MANJINE I MEDIJI NA ZAPADNOM BALKANU - RRPP

intervjuisanih „svako izvještava za svoj narod“ 142 ili “svako je zatvoren u vlastiti atar“ 143 . Dio
intervjuisanih eksperata argumentuje da je u svakom multikulturnom društvu uobičajeno da
ima specifičnosti kod različitih etničkih redakcija u smislu stavljanja težišta na određene teme
u izvještavanju zbog toga što publika ima različite interese o događajima. Ipak, izolovanje
redakcija u vlastite i neotvaranje prema drugim etničkim grupama, što je karakteristika MTVa,
gledaju kao veliki problem: „Od faktora koji treba da omogući kohezivnost u društvu, MTV
je postala medij koji dijeli i pravi razdor.“ 144 Ova zatvorenost redakcija reflektuje se i na
izvore koji se konsultuju. Više intervjuisanih novinara kažu da im je prioritet da konsultuju
izvore koji poznaju jezik na kom emituje redakcija i ne uzimaju u obzir etničku raznovrsnost
pri izboru izvora, što se evidentno vidi u analizi njihovog programa. Ovakvo novinarstvo sa
primarnim fokusom na izvještavanje o interesima vlastite zajednice ne može imati
integrativnu ulogu u društvu i zbližavati zajednice, naprotiv, to ojačava postojane i pravi
nove stereotipne imaginarne granice kod pripadnika etničkih zajednica, te produkuje pojavu
etnocentrizma kod njih, odnosno povećanje etničke distance među zajednicama u
makedonskom društvu.
Intervjuisani eksperti kažu da su ovo ozbiljni programski problemi, posebno za male
redakcije, jer se javni radiodifuzni servis ne može tako razvijati ako želi da izražava kulturni
pluralizam u društvu. Naprimjer, „Romi koji su marginalizovana grupa svugdje u Evropi i sa
Dekadom Roma nisu uspjeli da postanu društveno prepoznatljivi... i komercijalni mediji i
program na romskom jeziku na javnom servisu ustvari nisu omogućili da šira javnost u
Republici Makedoniji bude upoznata sa istinskim problemima romske populacije, koja je
obrazovno, socijalno, pa ako želimo i politički, marginalizovana. Ako javni servis ne otvori
ova pitanja, tada se postavlja osnovna dilema da li je njegova misija povezana samo sa
programima na makedonskom jeziku i sa najvećom etničkom (manjinskom) zajednicom –
albanskom?“ 145 Objašnjavajući razloge ovakvog stanja u javnom servisu, jedan od
intervjuisanih eksperata kaže da “se radi o politički motivisanim problemima, jer političke
partije koje zastupaju konkretne zajednice prihvataju stanje u kom se nalaze i nemaju moć
uticaja kod političkog faktora u vlasti da nešto promijene. MRT, nažalost, tako funkcioniše:
izvršne direktore biraju partije na vlasti, iako zakonski to tako nije precizirano.“ 146
Jedan od razloga za ovakvo stanje u javnom servisu, prema dijelu intervjuisanih eksperata,
jesu konfuzne zakonske odredbe koje se odnose na organizacionu postavljenost javnog servisa
i nadležnost rukovodnih organa. “Zakonska regulativa ne daje okvir, a nadležnosti i
odgovornosti su izmještene. U zakonskom rješenju gdje imate odgovorne urednike koji su
odgovorni (zasebno) za prvi i za drugi kanal (servis) i zatim na jedan nedefinisan način
odgovaraju izvršnom direktoru, koji nema definisana programska ovlaštenja, može da dovede
do situacije da odgovorni urednik može reći izvršnom direktoru da nema interesa da se
određeni program stavi u program, iako je to preporučeno od strane Savjeta MRT-a.“ 147
Činjenica je da su u prethodnom zakonu o Makedonskoj radioteleviziji produkcijskoorganizacione
cjeline (Makedonska televizija i Makedonski radio) bile jasno definisane i
obezbjeđivale efikasno funkcionisanje različitih programskih servisa i redakcija i
koherentnu uređivačku politiku javnog servisa. To je bilo u skladu sa uspostavljenom
142 Intervju s novinarom u jednoj od redakcija MTV2
143 Intervju s novinarom u jednoj od redakcija MTV2
144 Intervju: dr. Sefer Tahiri, medijski ekspert, profesor na Univerzitetu Jugoistočne Evrope u Tetovu, realizovan 15. jula
2012. godine
145 Intervju sa dr. Ljubomirom Jakimovskim, bivšim generalnim direktorom MRT-a i bivšim predsjednikom
Savjeta za radiodifuziju, realizovan 14. novembra 2012. godine
146 Intervju sa novinarom jedne od redakcija na jezicima etničkih zajednica u MTV2
147 Intervju: Slobodan Čašule, novinar i predsjednik Savjeta MRT-a, realizovan 20. novembra 2012. godine
244