:--': ~T~ -'--- ~

502 ALIDA OVER DE VRIENDSCHAP
vriendschap, waar ze geen liefde in kennen wil . Daar zijn bladzijden
in die schildering, zooals er geen betere in het Nederlandsch
geschreven zijn, bladzijden die getuigen van diepe karakterstudie,
een gevoelige zielsontleding en de geniale gave om zoowel de
teerste zielestaten als de uiterlijke realiteit met rustige, vaste
toets voor onze verbeelding to zetten . Ik kan hier geen groote
citaten geven om heel het psychologisch proces to laten overzien .
Maar kijk hier die teere, aandoenlijke aquarel : „Haar schoon
bruin hair valt met een vloeijende bogt een weinig over den regterkant
van haar voorhoofd . Hare eenigszins geopende lippen
toonen twijfelachtig een rei yvooren tanden, die nog niets van
hunne schitterende zuivere witheid verlooren hebben . Zij ziet
door den slaap er wat bloozender dan gewoonlijk uit : haar wit
peliesje verbergt het edel fijn en rijzig tedere van haar postuur
niet geheel . Haar eene voetje steekt een weinig voorwaarts ; zij
zit in een zeer gemakkelijke leunende houding ."
Dit is uiterst eenvoudig en sober gedaan, maar wat is dat goed
gezien, wat een uitbeeldingsvermogen .
Heel het sentimenteele deel van Willem Leevend draait om die
gevaarlijke vriendschap, die Betje zelf ook gekend had, en die ze
ook bij Rousseau had kunnen vinden . De leuke, resolute Aal weet
wel, hoe ze erover denken moet : , Weet gij wat, het is met de limietscheiding
tusschen liefde en vriendschap precies eender, als
met het Groningsche en Friesche grondgebied op den Hoek van
Strobosch. Op dien hoek staat, zooals mij verteld is, eene Herberg,
in die herberg is eene Bedstede of Bedsponde ; die v66r slaapt,
slaapt op het Groningsche, die agter slaapt op het Friesche grondgebied
. In het gestelde geval is de afstand van liefde tot vriendschap
even na aan elkander . Zoodra twee Bedfellows, zeggen de
Engelschen, maar een weinig, en dat is zeer maklijk, naar elkander
af, en naar het midden van de Bedstede zakken, slaapen ze op
elkaars bodem" . Zou dat nu nuchtere zelfkennis van Betje of een
wijze les van Aagt geweest zijn?
Al het harde lugubere, stuitende, de geweldige botsing van
hartstochten, het feit, dat de diep beleedigde onteerde vrouw toch
nog liefde voelt voor haar beul, wat toch eigenlijk de kern is van
Clarisse, staat buiten den geest van Wolff-Deken . Haar vlotte
teekenachtige stijl is vaak verwant aan dien van Fielding, maar
het ruwe, platte uit zijn werk schuiven ze van zich . Zoo staan ze