:--': ~T~ -'--- ~

HOLLAND TEGENOVER DE BUITENLANDSCHE ROMANTIEK 5 75
dan, dat het dezen professor met belletristische neigingen ontbrak
aan de plastiek en het vertellerstalent, waarzonder Been
goede roman gemaakt kan worden" . Volkomen juist . En net zoo
staat eenige j aren later het duffe Akbar van Limburg-zoon tegenover
het gehjktijdige Salammbo . Heel onze litteratuur in de 19de
eeuw bestond, behoudens enkele uitzonderingen, uit het werk van
predikanten, juristen, docenten, orientalisten met belletristische
neigingen, maar zonder grondige techniek, artistiek begrip, vrijheid
van denken, onbevangenheid van smaak, cosmopolitisch gevoel
. Daardoor telt onze litteraire kunst vobr '80 niet mee en door
de aanwezigheid van dat alles daarna telt ze wel mee na '80 .
Ja onze brave Hollandsche jongetjes, opgegroeid in het benepen
kringetje van saaie huiselijkheid en absoluut ongemotiveerde
zelfverheerlijking, de gansjes, wier voorouders het Kapitool
gered hadden, kwamen raar to staan voor den exuberanten
groei, de fantastische bloemen-weelde, de overweldigende boomenpracht
van het Europeesche woud . Onze studentjes droomden
van aardige juffies op Geldersche buitentjes, omzweefd van
blanke duifjes, terwijI de Fransche romantici bulderden :
Le creuset corrupteur oil nos vices empirent,
C'est la femme ! . . . . L'etoile oft nos vertus aspirent,
C'est elle egalement ! - De la creation
La femme est a la fois l'opale et le haillon .
Onze studentjes lazen op het Rotterdamsche Leesmuseum
van de ,Fransche nieuwtjes", de voorrede, ,waarin de schrijver
beweerde, dat hij met zijn conscientie to rade was gegaan, om
een zeer zedeloos, met zijn aesthetica om een zeer smakeloos
boek to schrijven" ') .
Och dat zijn alles onschuldige liefhebberijen, die niet uitsluiten,
dat ze op hun manier lieve dingetjes schrijven, wat ze dan ook
wel eens gedaan hebben ; maar het ongeluk is, dat ze door al
die vreemdigheden aan het malen zijn geraakt, dat hun oogjes
verblind zijn door de felle schittering, de prikkeling hun naar het
hoofd is gestegen, en dat ze ook zoo geweldig wilden gaan doen
en dat heeft hier en daar aanleiding gegeven tot hoogst comische
en tegelijkertijd tragische vertooningen .
Jonckbloet mocht het ons indertijd verzekeren, dat Dumas,
') Gerrit Witse, p . 245 van den 13den druk .