:--': ~T~ -'--- ~

ZUSTER BERTKEN 1 45
ganger geeft er ons het recht toe, - dat die jonge Jezus in de verbeelding
van den middeleeuwer, die zoo vrij en onbevangen tegenover
de natuurlijke uitingen van het stoffelijk leven stond, die
zoo gemoedelijk familjaar ook het leven van zijn God ziet, naar de
meisjes ging niet enkel om geestelijke verheuging to zoeken of
geestelijk heil to brengen, was Christus niet de mensch-geworden
God, wien niets menschelijks vreemd moest zijn? En hoor nu die
buurvrouw in str . 5, snibbig of schertsend : Maria pas op den
jongen . En in str . 6, het antwoord van Maria, zal het niet het antwoord
van menige middeleeuwsche moeder zijn geweest, als haar
zoon met de jonge jeugd jolijt maakte in de taveerne? En de
jongen zelf, hij heeft terloops het gesprek aangehoord en hij moet
even zeggen van zijn drang naar die meisjes, die toch wel hoofdzakelijk
spiritueel gedacht schijnt, immers dat ,duur ghecoft ."
Maar dan dadelijk daarop die eenvoudige, natuurlijke menschelijkheid
in den jongen man . Daar ginds is iets wat hem trekt,
maar v66r alles wil hij toch gehoorzaam zijn aan zijn lieve moeder
en hij sprokkelt hout en haalt water om haar het eten to helpen
koken .
Voor mij is dit lied, als ik me indenk in den geest van den maker,
het middeleeuwsche yolk, van een roerende realiteit, van
een zeldzame schoonheid en vooral ook van een eerlijke trouwhartigheid,
waarvan iedere gedachte aan heiligschennis verre is .
Liederen over Maria en de heiligen zijn er betrekkellijk weinig,
Er zijn er nog op de ,vier uitersten", dood, oordeel, hel en hemel,
den hemel, then men zich denkt als een feestmaal .
Daer is de bruygom selve de wairt,
Hij schinckt den wijn al onghespaert,
Den wijn van grooter crachten,
Daer Christus selve of is den wijngaert ;
Men derffer niet lange na wachten .
Onder de met name bekende dichters van geestelijke liederen
neemt naast Brugman, zuster Bertken een voorname plaats in . Zij
heette Bertha Jacobs en leefde van 1457 tot 1514 in strenge afzondering,
gesloten in een kluis, in de Buurkerk to Utrecht . Behalve
acht liederen hebben we van haar ook eenige traktaten in
proza . Van haar is dat welbekende lied : „Ic was in mijn hoofkijn
om cruyt gegaen" en misschien ook de zeer fijne extatische va-
PRINSEN, 3e druk
IQ