavio svoju programsku obavezu da zadovoljava informativne potrebe manjih etničkih
zajednica. Redakcija je ostavljena samo sa jednom uposlenom novinarkom, koja objektivno
ne može da realizuje cijeli informativni program. U tri polusatna termina nedjeljno samo
jednom se emituju informativni prilozi koji su malobrojni i koji imaju funkciju da uglavnоm
informišu o redovnim aktivnostima državnog vrha. U svim emitovanim objavama (34)
korišten je samo jedan izvor a najveći dio njih (31) su izvori iz politike i vlasti. Nebrigu za
ispunjavanje svoje informativne funkcije u odnosu na romsku zajednicu javni servis pokazuje
i putem svoje nezainteresovanosti da se sam angažuje u analitičkom izvještavanju o
problemima sa kojima se suočavaju Romi u Makedoniji, pa se opredijelio da subotnji termin
planiran za emitovanje Bjandipe ustupi produkciji privatne televizije. Ovakvo stanje sa
redakcijom na romskom jeziku MTV-a može da se posmatra kao poruka da većinska
zajednica (ili država) preko javnog servisa šalje građanima Romima poruku – da država ne
pokazuje ozbiljnu brigu o njima, da ne vrednuje njihovu kulturu preko prikladnog
informisanja na romskom jeziku i u krajnjoj liniji da se ne brine o njihovom uključenju u
društvo. Utisak je da romska redakcija postoji samo formalno da se zadovolji obaveza
emitovanja programa na jezicima svih zajednica.
Generalni zaključak za Program na vlaškom jeziku je identičan kao i za druge manje
redakcije MTV-a (romska i srpska), da redakcija ne proizvodi dovoljno aktuelne sadržaje da
bi zadovoljila potrebe vlaške zajednice u zemlji. U programskom bloku Skanpeo (Iskra),
redakcija se uglavnom opredijelila da emituje reportaže i intervjue koji su autentična
produkcija ove male redakcije. Iako ovi prilozi nisu analitički već više promocija kulture i
dostignuća Vlaha u Makedoniji, ipak se trebaju zabilježiti i izdvojiti kao pozitivna tendencija.
Isto tako, iako redakcija ima samo troje uposlenih (isto kao i bošnjačka) i suočava se sa istim
problemima u odnosu na tehničke resurse i nedostatak obuke, ipak je uspjela da više od pola
snimljenog materijala bude aktuelni snimak sa tonom. Kao i za romsku redakciju, i ovdje je
glavni zaključak da je javni servis u cjelini zapostavio svoju obavezu da zadovoljava
informativne potrebe malih etničkih zajednica u koje spadaju i Vlasi u Makedoniji.
Redakcija na srpskom jeziku u programskom bloku Vidik u najvećem je dijelu fokusirana
na informacije koje se odnose na Srbe u Makedoniji, ali i na događaje iz Republike Srbije. Ne
emituju se klasične vijesti već emisija ima kolažni karakter sa prilozima o različitim temama,
o istorijski važnim događajima ili aktuelnim kulturnim dostignućima Srba u Makedoniji ili
susjedstvu. I u ovom slučaju, kao i kod redakcije na albanskom, turskom i bošnjačkom jeziku,
zabilježen je stav vođenja „dijasporske“ uređivačke politike i informiše se u velikoj mjeri o
dešavanjima u „matičnoj“ državi. Redakcija u suštini sebe gleda u ulozi kulturnog mosta
između Srba u Makedoniji i matične države, te kao promotora srpskih kulturnih vrijednosti i
istorije. Insistira se da skoro u svim prilozima koji se odnose na domaće događaje budu srpski
sagovornici. Ipak, kao i kod drugih malih redakcija, čini se da i ovdje nedostaje interes za
realne probleme makedonskih građana srpske nacionalnosti, što stvara utisak da su ovi
građani ili potpuno integrisani u društvo, pa se ne prepoznaju problemi koji se javljaju po
etničkoj liniji, ili da redakcija ne tretira objektivne probleme. Prva teza je malo vjerovatna ako
se uzme u obzir da se implementacija Okvirnog sporazuma iz 2001. treba odnositi na sve
manjinske zajednice u Republici Makedoniji.
241