MANJINE I MEDIJI NA ZAPADNOM BALKANU - RRPP

privatizacije, ali i deetatizacije lokalnih medija, i koji ostavlja nedorečeno vlasništvo nad
ovim medijima, ali i daje veliki prostor nacionalnim savetima za direktan uticaj na uređivačke
politike i rad manjinskih medija. Niti u svojoj medijskog strategiji, država Srbija ne posvećuje
dovoljno pažnje razvoju i podršci medijima na manjinskim jezicima.
2. MEDIJSKI SISTEM SRBIJE
Prema Indeksu medijske održivosti, u Srbiji ima 517 štampanih medija (od čega 20 dnevnih
novina, 83 sedmična magazina, šest dvonedeljnika i 72 mesečnika), 186 radijskih stanica (dva
javna sevisa, 47 regionalnih, 137 lokalnih), i 173 televizijske stanice (dva javna servisa, pet sa
nacionalnom pokrivenošću, 25 regionalnih, 102 lokalne i 39 kablovskih stanica). 246 U
izveštaju ombudsmana stoji kako u Vojvodini ima 114 manjinskih medija i medijskih
proizvoda na 11 jezika preko kojih su pripadnici nacionalnih manjina na maternjem jeziku bili
obaveštavani o pitanjima od određenog javnog značaja. Informativne programe na jezicima
manjina proizvode i emituju dve javne radiodifuzne ustanove (Beograd i Novi Sad). 247
Nešto starije istraživanje Fonda za otvoreno društvo iz 2007. nalazi da radio programe na
manjinskim jezicima emituje 86 stanica – 74 u Vojvodini a 12 u centralnoj Srbiji. Radio
programi su uglavnom lokalnog karaktera. TV program emituju 32 televizije, i to 27 u
Vojvodini, a pet u centralnoj Srbiji. Istraživanje Novosadske novinarske škole pokazalo je da
informisanje na jezicima manjina u našoj zemlji, generalo posmatrano, nije ispod evropskih
standarda. U Vojvodini štampa izlazi na 10 jezika, što je ukupno 150 listova na jezicima
nacionalnih manjina. Radio i TV program na sedam jezika nacionalnih manjina emituje
Radiodifuzna ustanova Vojvodine kao javni servis svih građana ove Pokrajine.
No, sa druge strane, uslovi u kojima rade i kadar sa kojim rade manjinski mediji nisu idealni.
Redakcije manjinskih medija su ,,stare”, novinari imaju u proseku 40 godina; uglavnom nisu
motivisani niti obrazovani za savremeno novinarstvo; problem jezičke kompetencije je
izuzetno izražen, tačnije, jezička asimilacija je zamašna; medijska publika je malobrojna;
medijska konkurencija je značajna; izvori informisanja za njih često zatvoreniji nego za
konkurenciju na većinskom jeziku; materijalna situacija ovih medija je između osrednje i
loše; budućnost im je neizvesna, posebno medija čiji je vlasnik lokalna zajednica ili onih koji
bi trebalo da promene titulara, a zatim uđu u proces privatizacije. 248
Prema postojećim istraživanjima i analizama pravo na informisanje na manjinskim jezicima
se u punom obimu ostvaruje uglavnom na teritoriji Vojvodine, gde postoje štampana
manjinska izdanja koja izlaze na dnevnoj i periodičnoj bazi, odnosno emituju se radijski i TV
programi, ažuriraju web stranice, na 10 manjinskih jezika. Uz srpski jezik u medijima su u
upotrebi mađarski, slovački, rumunski, rusinski, romski, hrvatski, ukrajinski, češki, nemački,
makedonski, bugarski, albanski, vlaški i bunjevački. Preko 160 štampanih i elektronskih
medija objavljuje svoje sadržaje (deo ili celokupan sadržaj) na jezicima manjina. Od ovoga
broja, 140 medija deluje na teritoriji Vojvodine. Na teritoriji Srbije 31 medij objavljuje svoje
246 Media Sustainability Index, 2012: 130
247 Izveštaj pokrajinskog ombudsmana o stanju manjinskih medija u Vojvodini iz 2010. godine, dostupno na:
http://www.ombudsmanapv.org/omb/images/stories/dokumenti/istrazivanja_publikacije/manjinski_mediji_u_voj
vodini.pdf
248 Valić Nedeljković 2006: 30, http://www.mediaplan.ba/servis/servis01_ba.pdf
328