:--': ~T~ -'--- ~

4 2 8 CORNEILLE . RACINE . VOLTAIRE
gen . Een handig copiist is geen artist . 1k stem ermee in, dat enkele
van die drama's ook nu nog geheel of gedeeltelijk wel leesbaar
zijn en zelfs sprekend op hun modellen gelij ken ; maar men zal het
niemand kwalijk nemen, dat hij toch maar liever tot de grootmeesters
zelf gaat, als hij van het Fransche klassicisme, dat inderdaad
grootsche dingen heeft voortgebracht, die blijven leven,
genieten wil .
Corneille en Racine in hun work, de eerste vooral ook in zijn
theorieen, uitgesproken in zijn verschillende discours (o . a . over
les trois unites) en Boileau met zijn Art poetique worden voor
onze dichters het hoogste gezag . Tegen het midden der eeuw komt
daarbij Voltaire . In de tweede heeft vertoont zich een leuterend
streven naar „eigen vinding", die zich echter enkel hierin openbaart,
dat menvaderlandsche stof gaat kiezen ; doch in bouw en toon
blijven doze drama's zuivere navolging van de Fransche klassiek .
Dit Fransche klassieke drama gaf in het algemeen een bekende
gewichtige gebeurtenis uit de oude historie of de godenwereld ; de
helden zijn de gezaghebbers der aarde ; al wat het gewone reeele
leven betreft, elk komisch element wordt geweerd, daden van geweld
of teekenen van lichaamssmart worden niet geduld, geestverschijningen
en allegorie zijn verboden, de koren zijn verdwenen
. Alles is in plechtigen, verheven toon gehouden en streeft naar
een abstracte waarheid . Horace (1640) van Corneille is hiervan
een mooi en gaaf voorbeeld 1 ) . In Racine zit reeds meer passie .
Hij ziet de hartstochten in den mensch heerschen over zijn wil, hij
ziet hem machteloos ten ondergaan ; men herinnere zich enkel
Phedre's misdadige liefde . Doch ook bij hem zijn de helden en heldinnen
personen van staat, die in eerbied opzien tegen het vorstelijk
gezag ; maar de toon is galanter ; men ziet, dat hij werkt voor
een gansch ander geslacht dan Corneille . Hier heerscht de slaafsch
verheerlijkte roi soleil, met zijn stoet van vermaak en ijdelheid
zoekende hovelingen, met zijn schare van vrouwen, die leven in
een coquette, factice liefdewereld .
Met Voltaire krijgen we weer een nieuwe faze . In theorie sluit
hij zich geheel aan bij zijn voorgangers, doch de regels knellen
hem ; de eenheid van tij d en plaats weet hij to ontduiken ; achter
')
Wie een eerste kennismaking met den geest dezer tragedies noodig heeft, kan beginnen
met het overzicht, dat Van Schoonneveldt geeft in zijn Navolging der klassiek-
Fransche tragedie, p . 17-40 .