:--': ~T~ -'--- ~

46 4 INVLOED VAN LESSING
kend kon zijn . De eerste gaf tusschen 1776 en '80 vertalingen van
Sara Sampson,deVrijgeest,Minna von Barnhelm en Emilia Galotti
in zijn Spectatorialen Schouwburg . Het laatste stuk ging vergezeld
van een uit het Duitsch vertaald vertoog, waaruit men iets
to weten komen kon aangaande de Hamburger Dramaturgie .
Het is een vrij goed doordacht opstel over de eischen van het
treurspel, waarin de Emilia met allerlei ander werk, ook dat van
Shakespeare, vergeleken wordt .
Brender gaf in zijn Taal-, dicht- en letterkundig Kabinet naast
eenige vertalingen vanLessing's werk,in 1782,een jaar na Lessing's
dood, de vertaling van de Levensschetse van den beroemden Hoogduitschen
Dichter G. E . Lessing uit de Teutsche Mercur van Wieland
1 ) . De Hollanders komen nu vrij wel op de hoogte van den bekenden
Fragmentenstrijd . Ook eenige plaatsen uit de Erziehung
des Menschengeschlechts worden eraan toegevoegd . Op het gevaarlijke
in deze theorieen wordt nadrukkelijk gewezen . Toch eindigt
hij met de toespraak tot de schimvan Lessing : ,,Oogen en harten
zoekt gij altoos open en wakker to houden, geene laster ten vijand
dan de onbestemde, kruipende huichelarij, onze daaglijks gewone
half loogen en half waarheid en het meeste de langwijlige, slaperige
half waarheid, die gelijk het roest en de kanker op alle wijzen
in de wetenschappen van 't begin of de menschelijke zielen naervolgt
. Dit monster en zijn gantsch vreeselijk gebroed gingt gij
gelijk een Held to keer en hebt uwen strijd dapper doorgestreden" .
Over den Nathan rept dit stuk geen woord .
Toch was de Nathan hier reeds in 1780 vertaald uitgekomen en
in hetzelfde jaar zooals we gezien hebben in de Vaderlandsche
Letteroefeningen aangekondigd . Een der vele bestrijdingen, die
in Duitschland verschenen, Der M6nch vom Libanon, werd hier
in 1784 door Simon de Vries vertaald . Liefde, verdraagzaamheid,
zelfopoffering zijn ook hier de grondmotieven, doch dat eene kon
men niet dulden, dat het Christendom gelijkwaardig zou zijn aan
andere godsdiensten . In den zuiveren toon der Aufklarung (over
het algemeen komt men weinig hooger in Holland) wordt het
alleen zaligmakende der Christelijke leer gehandhaafd .
Men kon dus hier over de middelen beschikken om tot een diepere
studie van Lessing over to gaan . Toch is zijn invloed tot in het
tweedekwartaal der 19deeeuw slechtszeerzwakgeweest .Erbestond
1 ) Kabinet, II, 177 .