:--': ~T~ -'--- ~

5 64 DE LAMARTINE, BYRON
leedigde heerschers tegenover een trouwelooze schare van passies
en sentimenten, dogma's en wijsgeerige stelsels . De menschelijke
ziel in naakte armoede schreit naar het oneindige of dompelt zich
in vergetelheid ; de dichter wordt een rebelleerende demon of
voelt zich een god, ,qui peuple l'infini chaque fois qu'il respire",
zooals De Lamartine het uitdrukt, die den overgang vormt naar
deze letterkundige revolutie .
De dichter zit in stifle treurnis onder een ouden eik en ziet de
zon ondergaan, ziet over vlakte, beek en meer de avondster en de
maan verrijzen. De avondklok klinkt . Maar wat is hem dit alles?
Hij blijft in zijn Isolement 1 ), eenzaam en verlaten. Zijn ideaal is
aan gene zijde van de sterfelijkheid ; daarginds zal zijn ziel het
lang gezochte misschien vinden .
Que ne puis-je porte sur le char de l'Aurore,
Vague objet de mes voeux, m'elancer jusqu'a toi?
Sur la terre d'exil pourquoi reste-je encore?
Il n'est rien de commun entre la terre et moi . -
Quand la feuille des bois tombe dans la prairie,
Le vent du soir s'eli ve et l'arrache aux vallons ;
Et moi, je suis semblable a la feuille fletrie,
Emportez-moi comme elle, orageux aquilons !
Dit is alles nog in rustigen toon gehouden, geen geweldig ontroerende
vertwijfeling, maar melancholische herinnering, onrust
over het heden, vage drang naar het oneindige .
Dat is anders bij Byron ; daar - en we mogen hier zeker niet
levensomstandigheden en herediteit buiten beschouwing laten -
is de vloek over het leven, de opstand tegen God en mensch en
maatschappij, de laaiende haat tegen alle traditie en orde . In
bruisende stroomen van schoonheid golven de hymmen van wraak
en van spot ; de zuiver Dionysische waanzin vlamt in schitterlichten
en door alles heen hooren we de klagende menschenziel, die
haar vergeteiheid zoekt in den dood voor een als grootsch gezien
ideaal van vrijheid en hooge menschelijkheid . Hier is het prachtige
hautaine, onverwoestbaar individualisme, dat zijn ikheid ontworstelt
aan elke wet .
Onder zeer bijzondere verhoudingen openbaart zich bij onzen
Bilderdijk mee het eerst die spot met traditie en orde, die drang
1) Eerste der Meditations .